Smrt kralja Milutina 1321. godine otvorila je novo poglavlje u istoriji srpske srednjovekovne države, ispunjeno dinastičkim borbama, ličnim dramama i velikim političkim preokretima.
Put do prestola
Stefan Uroš III, poznat kao Stefan Dečanski, bio je sin kralja Milutina i bugarske princeze Ane Terter. Njegova mladost obeležena je sukobom sa ocem, koji ga je, prema zapisima iz tadašnjih hronika, oslepio i proterao u Carigrad pod optužbom za pobunu. U izgnanstvu je proveo više od pet godina, a legenda kaže da mu vid nikada nije potpuno oduzet, te da je povratak u Srbiju obeležio i povratak njegove političke moći.
Sukob sa Vladislavom II
Možda vas zanima:
Tri krune Nemanjića – priča o sinovima prvog srpskog kralja
Kada je 1217. godine u manastiru Žiča, pred rukom svog brata arhiepiskopa Save, Stefan Prvovenčani postao prvi kralj Srbije, započeo je novu epohu srpske državnosti. Njegovi sinovi – Radoslav, Vladislav i Uroš I – nasledili su krunu i nastavili očev put, ali svaki od njih na drugačiji način, kroz saveze, trgovinu i političke izazove srednjovekovne Evrope.
Od Nemanje do poslednjeg cara – priča o lozi Nemanjića
Vladarska porodica koja je oblikovala srednjovekovnu Srbiju, ostavila manastire, zakone i carstvo koje je sijalo na Balkanu.
Možda vas zanima:
Tri krune Nemanjića – priča o sinovima prvog srpskog kralja
Kada je 1217. godine u manastiru Žiča, pred rukom svog brata arhiepiskopa Save, Stefan Prvovenčani postao prvi kralj Srbije, započeo je novu epohu srpske državnosti. Njegovi sinovi – Radoslav, Vladislav i Uroš I – nasledili su krunu i nastavili očev put, ali svaki od njih na drugačiji način, kroz saveze, trgovinu i političke izazove srednjovekovne Evrope.
Od Nemanje do poslednjeg cara – priča o lozi Nemanjića
Vladarska porodica koja je oblikovala srednjovekovnu Srbiju, ostavila manastire, zakone i carstvo koje je sijalo na Balkanu.
Možda vas zanima:
Tri krune Nemanjića – priča o sinovima prvog srpskog kralja
Kada je 1217. godine u manastiru Žiča, pred rukom svog brata arhiepiskopa Save, Stefan Prvovenčani postao prvi kralj Srbije, započeo je novu epohu srpske državnosti. Njegovi sinovi – Radoslav, Vladislav i Uroš I – nasledili su krunu i nastavili očev put, ali svaki od njih na drugačiji način, kroz saveze, trgovinu i političke izazove srednjovekovne Evrope.
Od Nemanje do poslednjeg cara – priča o lozi Nemanjića
Vladarska porodica koja je oblikovala srednjovekovnu Srbiju, ostavila manastire, zakone i carstvo koje je sijalo na Balkanu.
Posle smrti kralja Milutina, na presto je došao Vladislav II, sin kralja Dragutina, oslanjajući se na podršku severnih oblasti i Ugarske. Njegova vlast, međutim, nije bila prihvaćena u južnim krajevima Srbije, gde je deo vlastele stao uz Stefana Dečanskog. Pored unutrašnjeg nezadovoljstva Vladislavom, važnu ulogu odigrala je i Vizantija, koja je podržala Dečanskog u zamenu za političke ustupke.
Do odlučujućeg sukoba došlo je iste 1321. godine kod Zvečana. Stefan Dečanski je uspeo da mobiliše vojsku iz Zete, Raške i drugih oblasti, dok se Vladislav oslanjao na severne snage i ugarsku pomoć. Presudnu ulogu odigrao je prelazak dela Vladislavljevih saveznika na stranu Dečanskog tokom bitke, što je dovelo do njegovog poraza i povlačenja. Nakon toga, Stefan Dečanski je proglašen za kralja Srbije.
Shutterstock
Vladavina mira i graditeljskih poduhvata
Period Stefanove vladavine (1321–1331) u početku je obeležen mirnijim odnosima sa Vizantijom, kao i velikim graditeljskim radovima. Njegova najpoznatija zadužbina je manastir Visoki Dečani, remek-delo srpske srednjovekovne arhitekture i freskoslikarstva, upisan na UNESCO listu svetske baštine.
Bitka kod Velbužda
Najveći vojni trijumf Stefana Dečanskog dogodio se 1330. godine u bici kod Velbužda, kada je srpska vojska odlučno porazila bugarskog cara Mihaila Šišmana. Ova pobeda osigurala je Srbiji dominaciju na Balkanu i mir na istočnim granicama.
Pad sa prestola
Uprkos vojnim uspesima, Stefan Dečanski nije uspeo da održi vlast do kraja života. Sukobi sa sinom, budućim kraljem Dušanom, i nezadovoljstvo dela vlastele doveli su do državnog udara 1331. godine. Stefan je svrgnut, zatvoren u Zvečanu i iste godine preminuo pod nerazjašnjenim okolnostima. Na presto je došao njegov sin Stefan Dušan, koji će Srbiju uvesti u zlatno doba.
Od kore trešnje do svetlosti koja tera zlo – lilanje na Petrovdan
Na Petrovdan, kada sunce zalazi, iz mnogih sela u Srbiji počinju da sevaju krugovi vatre. Deca i mladi vrte u rukama plamene „lile“, a iskre obasjavaju letnju noć. Ovaj stari običaj, poznat kao lilanje, vekovima se vezuje za zaštitu doma, stoke i useva od nepogoda.
Kralj scene i kafane – neponovljivi Zoran Radmilović
Postojao je samo jedan glumac koji je mogao da napravi predstavu od sopstvene pauze, da iz jedne rečenice napravi legendu i da publiku drži u neizvesnosti šta će izgovoriti sledeće – Zoran Radmilović. Njegova scena bila je i pozornica i kafana, a život je živeo jednako strasno u oba sveta.
Kralj graditelj i ratnik – priča o Stefanu Dečanskom
Smrt kralja Milutina 1321. godine otvorila je novo poglavlje u istoriji srpske srednjovekovne države, ispunjeno dinastičkim borbama, ličnim dramama i velikim političkim preokretima.
Praštaj, da ti bude oprošteno“ – običaj Pročke u srpskoj tradiciji
U nedelju pred početak Velikog posta, širom Srbije još uvek se čuje drevni pozdrav: „Praštaj, da ti bude oprošteno.“ To je Pročka – dan kada se ljudi mire, brišu uvrede i otvaraju srca za mir.
Pavle Vuisić – glumac sa Save koga je Orson Vels proglasio najboljim na svetu
U svetu filma, titule se teško osvajaju, a još teže zaslužuju. Ipak, jedan skromni beogradski glumac, poznat po nepatvorenoj harizmi i osobenoj glumi, dobio je priznanje koje se retko čuje – od samog Orsona Velsa.
Komentari(0)