Od Nerodimlja do tri mora, od kralja do cara- Dušan Silni, ratnik, zakonodavac i tvorac srednjovekovne imperije
Godina 1331. označila je novu prekretnicu u srpskoj istoriji. Posle sukoba oca i sina, na presto dolazi jedan od najmoćnijih vladara srednjovekovne Srbije – Stefan Dušan Nemanjić, poznat kao Dušan Silni.
Put do prestola
Odnosi između Stefana Dečanskog i njegovog sina Dušana počeli su da se pogoršavaju početkom tridesetih godina XIV veka. Nesuglasice oko spoljne politike prema Vizantiji i odnosa sa vlastelom dovele su do otvorenog sukoba. U leto 1331. godine Dušan, uz podršku moćnih velikaša, podiže bunu protiv oca. Sukob kulminira kod Nerodimlja, gde Dušan odnosi pobedu. Stefan Dečanski je ubrzo uhapšen i zatvoren u Zvečanu, gde umire pod nerazjašnjenim okolnostima.
Kruna u Skoplju
Možda vas zanima:
Braća na prestolu i u boju: borbe Nemanjića za krunu
Borbe oca i sinova, smene na prestolu, diplomatske igre i veličanstvene zadužbine – period od Uroša I do Milutinove smrti obeležio je uspon Srbije, ali i neprekidne dinastičke sukobe koji su oblikovali njenu istoriju.
Tri krune Nemanjića – priča o sinovima prvog srpskog kralja
Kada je 1217. godine u manastiru Žiča, pred rukom svog brata arhiepiskopa Save, Stefan Prvovenčani postao prvi kralj Srbije, započeo je novu epohu srpske državnosti. Njegovi sinovi – Radoslav, Vladislav i Uroš I – nasledili su krunu i nastavili očev put, ali svaki od njih na drugačiji način, kroz saveze, trgovinu i političke izazove srednjovekovne Evrope.
Možda vas zanima:
Braća na prestolu i u boju: borbe Nemanjića za krunu
Borbe oca i sinova, smene na prestolu, diplomatske igre i veličanstvene zadužbine – period od Uroša I do Milutinove smrti obeležio je uspon Srbije, ali i neprekidne dinastičke sukobe koji su oblikovali njenu istoriju.
Tri krune Nemanjića – priča o sinovima prvog srpskog kralja
Kada je 1217. godine u manastiru Žiča, pred rukom svog brata arhiepiskopa Save, Stefan Prvovenčani postao prvi kralj Srbije, započeo je novu epohu srpske državnosti. Njegovi sinovi – Radoslav, Vladislav i Uroš I – nasledili su krunu i nastavili očev put, ali svaki od njih na drugačiji način, kroz saveze, trgovinu i političke izazove srednjovekovne Evrope.
Možda vas zanima:
Braća na prestolu i u boju: borbe Nemanjića za krunu
Borbe oca i sinova, smene na prestolu, diplomatske igre i veličanstvene zadužbine – period od Uroša I do Milutinove smrti obeležio je uspon Srbije, ali i neprekidne dinastičke sukobe koji su oblikovali njenu istoriju.
Tri krune Nemanjića – priča o sinovima prvog srpskog kralja
Kada je 1217. godine u manastiru Žiča, pred rukom svog brata arhiepiskopa Save, Stefan Prvovenčani postao prvi kralj Srbije, započeo je novu epohu srpske državnosti. Njegovi sinovi – Radoslav, Vladislav i Uroš I – nasledili su krunu i nastavili očev put, ali svaki od njih na drugačiji način, kroz saveze, trgovinu i političke izazove srednjovekovne Evrope.
Već 8. septembra 1331. godine, u Skoplju, Dušan je krunisan za kralja Srbije. Krunisanje je obavio tadašnji arhiepiskop Danilo II, a novi kralj odmah započinje konsolidaciju vlasti i spremanje za velike pohode na jug.
Prve godine vladavine
Dušan sklapa mir sa Vizantijom i učvršćuje svoje pozicije, ali vrlo brzo započinje vojna osvajanja. Već 1334. godine pripojio je velik deo Makedonije, a zatim su usledile i teritorije Epira, Tesalije i Atine.
Ratni pohodi koji su promenili Balkan
Iskoristivši unutrašnje sukobe u Vizantijskom carstvu, Dušan preduzima brze i odlučne pohode ka jugu. Njegova vojska osvaja grad za gradom – od doline Strume i Seresa, preko obala Egejskog mora do Jonskog mora. Srbija pod njegovom vlašću izlazi na tri mora, a nova područja integrišu se savezništvima sa lokalnim vlastelama. Disciplinovana i dobro opremljena vojska bila je jedan od stubova njegove moći.
Lična garda cara Dušana
Pored glavne vojske, Dušan je imao i elitnu ličnu gardu, brojčano između 300 i 500 ratnika. U njenom sastavu bili su najodaniji pripadnici srpske vlastele, ali i strani plaćenici – nemački oklopnici (Sasi), poznati po izdržljivosti i teškim oklopima, Katalonci, ratnici iz Sredozemlja, te Grci sa iskustvom u vizantijskim borbenim taktikama. Opremljeni vrhunskim mačevima, kopljima i lukovima, gardisti su pratili cara u svim bitkama i na svečanim događajima, predstavljajući simbol moći i prestiža srpske države.
Porodica i brak
Radi jačanja međunarodnog položaja Srbije, Dušan se 1332. godine oženio bugarskom princezom Jelenom, sestrom bugarskog cara Ivana Aleksandra. Ovaj brak učvrstio je savez sa Bugarskom i doneo Dušanu političku stabilnost na istočnim granicama. Iz braka su imali sina Uroša, kasnije poznatog kao Uroš Nejaki. Jelena je, kao carica, imala značajnu ulogu u dvorskoj diplomatiji i bila poznata po pobožnosti.
Uspon „Dušanovog carstva“
Pod Dušanovom vlašću Srbija je postala najmoćnija država Balkana. Skoplje je postalo prestonica carstva, a izgrađeni su i brojni manastiri, među kojima se posebno izdvaja njegova zadužbina – manastir Svetih Arhanđela kod Prizrena.
Dušanov zakonik
Godine 1349. Dušan donosi svoj čuveni Zakonik, a 1354. ga dopunjava. Ovaj pravni dokument obuhvatao je odredbe o sudstvu, pravima i obavezama vlastele, odnosima u društvu, kao i o ulozi crkve. Zakonik je jedan od najznačajnijih pravnih spomenika srednjovekovne Evrope.
Put ka carskom naslovu
Na Vaskrs, 16. aprila 1346. godine, u Skoplju, Stefan Dušan se kruniše za cara Srba i Grka. Krunisanje je obavio novoproglašeni srpski patrijarh Joanikije II, čime je srpska arhiepiskopija uzdignuta na rang patrijaršije. Time je Dušan dodatno učvrstio i političku i crkvenu nezavisnost svoje države.
Poslednje godine i iznenadna smrt
Dušan je planirao veliki pohod na Carigrad, ali iznenada umire u decembru 1355. godine u Prizrenu, pod nejasnim okolnostima. Sahranjen je u manastiru Svetih Arhanđela, a njegove mošti su kasnije prenete u crkvu Svetog Marka u Beogradu, gde se i danas nalaze.
Opanci – od svakodnevne obuće do simbola tradicije
Od planinskih sela do varoških sokaka, opanci su vekovima bili simbol srpskog domaćinstva, rada i svakodnevice. Zanat opančara, iako danas retkost, i dalje čuva priču o umeću, strpljenju i životu koji je nekada tekao sporije, ali sa više mere.
Od Nerodimlja do tri mora, od kralja do cara- Dušan Silni, ratnik, zakonodavac i tvorac srednjovekovne imperije
Godina 1331. označila je novu prekretnicu u srpskoj istoriji. Posle sukoba oca i sina, na presto dolazi jedan od najmoćnijih vladara srednjovekovne Srbije – Stefan Dušan Nemanjić, poznat kao Dušan Silni.
Stara srpska narodna verovanja kojima su naši stari privlačili novac i sreću, a terali siromaštvo i zlo: Ovako im je uspevalo da prizovu dobru energiju
Da li su se i u vašoj kući pominjala ova stara srpska narodna verovanja?
Od kore trešnje do svetlosti koja tera zlo – lilanje na Petrovdan
Na Petrovdan, kada sunce zalazi, iz mnogih sela u Srbiji počinju da sevaju krugovi vatre. Deca i mladi vrte u rukama plamene „lile“, a iskre obasjavaju letnju noć. Ovaj stari običaj, poznat kao lilanje, vekovima se vezuje za zaštitu doma, stoke i useva od nepogoda.
Kralj scene i kafane – neponovljivi Zoran Radmilović
Postojao je samo jedan glumac koji je mogao da napravi predstavu od sopstvene pauze, da iz jedne rečenice napravi legendu i da publiku drži u neizvesnosti šta će izgovoriti sledeće – Zoran Radmilović. Njegova scena bila je i pozornica i kafana, a život je živeo jednako strasno u oba sveta.
Komentari(0)