VREDNA DELA SRPSKE ISTORIJE I KULTURE u Preobraženskoj crkvi u Pančevu: Čudesni ikonostas čuvenog slikara Uroša Predića (FOTO)
Hram koji je sada pod zaštitom Zavoda za spomenike oduvek je bio izuzetno značajan za našu eparhiju, za duhovni i materijalni razvoj grada, rekao je za Alo! otac Branko Božić.
Na mestu gde je u Pančevu u 18. veku stajala crkva-brvnara sagrađen je Hram preobraženja Hristovog - biser crkvene arhitekture i umetnosti novijeg doba. Ovu crkvu gradili su i ukrašavali značajni majstori poslednje četvrtine 19. veka, a najznačajniji među njima su arhitekta Svetozar Ivačković i slikari Uroš Predić i Stevan Aleksić.
Prva je građevina tog tipa u Vojvodini nastala kao ideja da se uspostavi kontinuitet sa srednjovekovnim srpskim graditeljstvom. To je jednobrodna crkva krstoobrazne osnove sa kupolom monumentalne veličine (520 m2) i visokim zvonikom (41 m). Lanterna na kupoli visoka je sedam metara sa pozlaćenim krstom i nema je nijedan drugi pravoslavni hram. Do današnjeg dana unutrašnjost crkve nije dirana.
- Podstaknuti nagonom za duhovnim životom, građani ovog naselja sagradili su ovaj velelepni hram na temeljima crkve-brvnare, i to je jedan od prvih koji je u našoj eparhiji sagrađen u vizantijskom stilu. Početkom 20. veka 1906. godine osveštao ga je prota Vasa Živković - rekao je za Alo! otac Branko Božić, koji tu živi i radi sa svoja dva brata saslužitelja, ocem Željkom Mladenovićem i jerejom Velimirom Birmancem.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Božićna poslanica sveštenika Branka Božića
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Foto: Alo/Ognjen Radošević
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
Gazda Đorđe – miris piva i otkucaji industrijskog srca Beograda
U Beogradu krajem 19. veka, na Savskom vencu, dan je započinjao mirisom hmelja. Para se dizala iz velikih bakarnih kazana, a kaldrma ispred pivare bila je topla od jutarnjeg sunca. Među radnicima, obučen jednostavno, bez ikakvih odlikovanja i pratnje, šetao je vlasnik — gazda Đorđe Vajfert. Bio je to čovek koji je znao ime svakog radnika, ali i cenu svake litre piva, i koji je umeo da se zadrži kod majstora kotlarnice isto onoliko dugo koliko i kod bankarskog šaltera.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Želeo bih da pozdravim sve vaše čitaoce radosnim pozdravom Mir Božji!
Hristos se rodi!
Da vreme koje smo od Gospoda dobili da živimo ovde na zemlji iskoristimo na najbolji mogući način.
Danas, kada smo zapljusnuti raznoraznim problemima i iskušenjima koja svakodnevnica donosi budemo iznad toga i živimo životom Svetog jevanđelja da sve ono što činimo sebi činimo i drugima, da sve ono što ne želimo sebi to ne radimo ni drugima.
Da živimo i pustimo druge da žive!
- Hram je oduvek bio izuzetno značajan za našu eparhiju, za duhovni i materijalni razvoj grada. U njemu se nalaze i izuzetne vrednosti. Pre svega, tu je ikonostas koji je oslikao Pančevac, čuveni slikar Uroš Predić, a freske na zidovima su delo takođe poznatog slikara tog vremena Stevana Aleksića, i, mada malobrojne, predstavljaju vredna umetnička dela - kaže otac Branko.
Pri hramu postoji biblioteka sa 15.000 knjiga, od kojih su 2.500 na nemačkom i latinskom jeziku.
- U sklopu ovog hrama je i visoki zvonik koji je pod zaštitom Zavoda za spomenike. Zub vremena ga je nagrizao, pa je Zavod odlučio da zvonik u potpunosti obnovi - ispričao nam je otac Branko.
Poziv vernom narodu
Nakon što su završene restauracije ikonostasa i zvonika, na red su došla i zvona.
- Ne možemo ništa sami, pa smo pozvali verni narod da se uključi u akciju elektrifikacije zvona koja su veoma važna za ovaj hram i duhovni život. S blagoslovom Njegovog preosveštenstva episkopa banatskog Nikanora, počeli smo akciju prikupljanja sredstava za elektrificiraju zvona. Ko je u mogućnosti sredstva može doneti lično u hram ili uplatiti na žiro-račun Hrama Svetog preobraženja Gospodnjeg u Pančevu, Dimitrija Tucovića 73 - pozvao je otac Branko. Broj računa za donacije je: 205-0000000143517-23.
Na tom svetom mestu će danas u 15 časova biti osvećen badnjak, a u ponoć biće održana Sveta liturgija.
- Proslava Božića u ovom vremenu i prostoru koji uopšte nisu jednostavni, kada smo preokupirani svakodnevnim životnim situacijama i obavezama i često zaboravljamo na suštinu života, a upravo proslavljanje najradosnijeg praznika podstiče nas da u sebi probudimo ono najistinskije, međusobnu ljubav, da pustimo da se u naša srca, koja su možda trenutno zapljusnuta raznoraznim nebitnim informacijama i teretima, nastani sam Gospod naš Isus Hristos, da poštujemo jedni druge, da živimo i da pustimo druge da žive - istakao je otac Branko u delu svoje Božićne čestitke.
Predić je bio slikar na svoju ruku
Ikonostas je oslikao Uroš Predić i on predstavlja vrhunac njegovog crkvenog slikarstva. Iako je on bio veoma poštovan u krugovima crkve, crkveni odbori i sveštenstvo se nisu slagali s njegovim načinom rada. Tvrdi se da je za ikone na ikonostasu crkve u Pančevu koristio likove živih ljudi, što je bilo u suprotnosti sa crkvenim kanonima. Do tada oni se nisu koristili kao obrazac ikona, ali je Predić smatrao da crkva ne treba da bude stroga, već treba da podstiče umetničku volju onoga koji stvara u bojama i izgledu, ne gušeći umetnost. Tako je na ikonostasu u ovoj crkvi u inat zaboravu ovekovečio lica građana koje je tokom svog rada i boravka viđao u Pančevu. Kaže se da je lik učenice Više devojačke škole Milese Stojanović koristio za lik Presvete Bogorodice; Svetog Nikolu predstavio je likom svog brata Josifa, koji je bio sveštenik; Sveti arhiđakon Stefan rađen je po liku sina sveštenika Luke Popovića, koji je u to vreme služio u crkvi na Margiti, dok je za lik Svetog Đorđa uzeo lik jednog mladića iz Pančeva... U drugom redu ikonostasa prikazano je 12 apostola u medaljonima. Svi likovi rađeni su po uzoru na likove sveštenika koji su tada boravili u Pančevu. Predić je isticao da njegove crkvene slike nisu postale u nameri da se pobožni gledalac njima moli, već imaju zadatak da dirljivo prikažu jedno sveto lice ili događaj koji će gledaocu predočiti prizor i pokrenuti njegovu dušu u saosećanje, da ga uznese od svakodnevnih briga ka nebeskom i večnom…
Posao oslikavanja ikonostasa Predić je završio u dogovorenom roku, uz jedan kratak prekid od tri meseca zbog odlaska u Italiju. Istoričari umetnosti kažu da se to odrazilo i na njegov rad, pa prepoznaju kolorit Venecije na ikoni „Ulazak Gospoda Isusa Hrista u Jerusalim“.
Lepote Srbije su i na Viberu gde vam donosimo razne priče, pridružite se našoj zajednici.
BONUS VIDEO:
Magija zelenog sveta: Zašto je srpski seljak verovao da biljke leče, proriču sudbinu i prizivaju natprirodne sile
Od drena i bosiljka do gloga i vrbe: Detaljna analiza Veselina Čajkanovića o kultnom značaju bilja u srpskim narodnim verovanjima, mnogo pre nego što je nauka otkrila njihova svojstva.
Krmokolj u zapadnoj Srbiji: Jesenji običaj koji spaja porodicu i selo
U jesenjim mesecima, kada zahladi i približi se zima, u mnogim selima zapadne Srbije nekada je bio obavezan običaj poznat kao krmokolj. To je bio veliki porodični i seoski događaj, kada se klalo svinje i pripremalo meso za predstojeće mesece. Iako se na prvi pogled radilo samo o poslu, krmokolj je bio mnogo više od toga – prava gozba, druženje i prilika da se učvrste rodbinske i komšijske veze.
Evo kako su nestali srpski Pompeji na Balkanu! Grad koji je ispario u magli vekova, a Srbi i dalje žale za njim
Car Justinijan izgradio je velelepni grad u srcu Balkana, a danas od njega ostaju samo ruševine koje čuvaju duh prošlosti
TAJNA IZGUBLJENOG POKLONA: Zašto je Kraljica Marija prodavala nakit i gde je nestao njen prsten
Kraljica Marija Karađorđević (1900–1961) bila je najvoljenija srpska kraljica, poznata po skromnosti i humanosti. Otkrivamo zašto je u egzilu morala da se odrekne najvrednijeg porodičnog nakita i kako je njen dijamantski broš, poklon od Kralja Aleksandra, prodat da bi se pomoglo srpskim ratnim zarobljenicima.
BEOGRAD NA STUBOVIMA: Tajna Palate Albanija – kako je prvi soliter preživeo bombe uprkos lošem terenu i protestima
Palata Albanija, prva zgrada koja je Beogradu podarila vertikalu, dominira Terаzijama, ali malo ko zna da su Beograđani strahovali da će se urušiti. Otkrivamo zašto je cela čaršija pričala da je teren "proklet" i kako je inženjerski podvig armiranog betona spasio soliter od potpunog uništenja.
Komentari(0)