Recepti iz kaluđerske kuhinje: Kako su se pripremali posni đakonije u manastiru Tronoša pre više od 200 godina
U tami arhiva manastira Tronoša kod Loznice, pored starih molitvenika i hronika, pronađen je jedan sasvim neobičan rukopis – prvi poznati srpski rukopisni kuvar iz 18. veka.
Iako je manastir Tronoša najpoznatiji po školi u kojoj je Vuk Karadžić naučio prva slova, malo je poznato da se u njegovim riznicama čuva zbirka monaških zapisa u kojoj se nalazi i jedan poseban, sveščica napisana ćirilicom, u formi dnevnika – "Za jelo i post", kako je rukom zabeleženo na koricama.
Prvi srpski posni kuvar
Možda vas zanima:
VIŠEVEKOVNI OBIČAJ U MANASTIRU TRONOŠA Sveće visoke preko 1,5 metara i teže od 50 kilograma
Poreklo običaja je iz vremena turske okupacije kada nije bilo parohijskih crkava, pa su kaluđeri služili u više sela.
MESTO GDE SU SE "LOMILA KOPLJA VOJSKI" Kolevka istorije, kraljevski odmor, duhovni centar i slavni vajati
Ukoliko ste zaljubljenici u istoriju, a opet volite i kvalitetan odmor, ovaj grad morate obavezno posetiti.
Možda vas zanima:
VIŠEVEKOVNI OBIČAJ U MANASTIRU TRONOŠA Sveće visoke preko 1,5 metara i teže od 50 kilograma
Poreklo običaja je iz vremena turske okupacije kada nije bilo parohijskih crkava, pa su kaluđeri služili u više sela.
MESTO GDE SU SE "LOMILA KOPLJA VOJSKI" Kolevka istorije, kraljevski odmor, duhovni centar i slavni vajati
Ukoliko ste zaljubljenici u istoriju, a opet volite i kvalitetan odmor, ovaj grad morate obavezno posetiti.
Možda vas zanima:
VIŠEVEKOVNI OBIČAJ U MANASTIRU TRONOŠA Sveće visoke preko 1,5 metara i teže od 50 kilograma
Poreklo običaja je iz vremena turske okupacije kada nije bilo parohijskih crkava, pa su kaluđeri služili u više sela.
MESTO GDE SU SE "LOMILA KOPLJA VOJSKI" Kolevka istorije, kraljevski odmor, duhovni centar i slavni vajati
Ukoliko ste zaljubljenici u istoriju, a opet volite i kvalitetan odmor, ovaj grad morate obavezno posetiti.
Rukopis datira iz oko 1780. godine, a pretpostavlja se da ga je vodio iguman manastira koji je bio zadužen za trpezu bratstva. Zapisano je više od 40 recepata, većinom posnih jela, jer su postovi u pravoslavnim manastirima zauzimali više od pola godine.
U njemu se nalazi i prvi pisani recept za čorbu od koprive, "varivo od leblebije", "prebranac sa suvim šljivama", kao i uputstvo za pravljenje "slanika od divljeg luka". Neke recepte prate i zanimljive napomene, poput:
"Davati bratiji u dane velikog posta, greje i krijepi dušu."
Ne samo recepti, već i život
Pored kulinarskih uputstava, rukopis otkriva i mnogo više – kakav je bio dnevni ritam ishrane u manastiru, šta se kuva kada dolaze gosti, i kako su se čuvale zalihe hrane bez frižidera. Na primer, navodi se da su šljive sušene iznad "tamjana", a pasulj se ostavljao u zemljanim loncima sa lišćem oraha radi zaštite od crva.
Zašto ovaj dokument nije poznat široj javnosti?
Rukopis se čuva u manastirskoj biblioteci i retko je izlagan. Tek 2019. godine, u okviru projekta digitalizacije starih rukopisa, nekoliko stranica je prebačeno u elektronsku formu. Međutim, nema dostupnog kompletnog prevoda, niti je iko pokušao da ove recepte prikaže javnosti kroz emisije, radionice ili kuvarske priručnike.
Autentičan deo srpske gastronomske i duhovne tradicije
Ovaj kuvar nije samo zanimljiv iz kulinarskog ugla – on je svedočanstvo o načinu života, poštovanju prirode i duhovnoj filozofiji ishrane, koji danas ponovo postaju aktuelni kroz pokrete sporog života i zdrave hrane.
Možda je vreme da se "čorba od koprive s malo sirćeta i meda" vrati na naše trpeze – kao znak poštovanja prema mudrosti predaka.
Ko je odlučio da Dositej Obradović i Vuk Stefanović Karadžić počivaju rame uz rame? Večnost spojila pismenost pod istim drvetom tišine
Mada su se u životu razmimoilazili u mišljenjima, Dositej Obradović i Vuk Stefanović Karadžić danas leže jedan pored drugog — simbolično ujedinjeni u smrti. Njihova večna kuća nalazi se u porti Saborne crkve u Beogradu, mestu koje nosi više značenja nego što se na prvi pogled čini.
U senci kneza Lazara: Tajanstveni život vojvode Ivana Kosančića
Ime mu se šapuće u stihovima, ali istorija o njemu gotovo da ćuti. Ivan Kosančić je jedan od najmističnijih srpskih junaka — slavljen u epskim pesmama, ali skriven u senkama istorijskih zapisa. Ko je zapravo bio vojvoda koji je pre polaska na Kosovo ugledao tursku vojsku i doneo kobnu vest?
Krstonoša ne stari: Običaj koji nosi i leči
Krstonoše su više od nosilaca ikona — one su čuvari običaja, predanja i zajedničke molitve. U mnogim selima Srbije, još uvek postoji nepokidana nit između naroda i svetih litija koje se vekovima obnavljaju, bez prekida.
Ovo je najjezivija srpska izreka! Mnogi nisu ni svesni njenog jezivog značenja, korene vuče iz doba Osmajlija
Ova izreka se spominje u našoj poznatoj srpskoj pesmi
Kuda je išao put cara Dušana kroz Srbiju? Tragovima vladara koji je sanjao carstvo
Srpski car Dušan nije imao jednu prestonicu, ni jednu stazu. Njegov put bio je mapa naraslog carstva, isprepleten crkvama, tvrđavama i granama moći koje su se pružale ka jugu i istoku.
Komentari(0)