JEDAN OD NAJSTARIJIH OVOG TIPA Sestrići cara Dušana podigli manastir na ruševinama starog hrama iz 11. veka

Jelena Vamović

13:53

Turizam 0

Manastir Sveti Đorđe poznat i kao manastir Temska, nalazi se na petnaest kilometara od Pirota. Ime je dobio po starom gradu Temcu, koji se nalazio nedaleko od manastira.

JEDAN OD NAJSTARIJIH OVOG TIPA Sestrići cara Dušana podigli manastir na ruševinama starog hrama iz 11. veka
shutterstock

 

Crkva manastira je posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju, podigli su je braća Dejanovići, sestrići cara Dušana. Dejanovići su sadašnju crkvu podigli u 14. veku na temeljima prvobitnog hrama iz 11. veka, čiji ktitor nije poznat.

shutterstock

 

Osnova crkve je sažeti upisani krst, sa osmostranim kubetom koji nose lukovi, i jedna je od najstarijih crkvi tog tipa. Pripada Moravskom stilu, ali blago pojednostavljenom. Unutrašnjost crkve oslikavana je u dva navrata. Prvi živopis urađen je 1576. godine kada je oslikan naos, i glavne kompozicije su iz ciklusa Velikih praznika i Hristovog stradanja. Drugi živopis, potiče iz 1654. godine, kada je dozidana i oslikana jednostavna, pravougaona priprata, što je omogućio iguman Simeon. U priprati se ističe žitije Sv. Đorđa. Radi zaštite fasadnog ukrasa, pred pripratom je ozidan trem. Smatra se da su crkvu živopisali srpski zografi, koji su oslikavali još neke hramove moravskog stila.

Sedamdesetih godina prošlog veka, izvršena su obimna arheološka istraživanja u kompleksu manastira. Urađena je i konzervacija živopisa i arhitekture hrama.

shutterstock

 

U okrilju manastira nalaze se četiri konaka. Dva konaka su podignuta u 16. veku dok je manastir još bio muški. Oba konaka i crkvu je 1699. godine obnovio iguman Partenije, sagradio je i česmu, koja i dalje postoji. Posle Oktobarske revolucije, 1928. godine u manastir je došlo četrdesetak ruskinja, i manastir je od tada, pa sve do danas ženski. Po dolasku, ruskinje su podigle treći konak. Četvrti konak je podignut 2000. godine, za vreme vladike Irineja, i mati Efrosinije, koja je još uvek starešina manastira.

Manastir Sveti Đorđe je odigrao veliku ulogu u obrazovanju stanovnika pirotskog okruga. Jeromonah Ćesarije, koji je došao iz Hilandara u Temsku 1836. godine, osnovao je prvu školu u okolini, i počeo sa opismenjavanjem omladine. Ćesarije je ubrzo dobio pomoć školovanog učitelja. Škola u manastiru je radila sve do 1892. kada je osnovana prva školska ustanova u selu. Zajedno sa učiteljem, Ćesarije je nastradao od Turaka, koji su potom naselili manastir, i po polasku zapalili crkvu, pri čemu je izgoreo ikonostas. Ikonostas je obnovljen u 17. veku.

U dvorištu manastira je sahranjen Kapetan Milutin Karanović, koji je poginuo u srpsko-turskom ratu, pri oslobađanju Pirota 1877. godine na Nišoru.

Manastir Temska je pod zaštitom države od 1948. godine, a od nedavno i pod zaštitom Uneska.

U manastiru se prave melemi za lečenje psorijaze, protiv opadanja kose, proširene vene i mnogi drugi.

 

Manastir Temska na mapi:

 

 

(Izvor: Novosti)

POVEZANE VESTI
Tagovi:
Manastir Sveti Đorđe Manastir Temska Pirot Temac

Komentari(0)

Loading