Umetnički paviljon "Cvijeta Zuzorić" je izložbena zgrada u Beogradu, na Kalemegdanu, koja se nalazi u parku Mali Kalemegdan, uz jugoistočni front Beogradske tvrđave. Podignuta je u periodu između 1927. i 1928. godine prema projektu arhitekte Branislava Kojića, u duhu art deko arhitekture.
Printscreen/Youtube
Udruženje prijatelja umetnosti „Cvijeta Zuzorić“, osnovano februara 1922, čije je ime slavilo dubrovačku ljubiteljku umetnosti iz 16. veka, 1923. godine je došlo na ideju da u Beogradu podigne paviljon u kojem bi se isključivo izlagala umetnička dela. Budući da do tog vremena u Beogradu nije postojao za to namenski građen prostor, izložbe su uglavnom organizovane po gimnazijskim salama i u svečanoj sali Kapetan Mišinog zdanja. U februaru 1923. godine je u beogradskom hotelu Kasina Branislav Nušić, tada načelnik Umetničkog odeljenja Ministarstva prosvete, organizovao dobrotvorni bal pod nazivom „Hiljadu i druga noć“, kako bi se sakupili prilozi za gradnju.
Prebogata istorija glavnog grada Srbije, opterećena je brojnim ratnim razaranjima zbog čega je grad jednom dobio i nadimak "Beli Feniks".
Bogati pojedinci, poput Đorđa Vajferta, Luke Ćelovića, Mihaila Pupina i kralja Aleksandra Karađorđevića, dali su svoj prilog, kao i Narodna banka, Jadransko-podunavska banka i Viner Bankferajn.
Dve godine kasnije, 1925., Umetničko odeljenje ministarstva prosvete raspisalo je konkurs za projekat umetničkog paviljona, koji je trebalo da se nalazi u blizini konaka kneginje Ljubice. Prvu nagradu je osvojio arhitekta Branislav Kojić, drugu arh. Milan Zloković, a treću arh. Mihailo Radovanović. Nakon konkursa, beogradska opština odlučuje da plac za gradnju dodeli besplatno društvu, ali ne na mestu pored konaka, već na Malom Kalemegdanu. Zbog ove izmene, Branislav Kojić je morao da menja prvonagrađeni rad kako bi ga prilagodio novim okolnostima, budući da je pobednički rad bio oblikovno vezan za konak. Od Kojića se sada očekivalo nešto sasvim drugačije, savremeno i moderno.
Paviljon je otvoren 23. decembra 1928. u prisustvu kneza Pavla i kneginje Olge, patrijarha Dimitrija i predstavnikâ Akademije, vlade, beogradske opštine, univerziteta i dr. Prva jesenja izložba beogradskih slikara i vajara održana je u paviljonu odmah po završetku izgradnje. Na njoj su se pojavila najznačajnija imena beogradske umetničke scene poput Bete Vukanović, Milene Pavlović Barili, Vase Pomorišca, Uroša Predića, Petra Palavičinija, Tome Rosandića i drugih. Među prvim manifestacijama održanim u paviljonu „Cvijeta Zuzorić“ bio je i Salon arhitekture, izložba koju je pripremila tek osnovana Grupa arhitekata modernog pravca.
Umetnički paviljon je u vreme podizanja imao takav značaj za kulturni život Beograda da je poistovećivan sa likovnim životom i likovnim događajima toga vremena. On je odigrao značajnu ulogu na širenju likovne kulture i održavanju likovnog života u Srbiji između dva rata.
Ali pošto "u našoj zemlji umetnost nije nikako rentabilna stvar", Društvo je do 1940. nagomilalo 1,6 miliona dinara duga, tako da se razmišljalo da beogradska opština preuzme paviljon.
Na čelu paviljona dugo godina je bio istoričar umetnosti Momčilo Pavlović (1929-2016).
Danas je ovde sedište Udruženja likovnih umetnika Srbije.
Komentari(0)