Narodni ritual za Ivandan koji i danas živi u selima zapadne Srbije
“Stavi glavicu crnog luka pod jastuk i sanjaćeš onoga koji ti je suđen.” Ova rečenica može delovati kao narodna šala, ali iza nje stoji ozbiljan običaj koji su vekovima praktikovale devojke širom zapadne i centralne Srbije – naročito uoči Ivandana, praznika koji se vezuje za biljnu magiju, sunce i ljubav. U narodu se verovalo da crni luk ima moć da ‘otvori dušu’ i omogući devojci da u snu vidi svog suđenog.
Kada i kako se obred izvodi
Ritual se najčešće obavljao 6. jula (noć uoči Ivandana). Devojka bi izabrala glavicu luka koja se sama ‘otkotrlja’ pri biranju sa tezge ili iz vreće. Ta glavica se stavlja ispod jastuka, uz reči: “K’o što si se ti meni pokaz’o, pokaži mi i njega što će mi biti sudbina.” Nakon toga se legne u tišini, bez govora i bez osvrta.
Možda vas zanima:
“Pojilo” – običaj iz Vojvodine koji povezuje komšije i jača zajedništvo
Zaboravljena tradicija okupljanja koja je bila srce sela
Zašto se u Pomoravlju i dalje "kiti vodeničko kolo"? – Običaj stariji od pesme
Magični ritual koji spaja vodu, plodnost i zajedništvo
Možda vas zanima:
“Pojilo” – običaj iz Vojvodine koji povezuje komšije i jača zajedništvo
Zaboravljena tradicija okupljanja koja je bila srce sela
Zašto se u Pomoravlju i dalje "kiti vodeničko kolo"? – Običaj stariji od pesme
Magični ritual koji spaja vodu, plodnost i zajedništvo
Možda vas zanima:
“Pojilo” – običaj iz Vojvodine koji povezuje komšije i jača zajedništvo
Zaboravljena tradicija okupljanja koja je bila srce sela
Zašto se u Pomoravlju i dalje "kiti vodeničko kolo"? – Običaj stariji od pesme
Magični ritual koji spaja vodu, plodnost i zajedništvo
Simbolika crnog luka u narodnoj magiji
Luk se u srpskoj tradiciji koristi za zaštitu, čišćenje i prepoznavanje istine. U ovom slučaju, njegov miris i prisustvo pod jastukom treba da omoguće da se “otvore” snovi – smatra se da luk pomaže duši da prepozna ono što je zapisano. U nekim varijantama, devojke su luk i solile ili ga blago zarezivale da “progovori”.
Ivandan kao noć “otvorenog neba”
Prema narodnim verovanjima, noć pred Ivandan je vreme kada se priroda “otvara” – biljke imaju posebnu moć, a snovi su istiniti. Pored luka, devojke su znale da pod jastuk stave i pramen kose, iglu, komadić tkanine ili čak ogledalce, u zavisnosti od kraja. Ali luk je bio najčešći i najdostupniji predmet “vidovite noći”.
Običaj koji oživljava kroz nove generacije
Iako se danas ovaj običaj retko praktikuje, pojedini folklorni festivali i etno radionice ponovo ga uvode kao deo kulturne ponude za mlade. Devojke se zabavljaju, ali mnoge priznaju da su sanjale – i to veoma živo. Bilo da je magija, sugestija ili moć tradicije – efekat ostaje isti: uzbuđenje, smeh i nada u ljubav.
Kako je tuča dvojice momaka izazvala bombardovanje Beograda 1862.
U julu 1862. godine Beograd je doživeo događaj koji je zauvek ostao upisan u njegovu istoriju – bombardovanje iz beogradske tvrđave. A sve je počelo naizgled bezazlenom tučom dvojice mladića u varoši.
Čudo Koporina: manastir koji daruje veru u plodnost i potomstvo
Na svega nekoliko kilometara od Velike Plane, skriven među šumama Šumadije, nalazi se manastir Koporin. Iako manje poznat od velikih zadužbina poput Studenice ili Manasije, ovaj manastir čuva uspomenu na jednog od najsvetlijih vladara Srbije – despota Stefana Lazarevića. Pored istorijske vrednosti i retkih fresaka, Koporin je poznat i po predanjima o čudima, naročito onima koja govore da na ovom mestu nerotkinje pronalaze utehu i dobijaju decu.
Kada su Srbi i Sibinjanin Janko odbranili Beograd: zašto i danas zvone zvona u podne
U julu 1456. godine, Beograd je postao poprište jedne od najpresudnijih bitaka srednjovekovne Evrope. Osmanlijski sultan Mehmed II Osvajač, već poznat po osvajanju Carigrada, krenuo je ka srcu Ugarske. Na braniku Beograda našli su se vojskovođa Janoš Hunjadi, franjevac Jovan Kapistran i brojne srpske čete koje su zajedno odbranile grad i zaustavile osmanski prodor ka srednjoj Evropi.
Kada je Drakula ratovao sa Zmajem Ognjenim Vukom : trag srpskog viteza u borbi protiv Osmanlija
Vuk Grgurević Branković, poznatiji kao Zmaj Ognjeni Vuk, bio je srpski despot u progonstvu, ratnik i saveznik ugarskog kralja Matije Korvina. Njegov životni put vodio ga je od osmanske vlasti do slavnih pobeda na Savi i u Transilvaniji, a u narodnom predanju ostao je upamćen kao mitski junak koji je rame uz rame sa Vladom Cepešem stajao protiv Osmanskog carstva.
Imala je najneobičnije ime u Srbiji koje se danas ni ne pominje: Nije dočekala ni 20. rođendan, sudbina je...
Voda je do Kleopatrine spomen-česme dovedena sa izvora Orovac, udaljenog oko kilometar. Kažu da je čudotvorna i lekovita
Komentari(0)