TRST Italijanski ali i "SRPSKI GRAD" , nećete verovati kako su se Srbi doselili u njega i koliki trag su ostavili (FOTO)
Srpska kultura i tradicija u Trstu ima bogatu istoriju i ostavila je tragove koji su i danas vidljivi na ulicama, fasadama i zgradama.
U periodu između 18. i 19. veka, veliki broj imućnih Srba, uglavnom iz Sarajeva i Hercegovine, naseljava se u Trstu i okolini. Srpska manjina je postala prilično uticajna u gradu, a mnogi njeni pripadnici su držali važne trgovačke firme i brodovlasničke poslove.
Srpska pravoslavna crkva Svetog Spiridona
Srpska pravoslavna crkva Svetog Spiridona u samom centru Trsta, na trgu Ponte Roso, svedoči o istorijskom značaju srpske zajednice u ovom gradu. Evidentirana je kao kulturno dobro od strane italijanske službe zaštite spomenika kulture. Njen arhijerejski namjesnik za Italiju je protojerej – stavrofor Raško Radović. Adresa crkve i crkvene opštine je Via Genova. Za Srbe u Trstu, ova crkva predstavlja važno mesto duhovnog i kulturnog života.
Ova crkva je jedan od najvažnijih tragova srpske kulture u Trstu. U vreme vladavine habsburškog cara Karla VI, Trst dobija status slobodne luke. Tada su se doselili pomorci, trgovci i zanatlije iz Hercegovine, Boke, Bosne, Dalmacije i drugih krajeva. Prava renesansa za Srbe počinje 1751. godine, kada je Poveljom Marije Terezije odobreno da Srbi podignu svoju crkvu, osnuju crkvenu opštinu i otvore školu.
Stvaraju se uslovi za razvoj zajednice, te ove ustanove krajem 18. veka postaju kulturni centri koje često posećuju vodeći srpski intelektualci i prosvetitelji: Dositej Obradović, Vuk Karadžić, Njegoš, Lukijan Mušicki, Joakim Vujić, Matija Ban, Josif Rajačić, Mihailo Obrenović i mnogi drugi. Znameniti Srbi iz Trsta pružili su značajnu pomoć matici i Karađorđevim ustanicima.
Brojne gospodske vile, impresivne palate i veličanstvena Crkva Svetog Spiridona svedoče o slavnoj istoriji Srba i Crnogoraca i njihovom uticaju na preporod Trsta u 18. i 19. veku. Poznati po svom radu i zadužbinarstvu, bili su vlasnici desetina raskošnih palata, flota i trgovačkih preduzeća.
Gopčevići, Kurtovići, Vučetići, Vukasovići, Rađenkovići, Ivanovići, Teodorovići, Riznići, Popovići, Tripkovići, Škuljevići su neke od srpskih značajnih porodica tog vremena.
Iako nekih starih srpskih porodica i njihovih potomaka u Trstu više nema, ostale su fascinantne građevine koje svedoče o nekadašnjem bogatstvu. Palata Gopčević je jedna od najlepših palata u Trstu, a njen vlasnik Spiridon Gopčević bio je prijatelj sa Garibaldijem i predsednik srpske pravoslavne komune u Trstu. Njegova porodica je ostavila značajan trag u istoriji grada.
Italijanski film “Zajednica” Alesija Bocera (Alessio Bozzer), poznatog beogradskoj publici po dokumentarcu “Trst, Jugoslavija”, imao je srpsku premijeru, a naslanjajući se na tematiku prethodnog dela o masovnom odlasku Jugoslovena u šoping u Trst, autor se bavi najstarijom i najbrojnijom zajednicom u Trstu – srpskom pravoslavnom zajednicom.Takođe, slike prate svakodnevni život srpskih emigranata i dece Srba rođene u Trstu, mešajući srpsku tradiciju i običaje sa novom, italijanskom kulturom i lokalnom tršćanskom.
Kroz scene iz svakodnevnog života, Bocer prikazuje njihove običaje i kulturu, nastale u spoju dva sveta.
Danas u regiji Friuli – Giulia – Venecija živi oko 10.000 Srba, dok ih je u samom Trstu oko 4000. Srpska pravoslavna crkva Svetog Spiridona i dalje predstavlja važno mesto duhovnog i kulturnog života za Srbe u ovom gradu.
Uprkos promenama tokom vekova, srpska kultura i nasleđe i danas su primetni u Trstu.
Sakriven među stenama Jerme: manastir Poganovo i njegove čuvene legende
Na levoj obali reke Jerme, nedaleko od sela Poganovo, smešten je manastir posvećen Svetom Jovanu Bogoslovu. Sklopljen sa prirodom, među strmim stenama koje se nadvijaju nad rekom, ovaj manastir deluje kao da je iznikao iz samog kamena. Spoj duhovnosti, umetnosti, legendi i prirodnih lepota čini ga jednim od najlepših kutaka jugoistočne Srbije.
Đeravica, Albanska golgota i legende Prokletija - sneg, bol i ponos srpske istorije
Na krajnjem jugozapadu Srbije, Kosovu i Metohiji, na tromeđi sa Crnom Gorom i Albanijom, uzdiže se najdramatičniji planinski venac Balkana – Prokletije. Ove „Uklete planine“ oduvek su budile strahopoštovanje svojim strogim grebenima, večnim snegom i nepristupačnim vrhovima, ali i privlačile one koji žele da osete moć netaknute prirode.
Tajna veza kneza Mihaila i glumice Katarine Ivanović: ljubav koja je potresla Beograd
Malo je poznato da je jedan od najomiljenijih srpskih vladara, knez Mihailo Obrenović, imao burnu ljubavnu aferu koja je intrigirala tadašnji Beograd. Iako se u istoriji najviše pamti po političkim reformama i tragičnom ubistvu u Košutnjaku 1868, njegov privatni život bio je jednako uzbudljiv.
Krvava misterija u Topčideru 1842: Ubistvo Karađorđevićevog generala
U haotičnim godinama nakon Prvog i Drugog srpskog ustanka, Srbija je bila poprište političkih intriga i sukoba između Obrenovića i Karađorđevića. Jedan događaj iz 1842. godine ostao je upamćen kao prava krvava misterija – ubistvo generala Avrama Petronijevića, jednog od najbližih ljudi Karađorđevića.
Atentat na kralja Aleksandra Obrenovića koji je propao
Kralj Aleksandar Obrenović ostao je upamćen po krvavom Majskom prevratu 1903. godine, kada su on i kraljica Draga brutalno ubijeni u dvoru. Ipak, malo je poznato da su zavere protiv njega počele mnogo ranije, a jedan od pokušaja atentata umalo da promeni tok istorije Srbije još krajem 19. veka.
Komentari(0)