MUZIKA NA LISTI NEMATERIJALNOG KULTURNOG NASLEĐA Šta vranjsku gradsku pesmu čini toliko posebnom
Ima u Vranju svega od veselih čočeka do tužnih pesama sa malo teksta koje "diraju u žicu" i izazivaju nalet emocija.
Grad Vranje je imao burnu istoriju koja je uticala na razvoj ovog dela Srbije i njegove specifičnosti. Pored arhaičnog vranjskog govora, muzika Vranja je posebno zanimljiva.
Ima u Vranju svega od veselih čočeka do tužnih pesama sa malo teksta koje „diraju u žicu“ i izazivaju nalet emocija. Sevdah, ili kako bi u Vranju rekli merak, zaštitni je znak vranjske gradske pesme. Preplitanje naroda i burna istorija ovog grada, sa ljubavnim pričama i nesrećama koje su zadesile junake tih priča uticale najviše su uticale na vranjsku pesmu.
Ritam vranjanskog melosa, sevdaha i čočeka u kombinaciji sa specifičanim ukusom lokalne hrane i pića, stvara idealnu harmoniju južnjačkog duha, u kome se odvija jedan specifičan način živjenja. Ovde su ljudi gostoprimljivi, ljubazni i glasni, uvek raspoloženi za muziku i igru.
Sadila moma lojze sa belo grojze”, “Magdo, mori, Magdo”, “Petlovi pojev, Morava”, “Kaži Suto, kaži dušo”, i “Tolja amamdžija” samo su neke od čuvenih vranjskih pesama.
Ono po čemu su specifične i naširoko prepoznatljive je gospodska i mirna atmosfera u kojoj se pevaju. Spori ritmovi i muzičko tkivo su kombinacija zapadnih i otomanskih lestvica, što je još jedna posebnost ove stare gradske pesme.
Vranjska gradska pesma se od 2016. godine nalazi na listi Nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.
"Samo su oni dostojni pričesti": Otac Predrag Popović dao prave uslove koji ljudi smeju da prime svetu tajnu
Po rečima oca Predraga Popovića ne postoji obavezujući uslov za pričešće osim krštenja. No ako u Svetom pismu ne piše jasan uslov osim krštenja, to ne znači da svako može da se pričešćuje kako hoće.
„Nečista krv“ Bore Stankovića: Kako je Sofkina sudbina ispričala život u starom Vranju
Roman koji nije samo književno delo, već hronika jedne kulture, mentaliteta i ženske sudbine u patrijarhalnom društvu kraja 19. veka. Sofka iz „Nečiste krvi“ nije samo lik – ona je ogledalo Vranja onog doba.
Slavske šare iz Šumadije: Umetnost crtanja voskom na hlebu koja izumire
U selima oko Kragujevca i Topole, sve do sredine 20. veka negovao se neobičan običaj – ukrašavanje slavskog kolača crtežima od voska. Te šare nisu bile samo ukras, već i molitva, poruka i izraz domaćinske časti. Danas ovu tehniku poznaje samo nekoliko žena u Šumadiji.
Govor duvanja na Pešterskoj visoravni: Kako su pastiri komunicirali zvižducima na vetru
Na prostranstvima Pešterske visoravni, gde se reči gube u vetru, pastiri su razvili poseban način komunikacije – kroz zvižduke. Ovaj gotovo zaboravljeni običaj nazivan „govor duva“ bio je deo svakodnevice stočara koji su provodili dane na otvorenom, daleko jedni od drugih.
Vojislav Ilić Mlađi i zaboravljena poezija o Šumadiji: stihovi u kojima se čuje miris zemlje i zvuk zvona
Vojislav Ilić Mlađi, često u senci slavnog imenjaka, ostavio je snažan pesnički trag u srpskoj književnosti početkom 20. veka. Njegove pesme o Šumadiji, narodu i običajima danas su nepravedno zaboravljene, iako su svedočanstvo o vremenu u kojem se narodna duša pretakala u stih.
Komentari(0)