JEDAN OD NAJLEPŠIH U BEOGRADU Spomenik prirode, Pionirski park

12:00

Turizam 0

Pionirski park je jedan je od najlepših parkova u gradu. Nalazi se između Bulevara kralja Aleksandra i ulica Kralja Milana, Kneza Miloša i Dragoslava Jovanovića. Do 1944. godine je bio opasan visokim zidom i služio je kao bašta Starog dvora (sada Skupština grada Beograda). Uklanjanjem zida park je predat na javno korišćenje i dobio ime Pionirski park, po istoimenoj organizaciji najmlađih.

JEDAN OD NAJLEPŠIH U BEOGRADU Spomenik prirode, Pionirski park
Shutterstock

Pionirski park, ukupne površine 3ha 60a 13m2, nalazi se u najužoj centralnoj zoni Beograda, koja predstavlja kulturno, upravno-administrativno i trgovačko sedište prestonice. Današnji Pionirski park, a nekadašnja Dvorska bašta, čini zaštićenu okolinu nepokretnih kulturnih dobara: zgrade Starog dvora - danas zgrada Skupštine grada Beograd i Novog dvora - danas sedište predsednika Republike Srbije. Park sa širom okolinom zauzima važno mesto urbanog tkiva Beograda i zajedno sa dvorskim zdanjima predstavlja kulturno-istorijsko nasleđe koje svedoči o događajima posebno bitnim za razvoj države i grada tokom prošlih vekova.

JEDAN OD NAJLEPŠIH U BEOGRADU Spomenik prirode, Pionirski park Shutterstock
 

 

Početak razvoja prostora koji danas obuhvata Pionirski park sa okolinom, vezuje se za 1842. godinu kada je započeto plansko osnivanje novog, Beograda van Šanca, kao i rekonstrukcija stare varoši. U ovakvom urbanističkom razvoju, važno mesto je zauzela trasa današnjeg Bulevara kralja Aleksandra (koji je u rimskom periodu bio put za Viminacijum, u tursko doba Carigradski drum, potom u 19. veku – Fišegdžijska čaršija). Široki slobodni okolni prostor uz put sve do današnje Ulice kraljice Natalije, početkom 19. veka, kupio je Stojan Simić, političar i jedan od najbogatijih ljudi kneževine Srbije.

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Sa druge strane puta, na prostoru današnjeg Doma narodne skupštine bio je marveni trg, poznat i po džamiji, „Batal-džamiji“, koja je od Karađorđevog osvajanja Beograda (1807)  bila u ruševnom stanju po čemu i nosi ime. Srušena je početkom priprema za izgradnju Doma narodne skupštine koja je podignuta 1907. godine.

Simić je ubrzo prodao državi konak zajedno sa baštom za potrebe formiranja rezidencije novog kneza Srbije - Aleksandra Karađorđevića. Zatim je 1882. godine, kada je Srbija proglašena kraljevinom, sagrađen Stari kraljevski dvor, dvor kralja Milana. Od 1961. godine tu je smeštena Skupština grada Beograda. Izgradnja Novog kraljevskog dvora tj. dvor kralja Aleksandra I Karađorđevića, započeta je 1911. godine, a završena 1922. godine. Koncepcija gradnje je vezana za arhitekturu Starog dvora sa kojom čini jedinstvenu celinu. Na uglu Ulice kneza Miloša i Bulevara kralja Aleksandra, na samom ulazu u Pionirski park nalazi se osmatračnica Vrhovne komande srpske vojske koja je preneta sa solunskog fronta.

JEDAN OD NAJLEPŠIH U BEOGRADU Spomenik prirode, Pionirski park Shutterstock
 

 

Posle Drugog svetskog rata, 1945. godine uklonjen je visoki kameni zid koji je zatvarao dvorsku baštu i tako je postala jedinstveni zeleni gradski prostor nazvan Pionirski park, po česmi posvećenoj pionirima koja je izgrađena 1952. godine. Tako je ostvaren urbanističko-arhitektonski sklop istaknute estetske i ambijentalne vrednosti, koji se održao do danas, sa Pionirskim parkom kao jednim od prvih parkova Beograda, koji je očigledan primer uticaja tadašnje razvijene Evrope koji su dopirali u Srbiju.

Važnost položaja Pionirskog parka i čitavog okolnog prostora, u savremenoj strukturi grada, definisana je postojećim pravcima glavnih gradskih saobraćajnih tokova kojima je okružen i ograničen: Bulevar kralja Aleksandra – sa severoistočne strane, Ulica kneza Miloša – sa jugoistočne strane i Ulica kralja Milana sa jugozapadne strane.

Prostor Parka danas čine tri prostorno različite podceline: prva – uz Ulicu kneza Miloša, rešena u pejzažnom (slobodnom) stilu, predstavlja najveći i najkvalitetniji deo Parka sa najviše kvalitetnog dendrološkog rastinja. Drugu celinu čini cvetni parter ispred zgrade Skupštine grada, bez visokog rastinja, a treću, ka Ulici kralja Milana sa  fontanom, čini bogato uređen cvetni parter i dva bočna dela prema zgradama dvorova sa nešto pojedinačnih visokih četinara i lišćara.

Kažu, da je ovaj park bio omiljeno mesto za šetnju i inspiraciju našeg jedinog nobelovca Ive Andrića. Iz pijeteta prema njegovom delu, u neposrednoj blizini, prema ulici Kralja Milana, taj deo je rekonstruisan i nazvan Andrićev venac.

Bogatstvo Parka čini raznovrsna autohtona i alohtona dendroflora. Posebno se ističu impozantne dimenzije najvrednijih primeraka: hrast lužnjak (Quercus robur L.), koprivić (Celtis australis L.), ginko (Ginkgo biloba L.), divlji kesten (Aesculus hippocastanum L.) i drugi primerci. Visoko vredna dendroflora obogaćena brojnim vrstama dekorativnih cvetnica i trajnica, čine ovaj Park oazom zelenila u gradu i prijatnim mestom za predah prolaznika, odmor posetilaca i igru dece. Kao deo celokupnog sistema javnog zelenila, Pionirski park je značajan element klimatske infrastrukture grada Beograda.

Pionirski park je još kao stara dvorska bašta predstavljao mesto karakteristično po retkim biljnim vrstima. Sadnjom specijalnih vrsta drveća svake godine povodom Dana JKP Zelenila Beograd, Pionirski park postaje specifična oaza neobičnih vrsta biljaka iz različitih delova sveta.

U 2010. godini, zaposleni u Zelenilu Beograd- dobitnici priznanja za svoj dugogodišnji rad, posadili su srebrni kedar i evropsku trobojnu bukvu. Godinu dana kasnije, član naše ženske odbojkaške reprezentacije Suzana Ćebić i selektor reprezentacije Zoran Terzić, zasadili su bonsai stablo japanskog javora staro 40 godina. Sadnicu drena staru 20 godina, 2012. godine, zasadila je osvajač olimpijske zlatne medalje u tekvondou na letnjim olimpijskim igrama, Milica Mandić, dok je 2013. godine, Emiru Bekriću, osvajaču bronzane medalje na svetskom prvenstvu u atletici pripala čast da zasadi močvarni hrast koji se odlikuje velikom dekorativnošću. Sadnicu srebrne smrče, 2014. godine, zasadili su naši zlatni vaterpolisti Dušan Mandić, Sava Ranđelović i Viktor Rašović, a 2015. godine, sadnicu fotinije zasadili su mladi fudbalski reprezentativci Srbije, Vukašin Jovanović, Marko Grujić, Ivan Šaponjić i Andrija Živković, osvajači Svetskog prvenstva za igrače do 20 godina, u 2016 sadnicu božikovine su zasadili dobitnici srebrne medalje na olimpijadi u Riju kajakaši Marko Tomićević i Milenko Zorić i tekvondistkinja Tijana Bogdanović.

Pejzažno-arhitektonska vrednost Parka sa značajnim vizurama koje se pružaju na okolne prostorne elemente, čini nerazdvojivu celinu sa kulturno-istorijskim vrednostima ovog prostora. 

Pionirski park je zaštićen na osnovu Zakona kao spomenik prirode, radi održavanja i unapređenja stanja botaničkih i estetskih vrednosti dendrofonda, očuvanja bioekoloških, prostorno-ambijentalnih i kulturno-istorijskih karakteristika, važnih i kao turistički potencijal, za negovanje prepoznatljivog identiteta Beograda.

 

 

Komentari(0)

Loading