Svaki Srbin zna za Kosovku devojku, ali ko je zapravo bila ona? Ovo je teška priča koja se krije iza čuvenog remek-dela
Svi znaju za Predićevo čuveno remek-delo "Kosovka devojka", a mi vam donosimo priču koja se iza tog dela krije.
Ona je kroz vekove simbol snažne žene u epskim srpskim pesmama i moralne pobede na Kosovu polju 1389. godine i kao takva bez premca je utkana u srpsku istoriju dok je sveta i veka. To priču o ovoj ženi čini slojevitom.
Kao glavna ličnost u istoimenoj narodnoj pesmi, Kosovka devojka je opevana kao mlada žena koja posle boja na Kosovu luta po bojnom polju, u potrazi za svojim verenikom Milanom Toplicom, kumom Milošem Obilićem i deverom Ivanom Kosančićem. I tako, dok je prevrtala "po krvi junake" naišla je na teško ranjenog viteza Pavla Orlovića, koji joj je preneo da su oni za kojima traga stradali u boju. Dok ga poji, on joj umire na rukama.
"Jao, jadna, hude sam ti sreće. Da se, jadna, za zelen bor 'vatim i on bi se zelen osušio", bile su njene reči kojom se ovo pojanje završava.
Možda vas zanima:
BEOGRAĐANKA ČIJOJ SE LEPOTI DIVIO UROŠ PREDIĆ Devojka koja je ušla u večnost
Zauvek ovekovečena kao dvadesetogodišnjakinja na čuvenom platnu Uroša Predića “Kosovka devojka”.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
BEOGRAĐANKA ČIJOJ SE LEPOTI DIVIO UROŠ PREDIĆ Devojka koja je ušla u večnost
Zauvek ovekovečena kao dvadesetogodišnjakinja na čuvenom platnu Uroša Predića “Kosovka devojka”.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
Možda vas zanima:
BEOGRAĐANKA ČIJOJ SE LEPOTI DIVIO UROŠ PREDIĆ Devojka koja je ušla u večnost
Zauvek ovekovečena kao dvadesetogodišnjakinja na čuvenom platnu Uroša Predića “Kosovka devojka”.
Uroš Predić i njegovi zapisi o srpskom selu: delo slikara koji je pisao kao hroničar
Iako je najpoznatiji kao slikar koji je oslikao lice srpskog naroda, Uroš Predić je iza sebe ostavio i pisane tragove o svakodnevici, verovanjima i običajima sela iz kojih je crpeo inspiraciju. Njegovi zapisi iz Orlovata i Banata, danas sačuvani u beleškama, pisamima i memoarima, prava su književnost u zrnima.
No, prema nekim izvorima iz narodnog predanja, Kosovka devojka je bila zapravo Jelica Musić, sestričina srpskog kneza Lazara i sestra srpskog vlastelina Stevana Musića, koji je gospodario u Brveniku, mestu u dolini Ibra. Pesma, kao izvor predanja, kazuje da se u Jelicu “zagledao” Milan Toplica, pobratim Miloša Obilića i Ivana Kosančića, koji su se uputili na Kosovo.
Toplica je bio stvaran, istorijski lik, koji je važio za jednog od najpouzdanijih Lazarevih vitezova. On je nesporno sa pobratimima izgubio život na Kosovu, samo nije utvrđeno tačno kako. Ali, prema jednoj od verzija, Toplica je kao prevodilac ušao zajedno sa Obilićem u Muratov šator, gde su obojica ubijeni.
Printscreen/Youtube/ Centar film
Pesma o njegovom susretu sa Kosovkom devojkom i njena potraga za njim, kao i "Smrt majke Jugovića", ubraja se u jednu od najlepših epskih pesama našeg naroda. Ona je vekovima ostala simbol velikog srca i duboke i brižne duše srpskog naroda koji brine, pomaže i voli svog bližnjeg.
Nekoliko vekova kasnije, usmeno predanje i lik Kosovke devojke inspirisao je našeg velikog slikara Uroša Predića da ovekoveči ovu bezimenu heroinu u vrhunsko umetničko delo srpskog realizma.
Slika je, zapravo, nastala po porudžbini Kola srpskih sestara, koje su želele da izrade razglednice koje bi bile prodavane u humanitarne svrhe. Pretpostavlja se da je Predića inspirisala baš Kosovka devojka, jer je u njoj video "prvu bolničarku" iz srpskog nacionalnog mita i ona je zaista prvi slikani motiv ratne bolničarke u svetskoj umetnosti.
Skica za delo je nastala 1914. godine, međutim slikanje je prekinuo Prvi svetski rat i čuvena slika je završena tek 1919, baš u vreme oporavka i buđenja Srbije nakon golgote Velikog rata. Još jednom, Kosovka devojka je bila simbol sačuvane časti otadžbine.
Na slici je predstavljen mitski junak Orlović, kojeg na samrti poji iz zlatnog kondira Kosovka devojka. Oni su simbočno smešteni u letnji pejzaž, pred svitanje sunca u zoru. Sama simbolika slike se ne odnosi samo na Kosovski boj, već i na Kosovski zavet, srpski moral i zakon viteške časti koji nosi sa sobom. Ukratko, Kosovka devojka bila je i ostala simbol otadžbine.
A zahvaljujući Prediću, ona je otelotvorena. I ne samo njemu.
Da bi stvorio ovu kompoziciju, slikar je imao model, ”pravu” Kosovku devojku, koja mu je pozirala za ovu čuvenu sliku. Prema pisanju Vikipedije, čuvenu Srpkinju ovekovečila je Leposava Stanković, jedinica rođena 29. decembra 1899. godine u Beogradu. Pored njene crne kose, jakih i izraženih crta lica i krupnih očiju, kako beleži Serbian Times, Leposava je navodno sa Kosovkom devojkom delila i sličan temperament, jak karakter i čvrstu volju.
O njoj se isto veoma malo zna. Ova Beograđanka je išla u Trgovačku školu, u kojoj je brat Uroša Predića tada bio direktor. A kako ih je Predić slikao zasebno, navodno se nikada nije srela sa čovekom koji je bio model za lik viteza Pavla Orlovića.
Leposava je čuvala reprodukciju Predićeve slike u stanu, Politika je 3. marta 1995. godine prenela kratku vest pod naslovom “Umrla 'Kosovka devojka'”.
"U Beogradu je, sasvim tiho, 2. marta izjutra, u 96. godini umrla Leposava Lulik, rođena Stanković, zauvek ovekovečena na čuvenom platnu Uroša Predića 'Kosovka devojka'” - pisalo je.
Od početka juna 2020. godine ovo remek-delo koje predstavlja nacionalno blago vredno pola miliona evra, izloženo je u Skupštini grada Beograda.
(Telegraf)
Jovan nije imao dece, ali je sinove pokojnog brata odgajio kao svoje, 1 od njih postao čuveni pisac: Neverovatna života priča tvorca naše himne "Bože Pravde":
Pesma "Bože pravde" je nastala 1872. godine za potrebe predstave "Markova sablja", a kao inspiracija poslužila mu je "Jututunska narodna himna" Jovana Jovanovića Zmaja
Zašto je Jerotić verovao da sve bolesti potiču iz duše i uma
Vladeta Jerotić nas je svojim radom neprestano podsećao da zdravlje ne obuhvata samo fizičko stanje, već i duševno blagostanje. Smatrao je da su psihosomatske bolesti temelj gotovo svih zdravstvenih problema – od obične prehlade do najtežih oboljenja.
Crkva i njeni vernici dans slave SVETU VELIKOMUČENICU IRINU: Ove običaje obavezno ispoštujte danas i izgovorite ove reči
Srpska pravoslavna crkva slavi je 5. maja po crkvenom, a 18. maja po gregorijanskom kalendaru.
„MRTVA VODA“ IZ HOMOLJA: Kakva je moć legendarnih izvora koje je narod nazivao „mrtvom vodom“?
U Homoljskim planinama, oblasti poznatoj po bogatom folkloru i mističnim pričama, nalaze se posebni izvori vode koje narod vekovima naziva „mrtvom vodom“. Suprotno nazivu, ova voda smatrana je lekovitom i imala je važno mesto u tradicionalnoj narodnoj medicini, kao i u brojnim magijskim ritualima ovog kraja.
TAJNI RECEPT MANASTIRSKIH MELEMA: Kako su srpski monasi čuvali znanje o lekovitim biljkama?
U srpskim manastirima vekovima su se čuvali recepti za lekovite meleme napravljene od raznih biljaka. Monasi su posedovali duboko znanje o lekovitosti bilja, a njihove recepture bile su strogo čuvane tajne, koje su prenošene samo od odabranih starijih monaha na mlađe.
Komentari(0)