Da li znate da je stroj za pečenje rakije bio prvi srpski patent: Kako su izgledali tadašnji pronalasci?
U Muzeju nauke i tehnike možete videnti i patenei velikana srpske nauke poput akademika Mihaila Petrovića Alasa, dr Vladimira Stanojevića i akademika Miomira Vukobratovića.
Još su vladari iz doba Nemanjića imali na svojim dvorovima strane lekare koji su se bavili destilacijom i time proizvodili nešto što podseća na današnju lozovaču, komovicu i travarice.
Kasnije je rakija počela da se pravi od voća, a kada su uvedeni bakarni kazani, koji su i dan-danas neprevaziđeni, to postaje jedna ozbiljna delatnost, a rakija dobija titulu pića "bez kojeg se ne može" u Srbiji.
Zato i ne čudi da je prvi srpski registrovani patent bio upravo stroj za pečenje rakije. Kako je to izgledalo, može se videti na izložbi "Čuvari inovacija – 100 godina od prvog srpskog patenta" koju možete posetiti u Muzeju nauke i tehnike u Beogradu do 31. marta 2025. godine.
Možda vas zanima:
AMERIKANAC PROBAO SRPSKU RAKIJU I IZGUBIO SE: Eksirao tradicionalno piće, pa JEDVA izgovorio OVO (VIDEO)
Ovaj momak iz Amerike je inače veliki ljubitelj srpske muzike, naše javne scene
NAJSKUPLJA ŠLJIVOVICA IZ SRBIJE Podata je za neverovatnih milion i 750 hiljada dinara na svetskoj aukciji!
Šumadijska šljivovica iz ove destilerije prva je i jedina rakija koja ima oznaku zaštićenog geografskog porekla, a koja dolazi iz Srbije. Ova rakija mora da odleži 18 meseci i to u hrastovim buradima.
Možda vas zanima:
AMERIKANAC PROBAO SRPSKU RAKIJU I IZGUBIO SE: Eksirao tradicionalno piće, pa JEDVA izgovorio OVO (VIDEO)
Ovaj momak iz Amerike je inače veliki ljubitelj srpske muzike, naše javne scene
NAJSKUPLJA ŠLJIVOVICA IZ SRBIJE Podata je za neverovatnih milion i 750 hiljada dinara na svetskoj aukciji!
Šumadijska šljivovica iz ove destilerije prva je i jedina rakija koja ima oznaku zaštićenog geografskog porekla, a koja dolazi iz Srbije. Ova rakija mora da odleži 18 meseci i to u hrastovim buradima.
Možda vas zanima:
AMERIKANAC PROBAO SRPSKU RAKIJU I IZGUBIO SE: Eksirao tradicionalno piće, pa JEDVA izgovorio OVO (VIDEO)
Ovaj momak iz Amerike je inače veliki ljubitelj srpske muzike, naše javne scene
NAJSKUPLJA ŠLJIVOVICA IZ SRBIJE Podata je za neverovatnih milion i 750 hiljada dinara na svetskoj aukciji!
Šumadijska šljivovica iz ove destilerije prva je i jedina rakija koja ima oznaku zaštićenog geografskog porekla, a koja dolazi iz Srbije. Ova rakija mora da odleži 18 meseci i to u hrastovim buradima.
Muzej je prvi put javnosti predstavio modele i makete izrađene na osnovu prvih registrovanih patentnih prijava u Srbiji u Upravi za zaštitu industrijske svojine (današnji Zavod za intelektualnu svojinu Republike Srbije).
Prikazani su patenti iz međuratnog perioda, kada u Srbiji tek počinje industrijalizacija, najčešće inspirisani svakodnevnim problemima i potrebama građana, kao i unapređivanjem proizvoda za tržište - od kazana za pečenje rakije, preko samoljuljajuće kolevke i natkrivenog bicikla (velosipedskih kola), do sprave za pravljenje cigareta, roštilja i mnogih drugih.
Deo izložbe će biti posvećen realizovanim patentnim prijavama iz fonda Muzeja nauke i tehnike, među kojima su i patenti velikana srpske nauke akademika Mihaila Petrovića Alasa, dr Vladimira Stanojevića i akademika Miomira Vukobratovića.
Autori izložbe su Dušan Petrović i Saša Šepec, a izložbene modele izradio je Dejan Vračarević, dizajner, dugogodišnji saradnik Muzeja nauke i tehnike u oblasti restauracije i zaštite tehničkih eksponata.
Kako su izgledali počeci pronalazaštva i patentne zaštite u Srbiji?
Druga industrijska revolucija, od 1870. do 1914. godine, donosi ubrzani tehnološki razvoj što je uslovilo usvajanje Pariske konvencije o zaštiti industrijske svojine, 1883. godine.
Kraljevina Srbija bila je među prvih 11 zemalja potpisnica ove konvencije, iako je stekla nezavisnost samo pet godina ranije.
Kao najznačajniji pronalazači u periodu do Prvog svetskog rata ističu se Ljubomir Klerić, Kosta Milovanović Koka, Mihailo Petrović Alas i Vladimir Stanojević. Budući da Kraljevina Srbija tada nije imala nadležni organ koji bi izdavao patente, oni su svoje pronalaske štitili u Austrougarskoj, Francuskoj, Velikoj Britaniji i SAD.
Daleko značajnije pronalaske tada su stvorili srpski pronalazači koji su živeli i radili u drugim zemljama - Nikola Tesla (SAD), Mihajlo Pupin (SAD), Ognjeslav Stepanović Kostović (Rusija), Andrija Radovanović, glavni inženjer Škode u Plzenu, kao i Milutin Milanković koji je u to vreme živeo i radio u Beču.
Tek posle Prvog svetskog rata, 1920. godine, stečeni su uslovi za osnivanje Uprave za zaštitu industrijske svojine, u čijoj nadležnosti su bili poslovi u vezi sa zaštitom patenata, uzoraka, modela i žigova, a njen sledbenik je današnji Zavod za intelektualnu svojinu, prenosi Muzej nauke i tehnike.
Prvi Zakon o zaštiti industrijske svojine usvojen je 1922. godine.
Prvi registrovani patent bio je Stroj za pečenje rakije, na ime Milana Jovanovića, kazandžije iz Novog Sada, prenesen mađarski patent iz 1909. godine, a prvi koji je odobrila naša Uprava bio je "Sama sebe ljuljajuća kolevka", na ime Adema Subašića, sajdžije iz Sarajeva.
Kako je u ovom periodu počela da se razvija i domaća industrija u Kraljevini SHS, pored fizičkih lica, nosioci patenata postaju i domaća preduzeća.
Među pronalazačima u prvoj deceniji rada Uprave izdvajaju se Dobrivoje Božić (inženjer u Ministarstvu železnica Kraljevine SHS), Mihailo Petrović Alas, Vladimir Stanojević (brigadni sanitetski lekar), Sergije Baltić, Svetozar Varićak (čuveni matematičar, nastavnik matematike Milutinu Milankoviću i Đuri Kurepi, Ajnštajnov saradnik na geometrijskoj interpretaciji teorije relativnosti).
Zavod za intelektualnu svojinu u svojoj dugoj istoriji pratio je sudbinu osam država – od Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca do Republike Srbije, u kojima je bio centralni organ nadležan za poslove industrijske svojine, inovirajući propise i zakone u skladu sa svetskim trendovima, a od 1994. godine nadležan je i za poslove autorskih i srodnih prava.
Zakoni o patentima usklađeni sa EU
Naši savremeni zakoni za zaštitu patenata usklađeni su sa evropskim propisima, a Srbija je potpisnica skoro svih međunarodnih ugovora u oblasti patenata, dok je Evropskoj patentnoj organizaciji pristupila je 2010. godine.
(EUpravo zato)
ČUDNI SRPSKI OBIČAJI Zašto se u prvu posetu novorođenčetu nosi PILE SA GLAVOM i OKRUGLA TORTA?
Rođenje deteta je najlepši i najradosniji događaj u životu svakog čoveka.
ZEMLJA SKUPA A ON JE DAJE ZA DŽABA Vid sa Golije poklanja 10 ari svog imanja, ovaj pošteni domaćin ima samo jedan uslov (FOTO)
Sa sve bržim razvojem turizma na Goliji, tako je i cena zemljišta na ovoj prelepoj planini višestruko skočila. Mnogi za pozamašnu svotu prodali svoje parcela, ali jedan od najvećih domaćina iz golijskog kraja iz sela Plešin, Vid Luković uradio je nešto potpuno drugačije.
Da li znate da je stroj za pečenje rakije bio prvi srpski patent: Kako su izgledali tadašnji pronalasci?
U Muzeju nauke i tehnike možete videnti i patenei velikana srpske nauke poput akademika Mihaila Petrovića Alasa, dr Vladimira Stanojevića i akademika Miomira Vukobratovića.
"Ljudi, gde sam ja ovo došla da živim...": Devojku iz Španije šokirao običaj iz Srbije, izazvala lavinu komentara
Devojka iz Španije, koja govori i živi u Srbiji, istakla je jedan običaj na koji se nikada neće navići.
"Šta imaš ti sa svojom svekrvom?": Otac Predrag Popović izneo kako treba postupati ako se svekrva i snaja ne podnose
Otac Predrag Popović smatra da je ovo vrlo bitno u odnosu između svekrve i snaje koji nije baš najbolji. Evo šta treba uraditi ako se ne podnose.
Komentari(0)