IZRADA KAČKAVALJA I KARAKTERISTIČAN GOVOR Zanimjivosti o Pirotu

Izvor: Amina Jusović

15:00

Turizam 0

Pogledajte koja sve bogatsva - prirodna i kulturna - čuva Pirot

Pirot
TO Pirot

Turističku ponudu grada Pirota sa okolinom karakterišu bogato kulturno nasleđe, prirodno bogatstvo kao čuvena Stara planina i Rezervat prirode Jerma i lokalna gastronomija. Kada je reč o kulturnom nasleđu, Pirot na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije ima tri elementa: izrada pirotskog kačkavalja, pirotsko ćilimarstvo i pirotsko pripovedanje (pirotski govor).

MUZEJ PONIŠAVLJA PIROT

Kuća porodice Hristić, u kojoj je već šest decenija Muzej Ponišavlja, izgrađena je 1848. godine i spada među najlepše gradske kuće kod nas. Muzej je osnovan 1947. godine sа etnološkom, istorijskom, arheološkom, foto-zbirkom i numizmatičkom zbirkom.

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Graditelj i vlasnik kuće u kojoj je danas Muzej Ponišavlja bio je Hrista Jovanović, poznat pod nadimkom Mali Rista, pirotski trgovac, rodom iz sela Zavoj. Početkom XIX veka došao je u Pirot i zahvaljujući trgovačkoj veštini stiče ugled. Kuća koju je podigao odolela je zubu vremena ostavši najznačajniji objekat u Pirotu iz tog vremena, a 1979. godine proglašena je spomenikom kulture od izuzetnog značaja, kao delo koje zauzima istaknuto mesto u arhitektonskom nasleđu Srbije.

Muzej Ponišavlja, dobivši od opštine Pirot kuću na korišćenje, uklopio se u postojeći ambijent. U prizemlju su predmeti pirotske grnčarije i predmeti metalnog i drvenog pokućstva, dok je Turističku ponudu grada Pirota sa okolinom karakterišu bogato kulturno nasleđe, prirodno bogatstvo kao čuvena Stara planina i Rezervat prirode Jerma i lokalna gastronomija. Kada je reč o kulturnom nasleđu, Pirot na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije ima tri elementa: izrada pirotskog kačkavalja, pirotsko ćilimarstvo i pirotsko pripovedanje (pirotski govor).

Na spratu nameštaj porodice Hristić i drugih pirotskih trgovačkih porodica XIX veka. U kući Malog Riste snimana su mnoga filmska ostvarenja poput "Zone Zanfirove", "Ivkove slave", serija o Vuku Karadžiću i druge.

Pirot

TO Pirot

Pirot

TO Pirot

Pirot
Pirot

PIROTSKA TVRĐAVA KALE – MOMČILOV GRAD

Pirotskim područjem prolazio je stari antički put, poznat pod nazivom Via Militaris, kasnije nazvan Caričin drum. Grad je, prolazeći kroz različite vremenske periode, dobijao različita imena, pa je za vreme Rimskog carstva, u III i IV veku, imao naziv Turres "Kula", a zabeležena su imena Pirgos, Thurib, Momčilov grad, Kale, Tvrđava. Današnji naziv srpskog srednjоvekovnog utvrđenja jeste pirotska tvrđava Kale – Momčilov grad.

Arheološka istraživanja srednjeg dela Pirotskog grada ukazuju na to da je na tom mestu postojalo naselje još pre 5.000 godina. Daljim istraživanjima u predelu starog grada otkriveni su i drugi tragovi iz eneolita i gvozdenog doba, antike, rane Vizantije i srednjeg veka.

Pirotska tvrđava Momčilov grad, tvrđava Kale ili Gradić, nastala je u XIV veku. Podignuta je na temeljima utvrđenja iz rimskog perioda. Građena je po ugledu na vizantijske fortifikacije i predstavlja kompleks koji čine Gornji, Srednji i Donji grad. Gornji grad je nastao u drugoj polovini XIV veka u vreme vladavine srpskog kneza Lazara kao vrsta odbrambenog utvrđenja s pet međusobno povezanih kula.

Srednji grad je izgrađen u vreme despota Stefana Lazarevića i stepenasto se nadovezuje na Gornji grad. Donji grad je nastao krajem XVIII i početkom XIX veka u tursko doba i ojačan je zidanim vodenim kanalom. U Donji grad se ulazilo kroz tri kapije: Stambol, Knjaževačku i Nišku kapiju. Na kapiji Donjeg grada pronađena je mermerna ploča s natpisom koji svedoči da je Rahim-paša 1804. godine obnovio grad. Danas se tvrđava svrstava među najlepša utvrđenja u Srbiji i predstavlja biser u centru grada, sa uređenim parkom i mesto je održavanja mnogih manifestacija. Neposredno uz tvrđavu nalazi se stalna arheološka postavka sa artefaktima od praistorije do XIX veka Pirota i okoline.

PIROTSKI ĆILIM

U bogatom etnokulturnom nasleđu srpskog naroda, pirotski ćilim se izdvaja ornamentikom, prefinjenim izborom i kombinacijom boja, besprekornim tkanjem, odličnom vunom, trajnošću.

Ćilimi su krasili mnoge domove, crkve i džamije, sultanove odaje na Bosforu, dvorove širom Balkana. Tkale su ih darovite žene, često tkački proizvod pretvarajući u umetničko delo. S vremenom izrada ćilima prerasta okvire kućne radinosti i postaje značajna privredna grana, ali i oblast primenjene umetnosti. Dragocene zbirke pirotskih ćilima u Srbiji čuvaju se u Muzeju Ponišavlja u Pirotu, Etnografskom muzeju i Muzeju primenjene umetnosti u Beogradu.

Pirotski ćilim jedno je od tri obeležja pirotskog kraja i ima zaštićeno geografsko poreklo. Njegova specifičnost jeste što nema naličje već dve potpuno iste strane. Bogate šare na osobeni način govore o devojačkoj čežnji, tuzi, ljubavi i sreći, ali svedoče i o burnoj srpskoj istoriji.

Tekst je objavljen u sklopu projekta koji je sufinansiran iz budžeta Grada Pirota. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.

 

POVEZANE VESTI
Tagovi:
Pirot

Komentari(0)

Loading