MANASTIR ČIJI SU KTITORI POGINULI NA KOSOVU Skromna i prelepa svetinja nedaleko od Trstenika

Miloš Milić

12:00

Turizam 0

Zadužbina je nepoznate porodice koja je pripadala vlasteli kneza Lazara (1371—1389),5 km južno od magistale Pojate–Kraljevo, čiji su muški pripadnici najverovatnije poginuli u Kosovskom boju 1389.

MANASTIR ČIJI SU KTITORI POGINULI NA KOSOVU Skromna i prelepa svetinja nedaleko od Trstenika
Printscreen

Gradnja manastira vezuje se za period vladavine kneza Lazara (druga polovina 14. veka) i vlastelinsku porodicu koja je upravljala ovim krajem. Smatra se da su mogli biti u rodbinskim odnosima sa samim Lazarom. Velika sličnost dekorativne plastike manastirske crkve u Velući sa onom na Lazarici i manastirskoj crkvi u Ravanici, kao i daleko bogatija spoljašnja obrada u odnosu na Novu Pavlicu, zadužbinu Lazareve sestre Dragane i njenih sinova, Lazara i Stefana Musića, ukazuju na to da je ktitorka Veluće bila na visokom društvenom položaju u Lazarevoj državi, zbog čega su pojedini autori smatrali da je bila rodbinski povezana sa Lazarevom porodicom.

Knez Lazar je 1389. godine poklonio gazdinstvo sa Velućom, manastiru Sveti Pantelejmon na Svetoj Gori, o čemu postoji zapis u povelji kneginje Milice iz 1395. godine.

Podizanje Veluće se smešta, na osnovu sličnosti sa crkvom Lazaricom, u 1377/1378[2], a ktitorka je unutrašnjost manastirske crkve, posvećene Bogorodičinom Vavedenju, ukrasila freskama,koje se stilski potpuno razlikuju od savremenog moravskog slikarstva.

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Tokom vladavine kneza Miloša izvedena je obnova gornjeg dela crkve, koji je tom prilikom oslikan sa spoljne strane.

MANASTIR ČIJI SU KTITORI POGINULI NA KOSOVU Skromna i prelepa svetinja nedaleko od Trstenika Printscreen
 

 

Freske u unutrašnjosti manastirske crkve su nastale pre 1389. godine, likovi su slikani plošno, bez isticanja volumena, a figure svedene na dekorativne, naivno crtane zidne slike.

Predstava Strašnog suda naslikana je u narteksu, Veliki praznici, Stradanja Hristova, dve scene iz života Bogorodice i svetitelji su prikazani u naosu, dok se u oltarskom delu nalaze evharističke kompozicije.

Kao sizeren ktitorke manastira (prikazane u naosu), knez Lazar je sa suprugom naslikan u crkvi, dok se u narteksu nalaze četiri figure mlađih muškaraca, za koje se smatra da su bili njeni sinovi. Njihova imena su danas izbledela i ne mogu se videti, ali se zna da su uz stajala imena Oliver, Dejan, Bratan i Konstantin. Istraživanjem njihovih fresaka, utvrđeno je da su neposredno nakon njihovog završetka one bile prerađene, tako što su rukama njihovih figura doslikani krstovi, dok je Dejanovoj figuri umesto ruke koja drži tobolac za strele, naslikana ruka koja drži krst.

Ova drastična promena navela je istraživače na zaključak da su prvobitne freske naslikane dok su njih četvorica bili živi, ali su, nakon njihove iznenadne pogibije (verovatno u boju na Kosovu), one bile prerađene. Ne zna se u kojoj meri i kada je crkva stradala ali se na osnovu dva sačuvana natpisa zaključuje da je obnavljana 1833. i 1836. godine u vreme vladavine Miloša Obrenovića, kada je sagrađen i konak Ikonostas kapele je delo manastirske ikonografske radionice. Porta je izuzetno uređena i nalikuje botaničkoj bašti.

 

POVEZANE VESTI
Tagovi:
veluće Manastir Trstenik lepote srbije

Komentari(0)

Loading