KOLEVKA SVETSKE CIVILIZACIJE Jedno od najvećih i najznačajnijih praistorijskih arheoloških nalazišta kamenog doba, smešteno na desnoj obali Dunava

 

Istočna Srbija oduvek je bila obavijena velom tajni i mistike, pored svoje fascinantne prirode Đerdapske klisure, brojnih pećina, reka, jezera ona kriju u sebi i mnoge druge lokalitete koje bi svako bar jednom u životu trebalo da poseti, jedno od takvih mesta svakako je i Lepenski Vir.

 

Lepenski Vir je jedno od najvećih i najznačajnijih praistorijskih arheoloških nalazišta kamenog doba, smešteno na desnoj obali Dunava u Đerdapskoj klisuri u blizini Donjeg Milanovca. Lepenski vir otkriven je sasvim slučajnu, šezdesetih godina prošlog veka, prilikom istraživanja terena za izgradnju hidroelektrane i jezera na Đerdapu.

Lokalitet prikazuje dokaze o kulturi staroj više od 8000 godina koja je uključivala društvene interakcije, verske prakse, arhitekturu i umetnost, sa karakteristikama i slojevima mezolita i neolita. Arheolozi su na tom mestu otkrili intrigantne komade skulptura od kamena, neki prikazuju figure slične ljudima, a drugi koji ukazuju na uvažavanje astronomskih događaja.

Tokom arheoloških iskopavanja otkriveno je sedam faza naselja i 136 objekata  izgrađenih u ranom mezolitu, u periodu od oko 9500. do 7200. godine pre naše ere, a zatim u ranom i srednjem neolitu, od oko 6250. do 5500. godine pre naše ere. Tokom arheoloških iskopavanja utvrđeni su obrisi planski građenih naseobina organizovanih u najstarije poznato urbano naselje u Evropi.

Višefunkcionalne građevinske konstrukcije na Lepenskom Viru – koje karakterišu trapezoidni oblici – korišćene su u stambene, sakralne, ceremonijalne, umetničke i agregatne svrhe. Za građevinske radove, Lepenjani – stanovnici Lepenskog Vira – koristili su štapove, užad i drugi sličan alat; čak i položaj senki. Osim umetničkih veština i instinkta za korišćenje prostora, istraživanja sprovedena da bi se istražila ova pitanja pokazuju da su Lepenjani posedovali znanje u oblastima koje ljudi danas ne bi pripisali ljudima iz antičkog sveta. Lepenjani su posedovali veliko znanje o simetriji, geometriji, pravim uglovima, čak i zlatnom preseku, koji je vidljiv spolja i, još više, u unutrašnjosti zgrada.

 

 

Ukupna arhitektura Lepenskog vira specifičnog je oblika sa svim kućama izgrađenim prema planu. Oblik je bio trapezoidan sa podnom konstrukcijom od neke vrste gipsa – tj. Krečnjačke gline pomešane sa životinjskim izmetom i pepelom. Kamena pojačanja nosila su krov, dok je manje kamenje postavljeno oko ognjišta blizu ulaza. Ognjište u kući bilo je važan element na tom mestu. Nije služilo samo za grejanje, već i kao zaštita od životinja. Žar je odvojen, prekriven pepelom i nošen do zore kada je bio potreban za još jednu vatru.

Zanimljiva je činjenica u vezi sa verskim običajima Lepenaca, a posebno način na koji su sahranjivali preminule. Lepenjani su bili puni poštovanja kada su u pitanju njihovi preci i običaji. U stvari, preci su sahranjeni unutar kuća, ispod podne konstrukcije. U slučaju određenih ukopa, postoje jasni dokazi o smetnjama veličine grobova na podovima kuća od gipsa, dok za neke druge sahrane nema tragova takvih poremećaja, što znači da su mlađi od kuća u kojima su počivali. Smatra se da male sale na podnim površinama služe kao način komunikacije sa precima. Pošto su živeli tako blizu smrti, nije ih bilo strah od iste.

5300. p. n. e. stanovnici Lepenskog Vira prošli su kroz tzv. neolitsku revoluciju koja predstavlja početak perioda borel kada nivo vode opada reka, stvara se „crnica“, a tople šume se rasprostiru do srednje Evrope. Stanovnici Lepenskog Vira pripitomljavaju prve životinje i počinju da se bave zemljoradnjom.

Komentari(0)

prethodna vest

SRPSKO ISKRCAVANJE U NORMANDIJU Tada su mladići prvi put dobili puške u ruke, a vreme do Batinske bitke je bilo izuzetno kratko (VIDEO)

Turizam

14:00

8 jun, 2022

sledeća vest

MESTO GDE IZVIRE GVOZDENA VODA Banja nudi lekovite vode, prelepe i prostrane bazene sa tolpom vodom tokom cele godine

Turizam

11:11

25 jun, 2022