SPOMENIK PALIM BORCIMA KOSMAJSKOG ODREDA Sa visinom od 30 metara ova skulptura simbolizuju slobodarsku i ustaničku iskru Jugoslavije

Jelena Vamović

10:19

Turizam 0

Spomenik je izgrađen 1971. godine i posvećen je Kosmajskom partizanskom odredu, koji je u toku Narodnooslobodilačkog rata od 1941. do 1944. godine dejstvovao na ovom terenu.

SPOMENIK PALIM BORCIMA KOSMAJSKOG ODREDA Sa visinom od 30 metara ova skulptura simbolizuju slobodarsku i ustaničku iskru Jugoslavije
shutterstock

 

Krajem 1960 -ih, lokalni odbori boračke organizacije SUBNOR -a počeli su da sastavljaju planove (zajedno sa mnogim grupama regionalnih i lokalnih zajednica) o izgradnji kompleksa spomenika na vrhu planine Kosmaj u znak sećanja na Odred Kosmaja za njegove napore tokom Narodnog Oslobodilačka borba i odati počast poginulim vojnicima iz regiona koji su poginuli tokom rata.

Okupljen je Odbor za izgradnju spomenika koji će nadgledati aferu, kojim je predsedavao srpski političar Moma Marković (koji je bio otac Mire Marković, supruge Slobodana Miloševića).

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Nakon raspisivanja konkursa za dizajn u martu 1969. godine, u beogradskom dvorcu Kalemegdan sledećeg novembra održan je pregled svih 26 prijavljenih radova koji su ispunili uslove tendera.

shutterstock

 

Tokom ovog procesa razmatranja, sve predloge je ocenio žiri kako bi utvrdio koji predlog najviše zadovoljava zahteve odbora. Dok su značajne predloge dostavili mnogi istaknuti jugoslovenski umetnici (poput Nandora Glida i Ante Gržetića), velika čast na konkursu dodeljena je predlogu koji su izneli beogradski umetnik Vojin Stojić i arhitekta Gradimir Medaković.

Nakon nekoliko godina izgradnje, spomenik je konačno završen i otkriven javnosti tokom proslave masovnog sećanja 2. jula 1971., datuma koji priznaje 30 godina od stvaranja Kosmajskog partizanskog odreda na ovom brdu.

Novinski članci iz tog perioda izveštavaju da je cena izgradnje spomenika bila 6 miliona jugoslovenskih dinara, a da su projekat finansirali SR Srbije, grad Beograd, kao i opštine sela i gradovi koji okružuju Kosmaj planina.

shutterstock

 

Nazvana nadimkom „Iskra slobode“ (Slobodarska iskra), centralna skulptura kompleksa sastoji se od pet zasebnih 30 metara visokih betonskih dvostrukih peraja (organizovanih u kružnom zračećem uzorku), koje sve zajedno čine oblik koji podseća na sjajna zvezda.

U središtu kružnog rasporeda peraja nalazi se uklesan kružni kameni oltar. Na vrhu oltara bila je velika okrugla bronzana reljefna ploča. Scena za ovu ogromnu skulpturu je široko otvoreno kamenom popločano dvorište.

Veliko betonsko stepenište sa puta vodi do spomenika, dok je sam kompleks okružen velikim šumovitim parkom sa stazama i rekreativnim aktivnostima. Nakon izgradnje ovog opsežnog projekta, ovaj spomenik je postao značajan simbol za ljude ne samo kosmajskog kraja, već i mnogo šireg područja Šumadije.

Najočiglednije simboličko svojstvo oličeno u ovoj skulpturi je petokraka. Ova zvezda (posebno crvena zvezda) bila je sveprisutan i suštinski simbol Jugoslavije, koja je predstavljala snagu i otpor, najpre protiv fašizma i nacističke okupacije pod kojom je ovo područje stradalo tokom Drugog svetskog rata. Kao takav, zvezdani oblik ovog spomenika, izgleda da bi bio veoma prikladan s obzirom na otpor i ustanak koji su se dogodili na ovoj lokaciji.

shutterstock

Komentari(0)

Loading