VASKRS ILI USKRS - VOSKRESE ILI VASKRSE Šta je pravilno i kako se čestita najradosniji hrišćanski praznik?
Hristos voskrese, Hristos vaskrse, Hristos vaskrs, Hristos vaskrese ili Hristos voskrse – znate li šta je pravilno?
Uskrs je među vernicima poznat kao najveći hrišćanski praznik, a među filolozima i ljubiteljima jezičkih nedoumica kao dan kad se pokreće najviše rasprava oko toga kako se šta kaže.
Hristos voskrese, Hristos vaskrse, Hristos vaskrs, Hristos vaskrese ili Hristos voskrse – znate li šta je pravilno?
Možda vas zanima:
USKRŠNJI BAZAR U PANČEVU KAO ČUVANJE TRADICIJE "Učimo decu da poštuju naše običaje"
Šesti „Uskršnji bazar“ održava se u Pančevu od 6. do 12. aprila. Ispred Kulturnog centra, postavljene su tezge za izlagače na kojima se mogu naći ručni radovi i dekoracije sa temom Vaskrsa, kao i mnogobrojne ukusne domaće đakonije.
Možda vas zanima:
USKRŠNJI BAZAR U PANČEVU KAO ČUVANJE TRADICIJE "Učimo decu da poštuju naše običaje"
Šesti „Uskršnji bazar“ održava se u Pančevu od 6. do 12. aprila. Ispred Kulturnog centra, postavljene su tezge za izlagače na kojima se mogu naći ručni radovi i dekoracije sa temom Vaskrsa, kao i mnogobrojne ukusne domaće đakonije.
Možda vas zanima:
USKRŠNJI BAZAR U PANČEVU KAO ČUVANJE TRADICIJE "Učimo decu da poštuju naše običaje"
Šesti „Uskršnji bazar“ održava se u Pančevu od 6. do 12. aprila. Ispred Kulturnog centra, postavljene su tezge za izlagače na kojima se mogu naći ručni radovi i dekoracije sa temom Vaskrsa, kao i mnogobrojne ukusne domaće đakonije.
Da rešimo odmah sve dileme, ono što je najvažnije jeste da čestitate iskreno. Takvu čestitku prihvatiće svaki istinski vernik, kako god da ste je formulisali, pa makar to bilo i „zapadnjački“, odnosno „katolički“ – Srećan Uskrs. Svi drugi oblici su nastali pod uticajem kulturnih i vremenskih tradicija koji su se ukrštali na ovim prostorima, pa je tako „Uskrs“ srpsko narodno ime, Vaskrs stari srpski književni i crkveni naziv, a Voskresenije današnje srpsko crkveno.
Ali šta na sve ove nedoumice kaže gramatika?
Prema opšteprihvaćenom rečniku Matice srpske, najpravilnije bi bilo reći: „Hristos vaskrse“, međutim, sasvim je u redu i „Hristos voskrese“. Kako je onda nastala najveća jezička dilema u Srblja – Vaskrs ili Uskrs?
Da krenemo ispočetka…
Shutterstock
Izvorni oblici reči kao što su Vaskrs, Vaskrsenije, Vaskrsnuti, Vaskrse potiču iz starog srpkog crkvenog i književnog jezika. Ove reči u prevodu označavaju uskrsnuće, odnosno ustajanje iz mrtvih i ponovno oživljavanje. Takozvani srpskoslovenski jezik, odnosno srpska redakcija staroslovenskog jezika, nastala je u vreme kada su Srbi primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost, tokom 10. veka. Od tada pa do prvih decenija 15. veka, Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog „V“, a od 15. veka pa nadalje izgovaraju ih sa „A“. Dakle to je reč Vaskrs.
Negde od sredine 18. veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način, sa „O“ u prvom slogu, Voskresenije, Voskresnuti, Voskrese.
Reč Uskrs, s druge strane, pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno „U“ dobijeno od starog početnog „V“.
Da je razlika između reči Uskrs i Vaskrs zapravo političkog karaktera piše u Srpskom jezičkom priručniku, čiji su autori Pavle Ivić, Ivan Klajn, Mitar Pešikan i Branislav Brborić. Tu kaže da postoji veliki broj hrvatskih reči čije preuzimanje ne dolazi u obzir, ali i da je „broj takvih reči donekle i veštački povećan poslednjih godina, politički motivisanim (mada sasvim nenaučnim) tvrdnjama da je tobože „domovina“ hrvatski, a samo otadžbina srpski, ili da „hrvatske“ oblike Uskrs, uskršnji treba zameniti „srpskim“ Vaskrs, vaskršnji. Ipak, u Pravopisu srpskog jezika piše da, iako se obe reči koriste u srpskom književnom i narativnom izrazu, izvesne razlike postoje. One su stilskog karaktera, pa je tako prefiks „vas-“ svečaniji, a prefiks „us-“ pripada stilski neutralnom standardu.
Tako da je potpuno ispravno i u duhu našeg srpskog jezika i pravoslavlja čestitati i Usrks, kao i Vaskrs. Dakle, dragi čitaoci – srećan Uskrs, uz pozdrav – Hristos Vaskrse!
Lepote Srbije su i na Viberu gde vam donosimo razne priče, pridružite se našoj zajednici.
Ukoliko volite predivne fotografije naše zemlje, zapratite našu Instagram stranicu.
KAKO JE NASTAO ZLATNI KRUG: Priča o najvećem blagu u Srbiji i zašto su se Keltima tresle ruke od straha
Srbija je vekovima bila raskrsnica Rimskog i Keltskog carstva, ali i bogato nalazište zlata. Otkrivamo jednu od najvećih arheoloških misterija: priču o zlatnom keltskom blagu iz Donje Brnjice i zašto su drevni ratnici verovali da je zlato ukleto.
JEDINI SRPSKI OBIČAJ KOJI PLAŠI DECU: Zašto su Koledari maskirani i kako su "čupave zveri" terale zle duhove iz Pomoravlja
U periodu oko Božića, srpska sela su nekada obilazile neobične, maskirane povorke sa zvonima i štapovima. To nisu bile maškare za zabavu; to su bili Koledari – drevni ritual koji ima duboke paganske korene. Otkrivamo ko su bile "čupave zveri" i zašto je ovaj običaj bio ključan za plodnost i sreću u novoj godini.
"Jednog u jamu, sa drugim u slamu": Preci su žene ponižavali izrekama, sad se zgražavamo od onoga što je Vuk zapisao
U plejadi Vukovih izreka, koji pršte od ponižavajućeg položaja žene, možemo da steknemo utisak kakav je njen položaj bio u 19. veku
SKRIVENA PRIČA O ZAKLETVAMA: Kako je Dušanov Zakonik spasio dinastiju i zašto se Knez Pavle najviše plašio "Stare knjige"
Dušanov Zakonik, donesen u 14. veku, nije bio samo skup zakona; on je bio simbol pravde i moralne odgovornosti. Otkrivamo kako je duh ovog srednjovekovnog dokumenta opominjao srpske vladare u 20. veku, i zašto su se Karađorđevići na njega pozivali da bi dokazali svoj legitimitet pred narodom.
PREOTEO ŽENU NAJBOLJEM DRUGU, A U 6. DECENIJI JOVAN DUČIĆ NAPRAVIO JE DETE LEPOTICI OD 19: Pa zgrozio svet ovim potezom
Ljubavni život Jovana Dučića ostavlja bez daha! Pisao je najlepše ljubavne hitove, a u privatni život mu obeležile burne afere.
Komentari(0)