Tokom nacističke okupacije u Drugom svetskom ratu, na tlu nekadašnje Kraljevine Jugoslavije, okupatori su u saradnji sa domaćim izdajnicima oformili nekoliko logora duž čitave teritorije. Od toga, na prostorima države Srbije, najveći je bio Banjički, koji je služio kao sabirni centar za prihvatanje zatovrenika iz čitave Srbije.
Prema istorijskim podacima, mnogi od njih su streljani, dok su drugi bili prebacivani u radne logore koje su Nemci držali u okupiranoj Evropi.
Zloglasni Banjički logor u kojem je život izgubio veliki broj Jevreja, Roma i Srba, oformljen je po naređenju nemačke okupatorske vlasti 1941. godine i bio je u funkciji sve do trećeg oktobra 1944. godine.
Za loakciju je odabrana nekadašnja kasarna 18. Pešadijskog puka na Banjici. Prema podacima, prvi zatovrenici su pristigli 9. maja i bili su uglavnom Jevreji i Romi. Nakon što je Beograd porglašen za Judenfraj (grad očišćen od Jevreja u vreme nacističke Nemačke), u njega su počeli da pristižu zarobljeni partizani i komunisti.
Sam logor je imao dve sekcije, jednu koja je bila pod nadležnosti kvinšliške Specijalne policije i druge pod nadležnosti Gestapoa. Nažalost, ovaj logor će ostati poznat u našoj istoriji kao mesto odakle je veliki broj srpskog i nesrpskog življa odvođen na streljanje na stratište u Jajincima. Što se tiče brojeva onih koji su bili zatočeni i transportovani dalje, oni se kreću od nekoliko desetina hiljada pa naviše.
Wikipedia
Logorom su upravljali Gestapo i Nedićeva specijalna jedinica
Banjicom je upravljala dvojna vlast, nemački Gestapo i kvislinška Specijalna policija. Međutim, oko svega su se pitali Nemci. U Banjicu su na prvom mestu odvođeni priadnici Romske i Jevrejske populacije.
Logor na Banjici bio je najveći koncentracioni logor na području okupirane Srbije (1941—1944). Nemačke okupatorske vlasti naredile su, u junu 1941, srpskoj kvislinškoj upravi da formira koncentracioni logor u Beogradu. Za smeštaj logora bilo je potrebno odabrati odgovarajući objekat, pa je komisija, u sastavu od jednog gestapovca, Miodraga-Mike Đorđevića, pomoćnika upravnika grada Beograda, i inž. Milana Janjuševića, direktora Tehničke dokumentacije Uprave grada, odlučila da za logor najviše odgovara kasarna 18. pešadijskog puka na Banjici. Logor je bio u funkciji od jula 1941. do početka oktobra 1944. godine. Imao je dvojnu nemačko-kvislinšku upravu, ali je bio pod nemačkom komandom.
Wikipedia
Prvi zatvorenici stigli u maju 1941. godine
Prema istorijskim podacima, prvi zatočenici su bili Romi i Jevreji, zbog čega je do kraja 1941. godine, Beograd bio porglašen za Judenfrei.
Prvi zatvorenici dovedeni su 9. maja 1941. i to su bili Jevreji i Romi, a od kraja 1941, kada je Beograd proglašen za Judenfrei, uglavnom protivnici Nedićevog režima, većinom zarobljeni partizani i komunisti. Banjički logor predstavljao je po svojoj organizaciji zatvor koji je služio za prihvatanje zatočenika iz Srbije koji bi kasnije bili streljani u odmazdama. Mnogi zatvorenici iz Banjice bili su prebacivani u druge koncentracione i radne logore koje su Nemci držali pod svojom kontrolom u okupiranoj Evropi.
Wikipedia
Žrtve stradale usled odmazde za ubijene Nemce
Pozadina masovnog streljanja zarobljenika iz logora, krila se u odmazdi okupatora koji je za svakog ubijenog nemačkog vojnika, ubijao sto civila.
Danas je nama, pripadnicima savremenih generacija i duhovnim potomcima čitavih porodica koje su stradale u tom strašnom grotlu mržnje i nasilja, itekako neophodna mera ljudskog pokajanja kako bismo očuvali sećanje na one koji su, dajući svoje živote, za nas podneli apsolutnu žrtvu.
"Samo su oni dostojni pričesti": Otac Predrag Popović dao prave uslove koji ljudi smeju da prime svetu tajnu
Po rečima oca Predraga Popovića ne postoji obavezujući uslov za pričešće osim krštenja. No ako u Svetom pismu ne piše jasan uslov osim krštenja, to ne znači da svako može da se pričešćuje kako hoće.
„Nečista krv“ Bore Stankovića: Kako je Sofkina sudbina ispričala život u starom Vranju
Roman koji nije samo književno delo, već hronika jedne kulture, mentaliteta i ženske sudbine u patrijarhalnom društvu kraja 19. veka. Sofka iz „Nečiste krvi“ nije samo lik – ona je ogledalo Vranja onog doba.
Slavske šare iz Šumadije: Umetnost crtanja voskom na hlebu koja izumire
U selima oko Kragujevca i Topole, sve do sredine 20. veka negovao se neobičan običaj – ukrašavanje slavskog kolača crtežima od voska. Te šare nisu bile samo ukras, već i molitva, poruka i izraz domaćinske časti. Danas ovu tehniku poznaje samo nekoliko žena u Šumadiji.
Govor duvanja na Pešterskoj visoravni: Kako su pastiri komunicirali zvižducima na vetru
Na prostranstvima Pešterske visoravni, gde se reči gube u vetru, pastiri su razvili poseban način komunikacije – kroz zvižduke. Ovaj gotovo zaboravljeni običaj nazivan „govor duva“ bio je deo svakodnevice stočara koji su provodili dane na otvorenom, daleko jedni od drugih.
Vojislav Ilić Mlađi i zaboravljena poezija o Šumadiji: stihovi u kojima se čuje miris zemlje i zvuk zvona
Vojislav Ilić Mlađi, često u senci slavnog imenjaka, ostavio je snažan pesnički trag u srpskoj književnosti početkom 20. veka. Njegove pesme o Šumadiji, narodu i običajima danas su nepravedno zaboravljene, iako su svedočanstvo o vremenu u kojem se narodna duša pretakala u stih.
Komentari(0)