IZ SURČINA U CEO SVET Gde se nalazio prvi aerodrom u Beogradu i koliko ih je srpska prestonica imala?

Jovan Kragović

20:16

Zanimljivosti 0

Istorija aerodroma u Beogradu počinje 1910. godine. Od tada do danas, letelište je menjalo lokaciju, raslo i razvijalo se.

IZ SURČINA U CEO SVET Gde se nalazio prvi aerodrom u Beogradu i koliko ih je srpska prestonica imala?
Shutterstock

 

Prvo letelište u Beogradu nastalo je krajem 1910. godine na vojnom vežbalištu u predgrađu Banjica. Početkom 1912. godine, na Banjici je podignut prvi drveni hangar za avione namenjen ratovanju s Turskom. Dve godine kasnije, na Banjici je stacionirana srpska „aeroplanska eskadrila“ i balonska četa. Banjički aerodrom korišćen je posle Prvog svetskog rata za potrebe poštanskog saobraćaja na relaciji Skoplje-Niš-Beograd- -Novi Sad i Beograd-Sarajevo-Mostar.

U blizini mesta gde se nalazio ovaj aerodrom danas je Vojno medicinska akademija. Drugi beogradski aerodrom nalazio se na Kalemegdanu, u Donjem gradu. Sa ovog mesta prvi avion poleteo je početkom 1911. godine. Značajan je zbog toga što je na njemu 9. januara 1911. godine, samo šest meseci nakon prvog leta Subotičanina Ivana Sarića, pilot Edvard Rusjan na monoplanu konstrukcije Mijala Merćepa, poleteo nad Kalemegdanskom tvrđavom. Međutim, usled snažnog vetra dolazi do loma krila i pada aviona na bedem pored reke, pored Nebojšine kule, pri čemu Rusjan tragično strada.

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Deo rebra s krila pale letelice i danas se čuva u Muzeju vazduhoplovstva. Aerodrom je korišćen i za obuku pitomaca Vazduhoplovne akademije Kraljevine Jugoslavije. Avio-saobraćaj se užurbano razvijao nakon 1919. godine, ali je taj razvoj kod nas bio usporen, zbog toga što Beograd nije imao aerodrom. Kako je postojalo zanimanje društva CFRNA ( jedna od kompanija od koje je nastao „Er Frans“) da jedna od etapa leta od Pariza do Carigrada bude u Beogradu, pokrenuta je inicijativa da se u Beogradu što pre podigne aerodrom.

Usvojena lokacija pored Bežanijske kose zahtevala je znatne radove koji nisu mogli biti izvedeni za kratko vreme, zbog čega je doneta odluka da se u blizini Pančeva izgradi privremeni aerodrom. Prvi avion na ovaj aerodrom sleteo je 25. marta 1923. godine, dok je zvanično putnički i poštanski saobraćaj počeo 16. aprila 1923. godine. Aerodrom Pančevo ostaće upisan u istoriji svetskog vazduhoplovstva, jer je sa njega obavljen prvi noćni let u istoriji.

Kako su letovi od Pariza do Carigrada trajali koliko i putovanje vozom „Orijent ekspres“, jedini način da avioni kompanije CFRNA razdaljinu između Pariza i Carigrada pređu za kraće vreme bio je da lete noću. Prvi let sa putnicima na noćnoj liniji izvršen je 2. septembra 1923. godine, što se smatra početkom noćnog vazdušnog saobraćaja u svetu. Pojava mlaznih putničkih aviona zahtevala je novo produženje poletno-sletne staze, za šta na postojećoj lokaciji više nije bilo prostora. Takođe, Novi Beograd trebalo je većim delom izgraditi na tadašnjoj lokaciji aerodroma. Zbog toga je za novi aerodrom u Beogradu izabrana lokacija u Surčinu. Poslednji letovi, koji su već vodili preko terasa novoizgrađenih kuća koje su okruživale aerodrom, izvršeni su početkom 1964. godine, kada su poslednji avioni JAT-a napuštali staru tehničku bazu i zauzimali mesto na prostranoj platformi novog aerodroma.

Broj putnika je u porastu gotovo svake godine do danas, a 2004. godine aerodrom ponovo beleži više od dva miliona putnika godišnje. Više od tri miliona putnika ponovo je zabeleženo 2011. godine, a četiri miliona putnika prvi put u istoriji zabeleženo je u novembru 2014. godine uz izuzetno povećanje broja putnika od 31 odsto. U 2015. godini ponovo je oboren istorijski rekord, a 2016. godine postavljen je novi rekord od 4.924.992 putnika. Godine 2017. prvi put u istoriji je zabeleženo preko pet miliona putnika, dok je 2019. godine kroz beogradski aerodrom prošlo više od šest miliona putnika.

Za lokaciju novog međunarodnog aerodroma izabran je prostor u blizini Surčina, 18 kilometara zapadno od Beograda. Izgradnja novog aerodroma počela je aprila 1958. godine, a aerodrom je pušten u saobraćaj 28. aprila 1962. godine. Bio je glavna tehnička baza „Jugoslovenskog aerotransporta“.

 

U čast Nikole Tesle, našeg najvećeg naučnika, aerodrom je nakon 44 godine, 2. februara 2006. godine, promenio ime u Aerodrom „Nikola Tesla“ Beograd. Moderni razvoj beogradskog aerodroma poklapa se sa ukidanjem viza za građane Srbije krajem novembra 2009. godine. Aerodrom postaje privlačniji za veliki broj novih avio-kompanija, a avio-kompanije koje su saobraćale iz Beograda uvećavaju broj letova. U 2010. godini aerodrom je prvi put u modernoj istoriji dobio prestižnu evropsku nagradu „EuroAnnie“ koju dodeljuje specijalizovani portal ANNA u konkurenciji 250 najvećih evropskih aerodroma za najveći broj novih avio- -kompanija u razdoblju od godinu dana.

 

POVEZANE VESTI
Tagovi:
surčin aerodrom zanimljivosti o Srbijij

Komentari(0)

Loading