URAĐENA PO UGLEDU NA HILANDARSKU Bolnica Sveti duh u sklopu manastira bila je prva bolnica osnovana na teritoriji srpske srednjovekovne države!
Bolnica je osnovana 1208. ili 1209. godine, po dolasku Svetog Save u Srbiju, kada je bio napisan i Studenički tipik.
U kulturnoj riznici srpskog naroda, kao i u njegovoj sveukupnoj istoriji, manastir Studenica zauzima centralno mesto. On je i prvo i najsnažnije vrelo naše duhovne misli, izvor mnogih kreativnih vrednosti i utemeljitelj umetničke, književne i zdravstvene kulture.
Možda vas zanima:
SVETINJA SAGRAĐENA U MORAVSKOM STILU Zadužbina je nepoznate porodice koja je pripadala vlasteli kneza Lazara
Manastir Veluće se nalazi kod istoimenog mesta, nedaleko od Trstenika i pripada Eparhiji kruševačkoj Srpske pravoslavne crkve.
NASLEĐE MONAHA SA SVETE GORE Iz ove svetinje se zapovedalo i sudilo svim ostalim manastirima oko Kablara i Ovčara (FOTO) (VIDEO)
Manastir Jovanje se nalazi na levoj obali Zapadne Morave na Kablaru.
Možda vas zanima:
SVETINJA SAGRAĐENA U MORAVSKOM STILU Zadužbina je nepoznate porodice koja je pripadala vlasteli kneza Lazara
Manastir Veluće se nalazi kod istoimenog mesta, nedaleko od Trstenika i pripada Eparhiji kruševačkoj Srpske pravoslavne crkve.
NASLEĐE MONAHA SA SVETE GORE Iz ove svetinje se zapovedalo i sudilo svim ostalim manastirima oko Kablara i Ovčara (FOTO) (VIDEO)
Manastir Jovanje se nalazi na levoj obali Zapadne Morave na Kablaru.
Možda vas zanima:
SVETINJA SAGRAĐENA U MORAVSKOM STILU Zadužbina je nepoznate porodice koja je pripadala vlasteli kneza Lazara
Manastir Veluće se nalazi kod istoimenog mesta, nedaleko od Trstenika i pripada Eparhiji kruševačkoj Srpske pravoslavne crkve.
NASLEĐE MONAHA SA SVETE GORE Iz ove svetinje se zapovedalo i sudilo svim ostalim manastirima oko Kablara i Ovčara (FOTO) (VIDEO)
Manastir Jovanje se nalazi na levoj obali Zapadne Morave na Kablaru.
Da se ovaj manastir svrstava među najznamenitije srpske, ali i evropske srednjovekovne spomenike, dovoljno je poznato široj javnosti, a 1986. godine i zvanično verifikovano odlukom UNESCO-a o njegovom upisu u Listu svetske kulturne baštine.
Sveti Sava, u biografiji svoga oca Stefana Nemanje, o podizanju manastira Studenice kod Ušća nedaleko od Kraljeva, pored ostalog kaže:
„…bilo je ovo mesto kao pusto lovište zverova. Kada je došao u lov gospodin naš i samodržac Stefan Nemanja, koji je vladao svom srpskom zemljom, i kada je on lovio ovde, izvoli mu se da u ovom pustom mestu sagradi ovaj manastir“.
Dakle, Studenica je nastala u vreme kada je njen osnivač i rodonačelnik dinastije Nemanjića koja će vladati Srbijom gotovo dva veka, bio na vrhuncu svoje moći. Prvi deo radova na zidanju manastirske crkve i ostalih zdanja trajao je od 1183. do proleća 1196. godine, kada je Nemanja, ostavivši presto, primio monaški postrig i došao u svoj manastir.
Shutterstock
Početak XIII veka bio je na Balkanskom poluostrvu veoma buran. S jedne strane Bugari vrše česte upade u Srbiju (1203), u kojoj besni bratoubilački rat između Nemanjinih sinova Stefana i Vukana, a na drugoj strani krstaši osvajaju i pljačkaju Carigrad i osnivaju Latinsko carastvo (1204).
Pored tih nedaća Balkan, pa i srpske zemlje, pogađaju glad i epidemija kuge, uz veliki pomor stanovništva, o kome biograf Domentijan, u Žitiju svetih srpskih prosvetitelja Simeona i Save, piše:
„…jer kada dođoše inoplemenici vaistinu opustiše otečestvo naše, jedni poginuše od oružja, drugi beše odvedeni u ropstvo, posle dođe drugi inoplemenik zvani glad i ne žaleći rod naš, bez strela streljajući, i bez koplja bodući, i bez mača sekući… toliko leševa ostavljajući, tako da su bili puni dvori i kuće i raspuća, jer ne bejaše dovoljno grobara da ih sahranjuju, već su ih zakopavali u žitne jame.“
Ali, uporni Sava, u svom naumu da uredi državu, prvo udara temelje njene kulture. Između ostalog, on u Studenici osniva bolnicu, kao njen sastavni deo. Bilo je to, najverovatnije, 1207, odnosno tačno pre 800 godina.
Ipak, inicijativa za osnivanje prve srpske bolnice ne može se pripisati samo Savi Nemanjiću. Naime, bolnica u Studenici (kao i ona u Hilandaru) bila je osnovana po ugledu na vizantijske bolnice, konkretno – na bolnicu manastira Svete Bogorodice Evergetide (Dobrotvorke), čiji je tipik preveden na srpski jezik za potrebe bolnice u Studenici.
Shutterstock
Ako znamo da je tipik Svete Bogorodice Evergetide bio u stvari tipik velike carigradske crkve Svete Sofije i da su sa organizacijom crkvenog života u oba objekta bili podjednako upoznati i Sava i otac mu Nemanja, onda se može reći da se osnivanje prve bolnice na srpskom tlu pripisuje njihovoj zajedničkoj inicijativi.
Prva srpska bolnica služila je samo za lečenje, što je u to vreme bila retkost i u ostalom delu Evrope. Na zapadu kontinenta su se tada uglavnom osnivala prihvatilišta za siromahe i bolesnike od neizlečivih hroničnih bolesti, kao i svratišta. Ovo ne znači da u Srbiji toga vremena nije bilo i ovakvih ili sličnih socijalnih ustanova. Potvrdu da je prva srpska bolnica bila isključivo medicinska ustanova nalazimo u Studeničkom tipiku.
Studenička bolnica nalazila se u zasebnom objektu u okviru manastirskog kompleksa. Obolelim monasima, za čije lečenje je bolnica prvenstveno bila namenjena, Studenički tipik (glava 40) preporučuje strpljenje za vreme lečenja i skromnost u prohtevima. Ipak, isti dokument propisuje grejanje prostorije u kojoj leže bolesni monasi.
Manastir Studenica na mapi:
Od orlova do vinograda – čari Sićevačke klisure
Na samo dvadesetak kilometara istočno od Niša, između planina Suve planine i Svrljiških planina, prostire se jedan od najdramatičnijih kanjona u Srbiji – Sićevačka klisura. Duga oko 17 kilometara, ova prirodna kapija ka Pirotu vekovima je bila i put i prepreka, mesto susreta civilizacija i prirodne divljine.
Soko Grad – čuvar Moravice kroz vekove
Na strmim stenama iznad bistre reke Moravice, dva kilometra istočno od Sokobanje, uzdižu se ostatci srednjovekovne tvrđave Soko Grad. Iako su zidovi davno porušeni, a kule razorene, ovo mesto i dalje nosi snagu i ponos vekova kada su ovde stražarili ratnici i odjekivali topoti konja.
Spa oaza na istoku Srbije: Cene smeštaja u Zvonačkoj banji od 20 evra, a dobijate samo najbolje od "ruže vetrova"
Srbija ima najrazvijeniji banjski turizam u regionu, a spa oaze se mogu naći širom zemlje - od severa do juga, zapada do istoka - gde smo pronašli Zvonačku banju. Nalazi se u opštini Babušnica, a nedaleko odatle je i granica sa Bugarskom. Iako šira populacija možda nije čula za ovo lečilište, njegova istorija datira još od rimskog perioda, a razvoj je je usko vezan za rudnike ovog kraja. Procvat joj počinje nakon Drugog svetskog rata, kada se otvaraju hoteli i prva moderna prenoćišta, dok se danas solidan smeštaj može naći po prosečnoj ceni od oko 30 evra.
Od hajdučkog skrovišta do turističkog dragulja – Hadži Prodanova pećina
Na samo četiri kilometra od Ivanjice, u selu Raščići, krije se pećina koja spaja očaravajuću lepotu podzemlja i dramatične priče iz srpske prošlosti. Hadži Prodanova pećina vekovima je bila utočište, skrovište i nemi svedok istorijskih događaja, a danas je jedno od najzanimljivijih turističkih odredišta zapadne Srbije.
Obrenovčani su tražeći vodu dobili banju i to još 1898.: Niko nema izvor blaga u centru grada, a evo kakav ih posao čeka (VIDEO)
– Tačnije, prva bušotina je te godine urađena, ali sa ciljem da se dobije pitka voda. Pošto je potekla banjska voda, Obrenovac je od tog trenutka postao srećno mesto
Komentari(0)