NEMI SVEDOK SRPSKE ISTORIJE Po naredbi sultana ovaj manastir je razoren jer su se u njemu skupljali hrišćanski begunci

Jelena Vamović

15:46

Turizam 0

Manastir Banjska se nalazi u živopisnom krajoliku, na obali istoimene rečice - desne pritoke Ibra, u podnožju planine Rogozne, na trasi nekadašnjeg kaldrmom popločanog puta Carigrad - Dubrovnik.

NEMI SVEDOK SRPSKE ISTORIJE Po naredbi sultana ovaj manastir je razoren jer su se u njemu skupljali hrišćanski begunci
shutterstock

 

Manastir, sa crkvom posvećenom Svetom arhiđakonu Stefanu, sagrađen je između 1312. i 1316. godine, kao zadužbina srpskog kralja Stefana Uroša II Milutina, jednog od najmoćnijih vladara iz dinastije Nemanjića i jednog od najmoćnijih vladara na Balkanu toga doba.

shutterstock

 

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Darovnom zlatopečatnom poveljom kralj je bogato obdario svoju zadužbinu, obezbedivši joj ogromne posede pretežno na Kosovu i Metohiji: ukupno sedamdeset pet sela i zaselaka, devet katuna sa oko petsto pastirskih porodica, novac i druge prihode. Tako je nastao jedan od najvećih feudalnih poseda crkve u srednjevekovnoj Srbiji.

Crkva Svetog Stefana je izgrađena na mestu starijeg porušenog hrama, pri kojem je (u drugoj polovini 13. veka) za vreme Milutinovog oca, kralja Uroša I, bilo sedište Banjske episkopije.

Milutin je episkopiju pretvorio u igumaniju „na opštežilište monasima“. Brigu oko podizanja svoje zadužbine kralj Milutin je nakon savetovanja sa svojom majkom, tada već monahinjom Jelenom, bratom Dragutinom i arhiepiskopom Savom III poverio Danilu Drugom, kasnije prvom banjskom igumanu i srpskom arhiepiskopu, koji je inače bio blizak kraljev saradnik i poverenik, književnik, čovek velikog znanja i izgrađenog ukusa, jedan od najprosvećenijih ljudi kod Srba toga vremena.

shutterstock

 

Danilov životopisac kaže da je kralj Milutin u Banjskoj sakupivši „mnogo svoje bogatstvo i sve svoje imanje“ postavio Danila, koji je teško ostavio Hilandar, za čuvara kraljevske riznice.

Banjska je počela da propada vrlo rano: 1419. godine je bio „zapaljen dom Svetoga Prvomučenika“ i „požeženo knjižije“. 1433. manastir je još uvek pojao, ali je u drugoj polovini istog veka zapusteo.

Po naredbi sultana u 16. veku je razoren jer su se u njemu skupljali hrišćanski begunci pred turskom vlašću. Najveća razaranja zabeležena su 1689. godine, za vreme tursko-austrijskog rata, kada su ga naizmenično koristile turska i austrijska vojska kao vojno utvrđenje.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Meet the Serbs (@meet.the.serbs)

U toku 17. veka iskopani su i manastirski podovi koji su bili ukrašeni raznobojnim mermerom. Za vreme Prvog srpskog ustanka crkva je još jednom zapaljena od strane Turaka. U 19. veku, već razrušena crkva, pretvorena je u džamiju i kao takva služila je sve do Prvog svetskog rata. Godine 1912. Turci su napustili Banjsku. Razrušen i zapušten manastir je čekao obnovu.

Ipak, znajući da se radi o velikoj svetinji, narod je vekovima obilazio znamenite zidine Banjske. Ponovo je, trudom Srpske Crkve, manastir oživeo i propojao 2004. godine, kada se u njemu okupilo mlado monaštvo. Manastir je odmah po osnivanju postao duhovni centar Srba na Kosovu. U toku 2006. godine počela je obnova same crkve i šireg manastirskog kompleksa.

 

Komentari(0)

Loading