SRPSKA KULTURA U TRSTU: U prošlosti i danas, italijanski grad koji i Srbi smatraju svojim
Srpska kultura i tradicija ostavile su dubok trag u Trstu, a svedoci toga su i danas vidljivi na ulicama, fasadama i građevinama ovog italijanskog grada.
U periodu između 18. i 19. veka, mnogi imućni Srbi, uglavnom iz Sarajeva i Hercegovine, naselili su se u Trstu i okolini, postavši važan deo ekonomskog i društvenog života. Srpska manjina, koja je brojala značajan deo stanovništva, bila je prisutna u trgovini i brodovlasničkim poslovima.
Jedan od ključnih spomenika srpske prisutnosti u Trstu je Srpska pravoslavna crkva Svetog Spiridona. Ova crkva, smeštena na trgu Ponte Roso u samom centru grada, predstavlja simbol istorijskog značaja srpske zajednice i zavedena je kao kulturno dobro italijanske službe za zaštitu spomenika. Crkva je i danas mesto okupljanja Srba. Adresa crkvene opštine nalazi se u ulici Via Genova, gde se odvija duhovni i kulturni život srpske zajednice.
U vreme vladavine habsburškog cara Karla VI, Trst dobija status slobodne luke. Tada su se doselili pomorci, trgovci i zanatlije iz Hercegovine, Boke, Bosne, Dalmacije i drugih krajeva.
Istorijski uspon Srba u Trstu počinje 1751. godine, kada je Marija Terezija poveljom dozvolila izgradnju srpske crkve, osnivanje crkvene opštine i otvaranje škole. Ovo je bio početak procvata srpske zajednice, pa je Trst često bio odrednica za mnoge istaknute intelektualce i prosvetitelje poput Dositeja Obradovića, Vuka Karadžića, Njegoša, Lukijana Mušickiog, Joakima Vujića, Matije Bana, Josifa Rajačića, Mihailo Obrenović i drugih. Srbi iz Trsta pružali su podršku Karađorđevoj borbi za oslobođenje, a njihovo zadužbinarstvo i aktivnosti ostavile su neizbrisiv trag na istoriju grada.
Jedna od najlepših palata u Trstu je Palata Gopčević, koja svedoči o bogatstvu srpskih porodica. Spiridon Gopčević, njen vlasnik, bio je prijatelj Garibaldija i predsednik srpske pravoslavne zajednice u Trstu.
Gopčevići, Kurtovići, Vučetići, Vukasovići, Rađenkovići, Ivanovići, Teodorovići, Riznići, Popovići, Tripkovići, Škuljevići su neke od srpskih značajnih porodica tog vremena. Iako nekih od ovih starih srpskih porodica više nema, građevine poput Palate Gopčević ostaju trajno svedočanstvo o uticaju koji su Srbi imali u ovom italijanskom gradu.
Film „Zajednica“ Alesija Bocera, poznatog po dokumentarcu „Trst, Jugoslavija“, prikazuje život srpske pravoslavne zajednice u Trstu, osvetljavajući svakodnevicu Srba i njihovih potomaka, koji kombinuju srpske običaje sa italijanskom kulturom.
Danas u regiji Friuli – Venecija Giulia živi oko 10.000 Srba, od kojih je oko 4.000 u samom Trstu. Srpska pravoslavna crkva Svetog Spiridona i dalje je ključni stub zajednice, čuvajući duh i nasleđe Srba u ovom delu Italije. Iako se vreme promenilo, tragovi srpske kulture i tradicije i dalje su prisutni, podsećajući na bogatu istoriju ove zajednice.
Gavrilo Princip: Mladić iz Grahova koji je promenio istoriju
Priča o životu Gavrila Principa, njegovoj povezanosti sa Srbijom i uticaju na tok svetske istorije
Gde su se kovale legende: Starovremski zanati koji i danas opstaju
Od kovača u Užicu do grnčara u Zlakusi, saznajte kako se čuvaju veštine naših predaka
Ovo je 5 najvećih zabluda iz srpske istorije: Vekovima se smatra da su sledeće stvari tačne, a nemaju veze sa istinom
Sveti Sava nije bio prvi srpski svetac, Prokleta Jerina nije bila zla žena, a pukovnik Tankosić nikada nije ošamario Čerčila.
Prelep srpski običaj još uvek se poštuje u ovoj kući: Mira iz Katrge spremila pogaču Vasilicu za sutrašnji veliki praznik, to su nekada spremale naše bake
Širom Srbije i regiona sutra se proslavlja Mali Božić, ali i pravoslavna Nova godina po Julijanskom kalendaru. U davna vremena brojni običaji bili su vezani za ovaj veliki dan, a neki od njih su se zadržali i danas. U čačanskom selu Katrga u brvnari porodice Minović, koja datira skoro dva veka, domaćica Mira i ove godine tradicionalno je zamesila projino belo brašno kako bi napravila pogaču Vasilicu koja će se naći na svečanoj trpezi za pravoslavnu Novu godinu.
Kako to da psihijatrijska ustanova nosi ime "Laza Lazarević"? Umro je na bizaran način i to sa samo 40 godina
"Dom s uma sišavše" bila je prva psihijatrijska bolnica podignuta 1824. godine. U toj zgradi u Beogradu i danas se nalazi psihijatrijska bolnica koja sada nosi naziv "Laza Lazarević"
Komentari(1)
Cudi me da nisu trazili pripajanje liniji Karlobag,ogulin ,Virovitica .Zivela Velika Srbija.