Teodor Janković-Mirijevski, poznat i kao Grof od Mirijeva, bio je značajan srpski naučnik, prosvetitelj i reformator koji je imao ključnu ulogu u modernizaciji obrazovanja kako u Vojvodini (deo Habsburške Monarhije) tako i u Rusiji.
Rani život
Teodor Janković-Mirijevski rođen je 1741. godine u Sremskoj Kamenici, gradu u Habsburškoj Monarhiji.
Njegova porodica poticala je iz sela Mirijevo, nedaleko od Beograda.
Prepoznat kao inteligentno dete, poslat je na studije filozofije u Beč, gde je kasnije i ostao.
Reforme u obrazovanju
Tokom 18. veka, sve više se shvatala važnost pristupačnog obrazovanja za svu decu, bez obzira na njihov društveni status.
Teodor Janković-Mirijevski aktivno je učestvovao u obrazovnim reformama u Vojvodini.
Godine 1773. postao je direktor srpskih i rumunskih škola u Banatu (region unutar Vojvodine).
Njegovi napori rezultirali su stvaranjem Školskog ustava za pravoslavne škole 1776. godine. Ovaj ustav poslužio je kao model za škole u drugim delovima Habsburške Monarhije gde su živeli Srbi, uključujući Mađarsku, Hrvatsku i Slavoniju.
Školski ustav obuhvatao je različite aspekte obrazovanja, uključujući državni nadzor, kvalifikacije nastavnika, nastavni plan i individualnu brigu o učenicima.
Nasleđe i uticaj
Teodor Janković-Mirijevski je svojim reformama značajno povećao broj srpskih i rumunskih škola u Vojvodini.
Naglasak je stavljao na jednak pristup obrazovanju za svu decu.
Njegov rad postavio je temelje onoga što danas smatramo modernim obrazovanjem.
Školski ustav uticao je na obrazovne prakse u Habsburškoj Monarhiji i šire.
U znak priznanja za svoje doprinose, dobio je plemićku titulu od austrijske države.
Njegov uticaj se proširio čak i na Rusiju, gde je njegov ugled stigao do dvora carice Katarine II.
Iako je bio zasenjen savremenicima poput Vuka Karadžića i Dositeja Obradovića, Teodor Janković-Mirijevski ostaje važna figura u istoriji srpskog obrazovanja i prosvetiteljstva . Njegova posvećenost pristupačnom i kvalitetnom obrazovanju i danas inspiriše nastavnike i učenike.
Pročitajte još:
Šifrovani vez u manastiru Ljubostinja: Tajna poruka skrivena u liturgijskom pojasu iz 18. veka
U riznici ženskog manastira Ljubostinja čuva se pojas izvezen ćirilicom, za koji se veruje da krije poruku o skrivanju svetih relikvija tokom turskih progona.
Tajne srpskog opančarstva: Kako se po obliku opanka nekada znalo iz kog je kraja muškarac
Od krivog vrha do upletenog kaiša – stari opanci nisu bili samo obuća, već tihi identitet čoveka koji ih nosi. Danas ih gledamo kao suvenir, a nekada su govorili sve.
Zid sa očima u manastiru Kalenić: Freska arhangela koja “gleda” iz svakog ugla
U tišini jednog od najlepših manastira Šumadije, nalazi se freska koja vekovima zbunjuje i oduševljava vernike i posetioce – lik arhangela čiji pogled “prati” svakog ko mu priđe.
Kićenje krava za Svetog Iliju u Negotinskoj Krajini: Običaj koji je donosio mleko, zdravlje i blagostanje
U zaboravljenim selima istočne Srbije, žene su na dan Svetog Ilije ukrašavale krave cvećem, peškirima i tkanicama – jer se verovalo da samo tako krava neće “presušiti”.
Velika subota bez reči: Običaj “čuvanja tišine” u selima pod Rudnikom koji se danas retko poštuje
U selima zapadne i centralne Srbije, deca su nekada učena da na Veliku subotu ne prave buku, ne pevaju i ne viču – da bi poštovala Hristov mir u grobu.
Komentari(0)