VASKRŠNJI OGANJ I „NEIZGORELA“ SVEĆA: Kako su naši preci tumačili čudesne znake tokom Uskrsa?
Uskrs je jedan od najvažnijih hrišćanskih praznika koji je u srpskoj tradiciji ispraćen mnogim običajima i verovanjima. Među njima posebno mesto zauzima verovanje u vaskršnji oganj i tzv. „neizgorelu sveću“, čiji su se plamen i ponašanje pažljivo pratili radi predskazivanja budućnosti i zaštite doma.
Simbolika vaskršnjeg ognja
U srpskoj narodnoj tradiciji, plamen koji se palio u crkvama za vreme Uskrsa smatran je izuzetno svetim i čistim. Preci su verovali da vatra zapaljena na Veliku subotu ili rano ujutru na sam Uskrs poseduje posebnu moć da očisti dušu od greha, bolesti i loših misli. Zato su domaćini uvek odnosili deo ove vatre kući kako bi njome zapalili sveću u domu, osvetlili prostor i simbolično zaštitili porodicu tokom cele godine.
Neobičan fenomen „neizgorele sveće“
Možda vas zanima:
Sveća koja ne kaplje – znak ili opomena: Letnji običaj posmatranja plamena uoči velikih praznika
U danima pred Petrovdanski i Gospojinski praznik, palila se sveća koja je morala da gori bez kapljanja. Ako plamen krene da titra, a vosak krene niz stranu – verovalo se da dom ima nerečenu reč. Ako sveća izgori čisto – zna se da tišina nije ostavila teret.
Zašto se verovalo da sveća koja se sama ugasi najavljuje nevidljivog gosta?
U starim srpskim domaćinstvima verovalo se da ako se sveća ugasi sama od sebe, to znači da je nevidljivi gost zakoračio u dom. Tišina, poštovanje i poseban ritual paljenja nove sveće bili su način da se kuća zaštiti.
Možda vas zanima:
Sveća koja ne kaplje – znak ili opomena: Letnji običaj posmatranja plamena uoči velikih praznika
U danima pred Petrovdanski i Gospojinski praznik, palila se sveća koja je morala da gori bez kapljanja. Ako plamen krene da titra, a vosak krene niz stranu – verovalo se da dom ima nerečenu reč. Ako sveća izgori čisto – zna se da tišina nije ostavila teret.
Zašto se verovalo da sveća koja se sama ugasi najavljuje nevidljivog gosta?
U starim srpskim domaćinstvima verovalo se da ako se sveća ugasi sama od sebe, to znači da je nevidljivi gost zakoračio u dom. Tišina, poštovanje i poseban ritual paljenja nove sveće bili su način da se kuća zaštiti.
Možda vas zanima:
Sveća koja ne kaplje – znak ili opomena: Letnji običaj posmatranja plamena uoči velikih praznika
U danima pred Petrovdanski i Gospojinski praznik, palila se sveća koja je morala da gori bez kapljanja. Ako plamen krene da titra, a vosak krene niz stranu – verovalo se da dom ima nerečenu reč. Ako sveća izgori čisto – zna se da tišina nije ostavila teret.
Zašto se verovalo da sveća koja se sama ugasi najavljuje nevidljivog gosta?
U starim srpskim domaćinstvima verovalo se da ako se sveća ugasi sama od sebe, to znači da je nevidljivi gost zakoračio u dom. Tišina, poštovanje i poseban ritual paljenja nove sveće bili su način da se kuća zaštiti.
Jedno od najintrigantnijih verovanja vezanih za Uskrs bila je pojava „neizgorele sveće“. Prema verovanju, ako bi sveća koja je upaljena vaskršnjim ognjem potpuno izgorela bez da se vosak sliva ili ako bi plamen ostao jasno definisan i stabilan, smatralo se to velikim blagoslovom. Posebno je dobro smatrano ako bi sveća ostala da gori neuobičajeno dugo ili čak da plamen opstaje nakon što je vosak potpuno sagoreo.
Narodno tumačenje čuda sa svećom
Ako se dešavalo da plamen ne može biti ugašen lako ili da plamen bez vidljivog razloga menja boju, naši preci su to smatrali jasnim znakom Božije prisutnosti i posebne zaštite domaćinstva. Ovakvi znakovi tumačeni su kao proročanstva da će naredna godina biti ispunjena srećom, zdravljem i uspehom za sve članove porodice.
Sa druge strane, ako bi sveća neprestano treperila ili ako bi plamen često gasio, ljudi su to shvatali kao upozorenje na moguće teškoće, nesreće ili bolesti u narednoj godini. Zbog toga su često vršili dodatne molitve i obrede zaštite, kako bi se umanjile moguće loše posledice.
Običaj prenošenja vaskršnjeg ognja
Prenošenje vaskršnjeg ognja iz crkve u dom bilo je praćeno posebnim pravilima i obredima. Sveća sa ognjem je nošena pažljivo, često u tišini ili uz molitve, kako bi se osigurala njena čistota i delotvornost. Po dolasku u kuću, plamenom ove sveće paljene su druge sveće u domu, a posebno mesto zauzimao je kutak ispred kućne ikone.
Ostatak sveće čuvan je tokom cele godine kao amajlija koja štiti od bolesti, udara groma, požara i drugih nesreća. U slučaju bolesti ili nesreće, porodica bi ponovo palila ovu sveću i molila se za ozdravljenje i pomoć.
Legende o vaskršnjem ognju i sveći
Narodna predanja su puna priča o čudesnim događajima vezanim za vaskršnji oganj. Jedna od njih govori o porodici iz Šumadije čija je kuća ostala netaknuta u velikom požaru jer je u njoj bila sačuvana sveća upaljena vaskršnjim ognjem. Druga priča, iz Banata, govori o detetu koje se brzo oporavilo od teške bolesti upravo zahvaljujući molitvama ispred neizgorele sveće.
Važnost očuvanja običaja danas
Danas, uprkos modernom načinu života, običaj donošenja vaskršnjeg ognja u domove i praćenje znakova koje šalje sveća opstaju u mnogim srpskim krajevima. Ovaj običaj ne samo da predstavlja duboku vezu sa verskom i narodnom tradicijom, već nas i podseća na važnost zajedništva, molitve i duhovnosti.
Njegovo očuvanje omogućava novim generacijama da razumeju dubinu i značaj srpske kulturne baštine, kao i važnost poštovanja tradicije koju su negovali naši preci.
NEVEROVATNO SRPSKO PREDANJE: Legenda o manastiru kod Niša u kome su žene živele pod muškim imenima da bi se spasile zuluma
Manastir u okolini Niša čuva vekovima staru legendu: Monahinje su se, prema predanju, oblačile u muške mantije i lažno predstavljale, a razlog je tragičan.
Čak i vidre znaju da zaplivaju ovom srpskom rekom: Ibar je žila kucavica i simbol grada Kraljeva
Inženjer otkriva šta su najveći rizici za očuvanje njenog biodiverziteta
SUTRA JE MIHOLJDAN: Ne valja raditi po kući, ali jedna stvar je STROGO ZABRANJENA – evo šta donosi Miholjsko leto!
Srpska pravoslavna crkva i vernici sutra obeležavaju Miholjdan, praznik posvećen Prepodobnom Kirijaku Otšelniku. Ovaj svetac, poznat po dugovečnosti i isceliteljskoj moći, označava početak prave jeseni, ali donosi i period topline poznat kao Miholjsko leto.
SRPSKI OBIČAJ ZA SREĆU: Zašto mlada na venčanju OBAVEZNO treba da zgazi mladoženju i šta to znači za brak?
Srpske svadbe su riznica običaja, ali mnogi gosti ostanu zbunjeni kada vide mladu kako gazi mladoženju pred oltarom ili ispred crkve. Nije reč o šali, već o dubokoj etno-tradiciji. Otkrivamo zašto se ovaj ritual smatra ključnim za sreću u braku i ko će "držati konce" u kući.
PROKLETA GRAĐEVINA DORĆOLA: Zbog serije krvavih zločina kuća u Strahinjića Bana važi za UKLETU, a poznati su svi detalji!
Beograd je prepun priča o prokletstvima, ali jedna zgrada na elitnoj lokaciji ima jezivu reputaciju. Iza najelegantnije ulice krije se kuća u kojoj se desilo više krvavih zločina, zbog čega je Dorćolci izbegavaju. Otkrivamo zašto kuća u Strahinjića Bana važi za ukletu.
Komentari(0)