ZOVU JE I SRPSKI NOTR DAM Crkva u kojoj se nalazi FRESKA SVETITELJKE GOLIH GRUDI jedinstvena u svetu (FOTO)
Da li ste znali da u Srbiji postoji crkva u kojoj se nalazi jedinstvena freska Svete Petke obnaženih grudi? A to nije jedina neobičnost zbog koje je Bogorodičina crkva u Donjoj Kamenici kraj Knjaževca poznata!
Bogorodičina crkva u Donjoj Kamenici po mnogo čemu je najneobičnija crkva u čitavoj Srbiji. Smeštena u centru sela kraj Knjaževca i podno Stare planine, ova lepa srednjovekovna građevina i danas je prilično misteriozna i neistražena, a ono što se o njoj zna zapravo otvara mnogo više pitanja, nego što daje odgovora.
Sama arhitektura Bogorodičine crkve prilično je neobična i nekarakteristična za ove krajeve. Iako relativno malih dimenzija, građevina ima kupolu i sprat, ali i dva zvonika zbog kojih se stiče utisak mnogo veće građevine. Nastala je pod uticajem mešavine dva stila - vizantijskog i romanskog, a čitav izgled doneo joj je i nadimak - srpski Notr Dam.
Možda vas zanima:
NAJSTARIJA ZADUŽBINA STEFANA NEMANJE POSVAĐALA GA S BRAĆOM Stariji i od Notr Dama, Visokih Dečana i Pećke patrijaršije
Da li bismo vas iznenadili kada bismo vam rekli da je kuršumlijski manastir Svetog Nikole stariji od Visokih Dečana čak 170 godina, još deceniju više od Pećke patrijaršije, a isto toliko i od pariskog Notr Dama?
BOGORODIČINA CRKVA BEZ KVAZIMODA Jedina očuvana freska ovog srpskog Notr Dama je prikaz Tajne večere (FOTO/VIDEO)
Na obali Trgoviškog Timoka smešteno je selo Donja Kamenica. Centralnim seoskim trgom, koji meštani nazivaju Bair, dominira misteriozna Bogorodičina crkva.
Možda vas zanima:
NAJSTARIJA ZADUŽBINA STEFANA NEMANJE POSVAĐALA GA S BRAĆOM Stariji i od Notr Dama, Visokih Dečana i Pećke patrijaršije
Da li bismo vas iznenadili kada bismo vam rekli da je kuršumlijski manastir Svetog Nikole stariji od Visokih Dečana čak 170 godina, još deceniju više od Pećke patrijaršije, a isto toliko i od pariskog Notr Dama?
BOGORODIČINA CRKVA BEZ KVAZIMODA Jedina očuvana freska ovog srpskog Notr Dama je prikaz Tajne večere (FOTO/VIDEO)
Na obali Trgoviškog Timoka smešteno je selo Donja Kamenica. Centralnim seoskim trgom, koji meštani nazivaju Bair, dominira misteriozna Bogorodičina crkva.
Možda vas zanima:
NAJSTARIJA ZADUŽBINA STEFANA NEMANJE POSVAĐALA GA S BRAĆOM Stariji i od Notr Dama, Visokih Dečana i Pećke patrijaršije
Da li bismo vas iznenadili kada bismo vam rekli da je kuršumlijski manastir Svetog Nikole stariji od Visokih Dečana čak 170 godina, još deceniju više od Pećke patrijaršije, a isto toliko i od pariskog Notr Dama?
BOGORODIČINA CRKVA BEZ KVAZIMODA Jedina očuvana freska ovog srpskog Notr Dama je prikaz Tajne večere (FOTO/VIDEO)
Na obali Trgoviškog Timoka smešteno je selo Donja Kamenica. Centralnim seoskim trgom, koji meštani nazivaju Bair, dominira misteriozna Bogorodičina crkva.
Da stvar bude interesantnija - ovo nije jedina neobičnost kada je u pitanju ova crkva.
Misteriozni ktitor
Crkva Presvete Bogorodice izgrađena je u prvoj polovini 14. veka, ali je njen ktitor nepoznat. Na osnovu ktitorske kompozicije zna se da je crkvu podigao Mihailo. Ipak, o tome ko je Mihailo bio, postoje sporenja - bugarski istoričari smatraju da je u pitanju njihovog car Mihailo Šišman, dok srpski istraživači misle da je crkvica zadužbina Mihaila Anđelovića, velikog vojvode despota Lazara Brankovića.
Postoji i mogućnost da je u pitanju bio neki lokalni plemić, a ne član vladajuće dinastije, pa zapravo pravi ktitor sve do danas ostaje nepoznat.
Kako je crkva nekada izgledala?
Bogorodičina crkva je decenijama bila u ruiniranom stanju. Tako je dočekala i početak 20. veka. Zabeleženo je da je 1932. znatan deo oltarskog prostora bio u ruševinama. Konzervatorski radovi i istraživanje okoline okončani su tek 1958. godine, a arheološka iskopavanja tada su otkrila nekropolu u blizini crkve iz perioda od 14. do 17. veka. Osim vrednih materijalnih nalaza oko same svetinje otkopano je i preko 70 grobova.
Zahvaljujući ktitorskoj kompoziciji sačuvanoj u donjem nivou crkve na kojoj se vidi njen nekadašnji izgled, zna se da je nekada imala i drveni egzonarteks sa spratom. On nije obnavljan, pa su od njega danas vidljivi samo kameni temelji.
Bogorodičina crkva u Donjoj Kamenici nalazi se pod zaštitom kao spomenik kulture od velikog značaja.
Ova crkvica poznata je i po specifičnim freskama od kojih su neke jedinstvene u čitavom pravoslavnom svetu.
Činjenica da je u njihovoj izradi korišćena vizantijsko plava govori o tome da ktitor ove crkvice nije štedeo na troškovima. Ova boja je tokom Srednjeg veka bila skuplja od zlata, pa je korišćena za oslikavanje samo najbogatijih crkava i manastira - Sopoćana, Studenice, Dečana, Gračanice… i Bogorodičine crkve u Donjoj Kamenici.
Osim izrade, i pojedini prikazi na freskama neobični su i posebni - Sveti ratnici Teodor Tiron i Teodor Stratilat prikazani su zagrljeni kako jašu na konjima, Tajna večera specifična je po rasporedu sedenja Hristosa i apostola, a u jednoj od kula nalaze se i freske iz ciklusa života i stradanja Svete Petke na kojima je svetiteljka prikazana obnaženih grudi što je jedinstveno u hrišćanskom svetu.
Većini fresaka u donjem nivou crkve ostećena su lica. Rasprostranjeno je mišljenje da je ovo učinjeno za vreme turske vladavine ovim prostorima, ali postoje i tvrdnje da je reč zapravo o običaju koji korene ima u paganskom verovanju.
Naime, po ovome, osoba koja bi odlomila malter sa očiju freske, mogla bi da povrati vid ili izleči kakvu drugu bolest. Ako je ova teorija tačna, oštećenja su mogli napraviti i hrišćani koji su na taj način pokušavali da izleče neku svoju boljku.
Ako posećujete knjaževački kraj Bogorodičina crkva u Donjoj Kamenici mesto je koje ne bi trebalo da propustite. Preko puta ove svetinje nalazi se info centar koji je postavila Turistička ogranizacija Knjaževca tako da tu uvek možete dobiti sve informacije o ovoj crkvici i njenoj misterioznoj prošlosti.
OBIČAJ ZVAN "GATAČKI PEŠKIR": Zašto se peškir na kapiji smatrao amajlijom i kako su se žene štitile od uroka
Kada se u srpskim selima spremalo veliko slavlje – svadba, krštenje ili slava – na kapiji bi osvanuo vezeni peškir. Nije bio tu zbog ukrasa, već zbog tajnog, moćnog rituala. Otkrivamo zašto je "gatački peškir" bio najvažnija amajlija i kako je služio da se urok skrene sa mlade.
NEVIDLJIVI GRAD: Otkrijte mesto gde su temelji Srbije i gde je pešački prelaz naslikan u tri boje
Uroševac, grad na Kosovu i Metohiji, ima izuzetnu simboliku: u njemu se nalazi grob poslednjeg srpskog cara. Međutim, ovaj grad krije i jedan neverovatan urbanistički detalj, koji se decenijama prepričava – jedinstveni pešački prelaz naslikan u tri boje, svedok jedne zaboravljene epohe.
KAMEN KOJI JAUČE: Zašto se na Planini Cer i danas čuju glasovi i legenda o prokletstvu ratnika
Planina Cer u Mačvi je mesto jedne od najslavnijih pobeda srpske vojske u Prvom svetskom ratu. Međutim, iza herojske priče krije se jeziva legenda. Otkrivamo zašto se na vrhovima Cera i danas, po mraku, navodno čuju neobični zvuci, i kako su specifične stene planine povezane sa dušama palih ratnika.
POSLEDNJI VLADAR IZ SENKE: Priča o Nikoli Pašiću – čoveku koji je hapsio sopstvene sinove i vladao Srbijom 50 godina
Nikola Pašić je bio simbol stare srpske politike: bradat, ćutljiv i na vlasti pet decenija. Ipak, iza imidža "čiča Pašića" krila se kontroverzna figura čija je vladavina obeležena političким preživljavanjem, ali i skandalima. Otkrivamo zašto je morao da hapsi sopstvenog sina i kako je njegovo bogatstvo postalo simbol korupcije u Kraljevini.
Ovakvu smrt niko nije zaslužio: Kad je izdahnuo desila se NEVEROVATNA STVAR, svi su zanemeli
"Ljubav je pokretač, da bez ljubavi ne bi mogao da radi, da stvara", govorio je čuveni Mika Antić.
Komentari(0)