NAJSTARIJA ZADUŽBINA STEFANA NEMANJE POSVAĐALA GA S BRAĆOM Stariji i od Notr Dama, Visokih Dečana i Pećke patrijaršije

Teodora Tojagić

12:00

Turizam 0

Da li bismo vas iznenadili kada bismo vam rekli da je kuršumlijski manastir Svetog Nikole stariji od Visokih Dečana čak 170 godina, još deceniju više od Pećke patrijaršije, a isto toliko i od pariskog Notr Dama?

NAJSTARIJA ZADUŽBINA STEFANA NEMANJE POSVAĐALA GA S BRAĆOM Stariji i od Notr Dama, Visokih Dečana i Pećke patrijaršije
Lepote Srbije ilustracija/T.T.

Manastir Svetog Nikole u Kuršumliji je najstarija zadužbina Stefana Nemanje, koju je zajedno sa obližnjim manastirom posvećenom Bogorodici, podigao između 1159. i 1166. godine. Nalazi se na uzvišenju koje se uzdiže nad gradom, iznad ušća Banjske u Toplicu.

Manastirska crkva je danas obnovljena. U planu je obnova kompletnog kompleksa koji se od 1979. godine nalazi pod zaštitom države kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

NAJSTARIJA ZADUŽBINA STEFANA NEMANJE POSVAĐALA GA S BRAĆOM Stariji i od Notr Dama, Visokih Dečana i Pećke patrijaršije WIKIMEDIA COMMONS
Foto: WikimediaCommons/Milica Jovanović-Marković

 

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

U načinu gradnje su primetni vizantijski uticaji (javljaju se sličnosti sa nikejskom crkvom svete Sofije, carigradskim crkvama i Vlahernskom kapijom u sklopu gradskih bedema), ali i prisustvo romaničkih elemenata iz primorja (priprata sa dve kule zvonare, poput crkve svetog Trifuna u Kotoru), što predstavlja svojevrsnu najavu Raškog stila u arhitekturi, koji će nastati svega nekoliko godina kasnije.

U unutrašnjosti crkve su otkriveni fragmenti živopisa iz XIV veka, a sam manastir je bio prvi prepisivački centar Nemanjićke Srbije.

Prošlost manastira

Nemanja, koji je vladao Toplicom kao udeoni knez, podigao je, posle manastira posvećenog Bogorodici i manastir posvećen svetom Nikoli, što je, prema njegovim žitijima, dovelo do njegovog sukoba sa starijom braćom, iz koga će izaći kao apsolutni pobednik. Crkva je jednobrodna građevina nad kojom se uzdiže kupola koja je, po uzoru na carigradske crkve kriškasto podeljena. Oltarski prostor joj je trodelan, a u južnom delu je izgrađen poseban deo, predviđen za grobnicu.

Nemanjin sin Stefan (veliki župan 1196—1217, kralj 1217—1228) je dozidao otvoreni egzonarteks (trem) sa dvema kulama zvonarama i još jednim grobnim mestom u jednoj od njih. Početkom XIV veka, kralj Milutin (1282—1321) je, sa severne strane, dozidao kapelu. Manastirska crkva je bila pokrivena olovom, kao i crkva obližnjeg manastira Bogorodice, zbog čega je i samo mesto (današnja Kuršumlija) u poznom srednjem veku i tokom ranog razdoblja turske vlasti bilo poznato kao Bela Crkva, zbog belog odsjaja Sunca na olovnim krovovima.

Manastir je zapušten posle Velike seobe Srba 1690. godine, nakon čega su mu Osmanlije skinule olovni krov, čime je otpočelo njegovo zarušavanje. Vremenom su ostale manastirske građevine porušene, kao i sama crkva od koje je opstao samo središnji deo, koji je pokriven 1910. godine. Nakon Drugog svetskog rata 1948. godine, otpočeli su radovi na istraživanju celog kompleksa i rekonstrukciji manastirske crkve, koji su okončani 2003. godine. U planu je rekonstrukcija celokupnog manastirskog kompleksa.

Kako doći od Beograda do srpskog Notr Dama, pogledajte na sledećoj mapi:

 

 

Lepote Srbije su i na Viberu gde vam donosimo razne priče, pridružite se našoj zajednici.

Ukoliko volite predivne fotografije naše zemlje, zapratite našu Instagram stranicu.

BONUS VIDEO:

POVEZANE VESTI
Tagovi:
Stefan Nemanja Manastir svetog Nikole kuršumlija srpski Notr Dam

Komentari(0)

Loading