VRAĆEVŠNICA Nemi svedok srpske istorije, "druga kuća Obrenovića", manastir smešten u prelepoj prirodi mesto je koje svako treba posetiti, evo zašto (FOTO)
Manastir Vraćevšnica je smešten u skrovitoj prirodi u blizini Gornjeg Milanovca, veoma blizu konaka kneza Miloša u Gornjoj Crnući. Ako turistički krenete u Šumadiju, nemojte preskočiti posetu ovim mestima, priroda če vas oduševiti, baš kao i istorijski značaj i lepota koja ih krasi.
Manastir Vraćevšnica se nalazi pored istoimenog sela, na putu između Gornjeg Milanovca i Kragujevca. Sagrađen je pre 1428. godine, a živopis je završen 1431. Ktitor manastira je bio Radič Postupović, srpski vlastelin koji je živeo u vreme vladavine despota Stefana Lazarevića. Crkva koja se nalazi u krugu manastira posvećena je Svetom Đorđu.
Izgradnja manastira je bila velika zahvalnica Bogu zbog toga što su se po predanju meštani obližnjeg sela odnosno gore pomenutog sa Kosovskog boja vratili svi do jednog živi i zdravi, pa je stoga čelnik Radič podigao manastir, a selu dao ime Vraćevšnica.
Možda vas zanima:
Srpsku mušku decu slali u ovaj manastir da ih ne bi odveli u janjičare: Skriven duboko u šumi
Jedino mesto u Srbiji gde su se "Bogu i narodu" zaklinjali i knez Miloš Obrenović i vožd Karađorđe jeste manastir Vraćevšnica, koji se nalazi 20 kilometra od centra Gornjeg Milanovca. Smešten u gustoj šumi i skriven od pogleda nije bio laka meta za Turke, pa su tu odrastala srpska muška deca, kako ne bi bila odvedena u janjičare.
Završeni radovi na krovu, ne preti opasnost od kiša i snegova: Obnavlja se izgoreli konak velike srpske svetinje
Izdvojeno još pet miliona dinara za manastir Vraćevšnicu
Možda vas zanima:
Srpsku mušku decu slali u ovaj manastir da ih ne bi odveli u janjičare: Skriven duboko u šumi
Jedino mesto u Srbiji gde su se "Bogu i narodu" zaklinjali i knez Miloš Obrenović i vožd Karađorđe jeste manastir Vraćevšnica, koji se nalazi 20 kilometra od centra Gornjeg Milanovca. Smešten u gustoj šumi i skriven od pogleda nije bio laka meta za Turke, pa su tu odrastala srpska muška deca, kako ne bi bila odvedena u janjičare.
Završeni radovi na krovu, ne preti opasnost od kiša i snegova: Obnavlja se izgoreli konak velike srpske svetinje
Izdvojeno još pet miliona dinara za manastir Vraćevšnicu
Možda vas zanima:
Srpsku mušku decu slali u ovaj manastir da ih ne bi odveli u janjičare: Skriven duboko u šumi
Jedino mesto u Srbiji gde su se "Bogu i narodu" zaklinjali i knez Miloš Obrenović i vožd Karađorđe jeste manastir Vraćevšnica, koji se nalazi 20 kilometra od centra Gornjeg Milanovca. Smešten u gustoj šumi i skriven od pogleda nije bio laka meta za Turke, pa su tu odrastala srpska muška deca, kako ne bi bila odvedena u janjičare.
Završeni radovi na krovu, ne preti opasnost od kiša i snegova: Obnavlja se izgoreli konak velike srpske svetinje
Izdvojeno još pet miliona dinara za manastir Vraćevšnicu
Nakon turskih osvajanja, manastir je bio oštećen i napušten, što se vidi iz turskih popisa Smederevskog sandžaka iz prve polovine 16. veka. Nakon obnove Pećke patrijaršije, manastir biva obnovljen negde pre 1579. godine, zaslugom rudničkog mitropolita Diomidija. Manastir živi i narednih vekova, o čemu postoje razni dokumenti, a 1737. godine, u vreme austrijske vlasti, pod upravom igumana Mihaila, a po odobrenju valjevskog episkopa Dositeja Nikolajevića, manastir doživljava najveću obnovu do tada. Crkva se obnavlja i oslikava se novi živopis preko starih fresaka koje su bile oštećene.
Godine 1739. dolazi do kraćeg prekida u životu manastira tokom ponovne turske najezde, ali nakon nekoliko godina monasi ponovo dolaze u manastir. Početkom 19. veka za igumana biva postavljen Jevstratije Pavlović, rođeni brat potonjeg arhimandrita i prvog mitropolita kneževine Srbije Melentija Pavlovića, koji je takođe, nakon bratovljeve smrti, bio iguman Vraćevšnice. U to doba, 1805. godine, u manastir dolaze monasi iz Studenice i donose mošti Svetog Simeona - Stefana Prvovenčanog, koje tu ostaju do 1813, kada su prenete u manastir Fenek. U vreme pred kraj Prvog srpskog ustanka, 17. septembra 1810, u Vraćevšnici se sreću Karađorđe, Milan Obrenović, Spiridon Filipović i Dositej Obradović, radi dogovora o narednom ustaničkom radu. Na Veliku Gospojinu 1812. se ovde održava skupština.
Godine 1818. je u Vraćevšnici održana skupština na Đurđevdan, kada je odlučeno da se Kragujevac postavi za prestonicu kneževine. Vukov srpski rečnik kupio je 1818. godine arhimandrit Melentije Pavlović iz tog manastira. Arhimandrit Gavril Popović je 1845. godine objavio u Beogradu dušekorisnu knjigu, pod naslovom "Razgovori za obrazovanje srca i duše".
Konak je obnovljen 1834. godine, a 1841/1842. godine, pod nadzorom Nastasa Stefanovića, restaurisan je manastir i dograđen zvonik iznad priprate. Toranj se, nažalost, posle izvesnog vremena srušio, izazvavši oštećenje crkve, tako da 1860. knez Miloš daje novac za obnovu, a za pokoj duše svoje majke Višnje, o čemu svedoči natpis na zapadnoj strani. Od 1868-70 gradi se novi konak, započet od strane kneza Mihaila, a završen u vreme kneza Milana, trudom igumana Vikentija Krasojevića.
Tih godina je u Vraćevšnici boravio i Đura Jakšić, koji je tu provodio letnji raspust kao gost-nastavnik kragujevačke gimnazije. Za vreme boravka u manastiru naslikao je izvestan broj istorijskih portreta koje je poklonio bratstvu.
Manastirski posed objavljen 1889. godine čine: 144 hektara oranice i 321 hektar šume.
U dvorištu manastira je sahranjena baba Višnja, majka kneza Miloša, a na tom mestu je 1901. podignut spomenik.
Početkom 20. veka, 26. novembra 1920, u manastiru izbija požar i Milošev konak biva uništen, zajedno sa brojnim manastirskim dragocenostima. Sledeće godine Joakim Milošević gradi novi konak, drugačiji od starog, a 1966. se konak restauriše tako da je vraćen prvobitni izgled. Na zapadnoj strani je 1978. sagrađena nova zgrada u kojoj je riznica, a na spratu zimska kapela. Kapelu je freskama oslikao poznati slikar i univerzitetski profesor iz Gornjeg Milanovca, Žarko Vučković.
Manastir je iza 1923. zapao u dugove, zidovi su popucali u zemljotresu 1928, a kada je manastir trebalo opravljati 1934. para nije bilo, mada su kralj i banska uprava dali izvesna sredstva. Od 1935. ovo je ženski manastir, kaluđerice su unapredile ranije "upropašćenu" imovinu,[6] popisanu zbog poreskog duga. Monahinje iz ovog manastira su poznate po pravljenju izvanrednog meda. Igumanije ovog manastira bile su Ana Adžić (1900-1975), Marija Mladenović (1975—1980), Stefanija Vukas (1980—1986), Evdokija Šutić (1996—2014).
Manastirska crkva je jednobrodna građevina, u osnovi skoro pravilan pravougaonik, sa polukružnom oltarskom apsidom na zapadnoj strani, po veličini i obliku veoma slična, danas gotovo srušenoj, crkvi manastira Ješevac.
Na istočnoj strani crkve je priprata, iznad koje je zvonik. Spolja je ozidana žućkastim kamenom, a ispod strehe se nalazi venac od lukova u plitkom reljefu.
Na južnoj strani crkve nalaze se manastirski konaci, sa kulom koja se nalazi iznad ulazne kapije.
Nakon ubistava u Starom dvoru tokom Majskog prevrata, iguman manastira Vraćevšnica Mihailo Urošević je u Beogradu otkupio dvorski salon kralja Aleksandra i tom prilikom uzeo krvave zavese, kao i tepih. Tela kralja Aleksandra i kraljice Drage bila su umotana u zavese i bačena sa dvorske terase. Ti predmeti su se čitavih devet decenija čuvali u tom manastiru, sve dok 1995. godine nisu poklonjeni gornjomilanovačkom Muzeju rudničko-takovskog kraja.
Danas, ova dva predmeta su jedni od najzanimljivijih eksponata u stalnoj postavci ove ustanove pod nazivom „Pokloni i otkupi – vreme dinastije Obrenović”. Kako i svedoči sam naziv, ona obuhvata period vladavine Obrenovića i predstavlja osvrt na brojne predmete koji su pripadali znamenitoj srpskoj dinastiji ili su iz tog perioda.
Zavesa je izrađena od vune. Bordo je boje i ima platnenu drap postavu. Opšivena je bordo trakom, dok su rese u vidu kićanki vezane srmenom niti. Na njoj se i dan danas vide tragovi krvi.
Pravougaonasti tepih, dimenzija 123×183 cm, slične je boje. Na njemu se nalazi geometrijski i floralni ornamenti, a preovlađuju cvetovi različitih nijansi.
Ako poželite da osetite duhovni mir kakav se retko sreće, da napojite dušu slikama prelepih krajolika, a istovremeno i da se upoznate sa našom bogatom istorijom, dođite u Vraćevšnicu, uvek ćete joj se vraćati!
Pročitajte još:
"Samo su oni dostojni pričesti": Otac Predrag Popović dao prave uslove koji ljudi smeju da prime svetu tajnu
Po rečima oca Predraga Popovića ne postoji obavezujući uslov za pričešće osim krštenja. No ako u Svetom pismu ne piše jasan uslov osim krštenja, to ne znači da svako može da se pričešćuje kako hoće.
„Nečista krv“ Bore Stankovića: Kako je Sofkina sudbina ispričala život u starom Vranju
Roman koji nije samo književno delo, već hronika jedne kulture, mentaliteta i ženske sudbine u patrijarhalnom društvu kraja 19. veka. Sofka iz „Nečiste krvi“ nije samo lik – ona je ogledalo Vranja onog doba.
Slavske šare iz Šumadije: Umetnost crtanja voskom na hlebu koja izumire
U selima oko Kragujevca i Topole, sve do sredine 20. veka negovao se neobičan običaj – ukrašavanje slavskog kolača crtežima od voska. Te šare nisu bile samo ukras, već i molitva, poruka i izraz domaćinske časti. Danas ovu tehniku poznaje samo nekoliko žena u Šumadiji.
Govor duvanja na Pešterskoj visoravni: Kako su pastiri komunicirali zvižducima na vetru
Na prostranstvima Pešterske visoravni, gde se reči gube u vetru, pastiri su razvili poseban način komunikacije – kroz zvižduke. Ovaj gotovo zaboravljeni običaj nazivan „govor duva“ bio je deo svakodnevice stočara koji su provodili dane na otvorenom, daleko jedni od drugih.
Vojislav Ilić Mlađi i zaboravljena poezija o Šumadiji: stihovi u kojima se čuje miris zemlje i zvuk zvona
Vojislav Ilić Mlađi, često u senci slavnog imenjaka, ostavio je snažan pesnički trag u srpskoj književnosti početkom 20. veka. Njegove pesme o Šumadiji, narodu i običajima danas su nepravedno zaboravljene, iako su svedočanstvo o vremenu u kojem se narodna duša pretakala u stih.
Komentari(0)