ORAO KRSTAŠ Sveta ptica kod Srba u ulozi dvoglavog orla! Samo 4 para danas živi u Srbiji!

20:00

Kultura 1

Orao krstaš ili carski orao je od davnina u srpskom narodu smatran svetom, carskom pticom koja pripada nebeskom carstvu.

ORAO KRSTAŠ  Sveta ptica kod Srba u ulozi dvoglavog orla! Samo 4 para danas živi u Srbiji!
Shutterstock/CARSKI ORAO

Smatran je zaštitnikom polja i letine, tako da je narod imao običaj da kaže: Sretno je selo koje u svom ataru ima krstaševo gnezdo. Evo priče o ovoj, za Srbe značajnoj ptici kojoj nažalost već dugo preti izumiranje na našim prostorima…

Orao krstaš je zbog gubitka staništa danas najugroženija vrsta ptica u Srbiji. Neretki su i slučajevi trovanja i ubijanja od strane lovaca. Živi u mestima gde nema mnogo drveća, na visini ne većoj od 1000 metara, u stepskim, šumostepskim i polupustinjskim predelima. Nekada je naseljavao široke predele Evroazije.

Vrlo je sličan surom orlu, samo je nešto manji od njega. Interesantna je priča o tome kako je dobio ime:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Poreklo naziva orao krstaš je vezano za mesto gde su ove ptice nekada svijale gnezda. Naime, ovi orlovi su se često gnezdili na stoletnim hrastovima – zapisima koji su na sebi imali krst i koji su od strane našeg naroda smatrani za svetinju.

Narod sa sela je verovao da kada se orao nastani u nekom kraju, letina će im te godine ostati u ambarima.

ORAO KRSTAŠ  Sveta ptica kod Srba u ulozi dvoglavog orla! Samo 4 para danas živi u Srbiji! Shutterstock/Orao krstaš
 

A evo i kako se našao na srpskom grbu!

Orao krstaš je bio simbol mnogih monarhija poput Rimskog i Austrougarskog carstva.

Zbog zaštitne moći, svoje snage i lepote, srpski narod je izabrao upravo orla krstaša, kao simbol na svom grbu, odnosno dvoglavog orla, što ukazuje na dugu tradiciju verovanja u njegovu zaštitnu moć.

Danas samo 9 evropskih država ima orla na svom grbu:

Austrija, Češka, Nemačka, Poljska, Rumunija, Rusija, Srbija, Crna Gora i Albanija, a u svetu svega 30 država.

Najstariji prikaz dvoglavog orla krstaša u srednjovekovnoj Srbiji jeste onaj na odeždi kneza Miroslava, na njegovom ktitorskom portretu iz 14. veka u Crkvi svetog Petra i Pavla u Bijelom polju, a koji je kopija portreta iz 12. veka.

ORAO KRSTAŠ  Sveta ptica kod Srba u ulozi dvoglavog orla! Samo 4 para danas živi u Srbiji! Shutterstock/Orao krstaš
 

Danas ih je kod nas ostalo svega četiri para:

Smatra se da u panonskom basenu ima oko 230 parova krstaša od kojih danas u Srbiji postoje svega četiri para – tri para na Fruškoj gori i jedan na Pašnjacima velike droplje.

Do devedesetih godina samo po obodu Deliblatske peščare živelo je čak sedam parova orlova krstaša. Tekunica, kojima se krstaš najradije hrani, nestalo je s pošumljavanjem peščare, pa je ova vrsta orla morala da migrira. Dva para su otišla u susednu Rumuniju.

1996. kod sela Šumarka ubijen je jedan orao krstaš, a već naredne godine ovo stanište zauvek je napustila i njegova partnerka. Nakon toga, u Deliblatskoj peščari više nije bilo orlova krstaša.

Lepote Srbije su i na Viberu gde vam donosimo razne priče, pridružite se našoj zajednici. Ukoliko volite predivne fotografije naše zemlje, zapratite našu Instagram stranicu.

Komentari(1)

Loading
Bube

24.01.2023 08:37

Da li neko zna koji su Orlovi u podruciju podunavlja (Bogojevo). Relativno velike ptice i na visini kad pocnu da kruze izgledaju kao lesinari iz vestern filmova.