DANAS JE NACIONALNI PRAZNIK RUSINA Odakle dolazi nacionalna manjina koja ima najmlađi literaturni slovenski jezik
U bogatoj tradiciji Rusina 17. januar 1751. godine, kada je administrator komirskih imanja Habsburške monarhije u Bačkoj, Franc Jozef de Redl potpisao je Ugovor o naseljavanju pustare Veliki Krstur je ostao upamćen te se počev od 2007. godine obeležava kao nacionalni praznik Rusina u Srbiji.
Na prostor današnje Srbije Rusini su se doselili iz severoistočnih županija nekadašnje Ugarske. Sredinom 19. veka rusinska zajednica je brojala oko 8 500 duša, koje su živele u Ruskom Krsturu, Kucuri, Novom Sadu, Šidu, Berkasovu, Starom Vrbasu, Bačincima, Petrovcima i Mikloševcima (današnja Republika Hrvatska). Kasnije se povećava broj Rusina u Đurđevu i Gospođincima, a nastaju i rusinske kolonije u Bikiću, Sremskoj Mitrovici, Novom Orahovu i Subotici.
Po istorijskom poreklu, Rusini pripadaju Istočnim Slovenima. Pišu ćiriličnim pismom, a jezik Rusina u Srbiji se danas drži za najmlađi literaturni slovenski jezik. Zvanično je kodifikovan 1923. godine Gramatikom bačvansko-rusinskog govora dr Havrijila Kosteljnika, jednog od najobrazovanijih i najpoznatijih vojvođanskih Rusina.
Prva rusinska, tada konfesionalna škola, otvorena je u Ruskom Krsturu 1753. godine, a danas na rusinskom jeziku postoji kompletna obrazovna vertikala od predškolskog do fakultetskog obrazovanja. Katedra za rusinski jezik i književnost, koja danas nosi naziv Odsek za rusinistiku, osnovana je 1982. godine na Filozofskom fakultetu Novosadskog univerziteta. U Ruskom Krsturu radi srednja škola na rusinskom jeziku, jedina u svetu. Po zvaničnim statistikama, kod Rusina nema nepismenih, a više od 10% populacije ima visoko obrazovanje.
Po poslednjem popisu iz 2011. godine u Republici Srbiji, pretežno u Vojvodini živi 14.246 pripadnika rusinske nacionalne manjine. Zahvaljujući više od dvoipovekovnom životu na ovim prostorima, Rusini drže Republiku Srbiju za svoju matičnu zemlju. Istovremeno, Rusini su i posrednici u vezama Srbije sa regijama i državama srednje i istočne Evrope, gde se nalaze i njihovi istorijski koreni.
Krv u vatri: Tajni običaj “prelivanja vatre” kojim su Srbi štitili dom od uroka
Zašto su naši preci gasili vatru posoljenom vodom, pljuvačkom i tišinom?
Velika subota: Noć kad se kuća ne sme pomesti – da se blagoslov ne izbaci napolje
Stari srpski običaj koji zabranjuje metlu, buku i premeštanje stvari pred Uskrs
Večeras pred spavanje svaka žena obavezno treba da urade 1 stvar: Naše bake taj običaj nikako nisu kršile, jer se veruje da ćete tako predvideti svoju sudbinu
Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas obeležavaju Veliki petak, najtužniji dan u hrišćanskoj istoriji, kada je prema verovanju, Isus Hrist osuđen i razapet na Golgoti, gde je i umro.
Ne zatvaraj vrata odmah: Zašto se soba u kojoj je neko umro ostavljala otvorena sedam dana
Drevni običaj otvaranja prostora za dušu – da ne ostane zarobljena među zidovima
Kad crkveno zvono zazvoni samo: Narodni strah od nevidljivog gosta
U srpskoj tradiciji, neobjašnjivo zvonjenje označava smrt, opomenu ili dolazak duše
Komentari(0)