MUFTIJA KOJI JE SAČUVAO SRBE OD POKOLJA Zbog njega, u Tuzli za vreme Drugog svetskog rata nije bilo masovnih zločina hrvatskih ustaša nad srpskim stanovništvom

Jovan Kragović

17:14

Zanimljivosti 0

Muftija koji je svoju hrabrost i dobrotu stavio ispred svog straha.

MUFTIJA KOJI JE SAČUVAO SRBE OD POKOLJA Zbog njega, u Tuzli za vreme Drugog svetskog rata nije bilo masovnih zločina hrvatskih ustaša nad srpskim stanovništvom
Printscreen

 

Početkom krvave 1942. godine, kada su hrvatske okupacione vlasti u Tuzli osmislile pakleni plan da 6. januara, na Badnje veče, miniraju tuzlanski pravoslavni Saborni hram Uspenja Presvete Bogorodice i pobiju okupljene Srbe (kao u Glini 1941. godine) jedan odvažan čovek se isprečio i osujetio taj monstruozni plan. To je bio tuzlanski muftija Muhamed Šefket efendija Kurt.

Plan je takođe bio da, nakon pokolja Srba u tuzlanskoj Pravoslavnoj crkvi, prođe hrvatska ustaška kaznena ekspedicija kroz Tuzlu, kako bi se pobili i svi preostali tuzlanski Srbi, koji se nisu zatekli u crkvi u trenutku proslavljanja Božića.

Tuzlanski muftija Muhamed Šefket efendija Kurt (1879–1963) je te 1942. godine već bio u penziji, ali je uživao veliki ugled u tom gradu, kao iznad svega častan i pošten čovek.

Svoj uticaj muftija Kurt je iskoristio da spreči progon srpskog stanovništva. On je, saznavši za ustaški plan, zatražio hitan prijem kod nemačkog komandanta grada Hohbajera i njegovog zamenika, potpukovnika Vista, od kojih je zatražio da spreče zločin.

Zbog bojazni od otpora i uznemirenja lokalnih muslimana, nemačka komanda je odmah istakla plakat sa tekstom upozorenja da niko ne sme nikoga da zlostavlja, oduzima ili oštećuje tuđu imovinu ili maltretira građane koji slave verske praznike. Da su se Nemci u donošenju takve odredbe rukovodili svojim interesom, po svoj prilici, bio je svestan i muftija Kurt. Zato je, u nastojanju da učvrsti svoj demarš, otišao čak u Zagreb, zatraživši od Andrije Artukovića da ustaše ne diraju mirno srpsko stanovništvo u Tuzli i okolini.

Samo zahvaljujući zauzimanju muftije Kurta, u Tuzli nije bilo masovnih zločina.

Nažalost porodica Kurt je teško propatila svoje časno zalaganje za svoje sugrađane Srbe. Kako se navodi, u jednoj hrvatskoj dojavi iz juna 1943. ustaški režim je tuzlanskog muftiju smatrao za ”potajnog neprijatelja današnjeg poretka” i ”starog Bizantinca—Srbina”.

Iste 1943. godine, muftija ostaje bez dva sina - Envera, člana Agitpropa NOB-a, kojeg ubijaju muslimanske straže legije i Asima, takođe pripadnika NOB-a, koji dobija pegavi tifus i nestaje na nepoznatoj lokaciji. Do kraja rata će izgubiti još jednog sina, Fadila, ubijenog 1945. godine pod nerazjašnjenim okolnostima.
.
Enver, Asim i Fadil su bili troje od ukupno osmoro dece koliko je muftija Kurt imao sa suprugom Arifom.

Kada je 1963. godine umro časni muftija Muhamed Šefket efendija Kurt, tuzlanski prota Đorđe Jovanović održao je govor na njegovoj sahrani kojoj je prisustvovalo više od 10.000 ljudi. Tom prilikom je uslišena i ”intimna i neuobičajena molba prote Jovanovića da on bude taj koji će u efendijin grob sići pre njega, dočekati tabut s efendijinim telom i položiti ga u raku”.
.
O tom događaju je pisao i jedan od najvećih srpskih pisaca Meša Selimović, opisujući muftiju Kurta kao ”dinamičnog, plemenitog, neustrašivog čoveka” koji je svoj ”veliki ugled založio da bi spasavao ljude iz ustaškog zatvora”. Znameniti pisac je naveo i da je na pogrebu efendije, među brojnim okupljenima, bilo ”najviše Srba - seljaka iz okoline Tuzle”, koji su osećali dužnost da se oproste od čoveka, koji ih je spasao zajedno sa njihovim porodicama.

 

Izvor: Српска историја (@srpska____istorija) 

POVEZANE VESTI
Tagovi:
muftija Tuzla ustaše Srpsko stanovništvo

Komentari(0)

Loading