Činjenica da je Josif Runjanin bio pravoslavni Srbin često se zanemaruje ili osporava, a njegovo ime se u Hrvatskoj neretko menja u u Josip.
Himnu Hrvatske, "Lijepa naša domovino", komponovao je Srbin graničar Josif Runjanin, rođen 8. decembra 1821. godine u Vinkovcima. Preminuo je 2. februara 1878. u Novom Sadu, gde je i sahranjen na pravoslavnom groblju.
Iako rođen u tadašnjem Austrijskom carstvu, u Vinkovcima, Runjanin vuče poreklo iz sela Runjani, nedaleko od Loznice. Njegova porodica se najpre preselila u Bijeljinu, potom u Slavoniju, a zatim i u Srem.
Poreklo porodice Runjanin i nastanak hrvatske himne
Po dolasku u Srem, tačnije u sela u okolini Sremske Mitrovice, porodica Runjanin se zbog obrazovanja dece seli u Vinkovce. Tamo se u to vreme nalazila komanda 7. brodske pukovnije Vojne krajine, uz prisustvo škola i već tadašnje gimnazije.
Vojna krajina ili Vojna granica bila je vojno-upravna oblast, koja je obuhvatala pogranični pojas duž južnih i istočnih granica Austrijskog carstva. Postojala je gotovo 350 godina i bila nastanjena uglavnom Srbima, koji su bili poznati kao graničari i koji su branili granice države od Turaka, a zauzvrat su dobijali povlastice od austrijskog cara.
Porodica Runjanin bila je čestita, obrazovana i napredna za svoje doba. Kod njih je gotovo postojalo nepisano pravilo - ako su imali dva sina, jedan bi išao u vojsku, a drugi na bogosloviju.
Sledeći tu porodičnu tradiciju, Josif se odlučuje za vojnu karijeru i kao kadet biva raspoređen u Glinu. Tu započinje svoje muzičko obrazovanje pod rukovodstvom kapelnika vojne jedinice, jer je još tada pokazivao veliku ljubav prema muzici.
Kao mlad i nadahnut idejama slobodarstva, pridružuje se ilircima. Na njihovim književnim večerima, gde se govorila rodoljubiva poezija, prvi put čuje pesmu "Horvatska domovina", koju je 1835. godine napisao Zagrepčanin Antun Mihanović.
Oduševljen stihovima, Josif Runjanin 1846. komponuje melodiju na Mihanovićev tekst. Više decenija kasnije, na konkursu održanom 1891. godine, u okviru izložbe Hrvatsko-slavonskog gospodarskog društva u Zagrebu, upravo Runjaninova verzija pesme "Lijepa naša domovina" proglašena je himnom, nakon što je pobedila dve druge kompozicije. Od tada, ona ostaje zvanična hrvatska himna.
Srbin koji je napisao hrvatsku himnu - zaboravljen od svojih, osporavan od drugih.
Danas se često zanemaruje ili osporava činjenica da je Runjanin bio Srbin pravoslavne vere. Deo hrvatske javnosti to ignoriše ili pokušava da ga prisvoji, pa često navode njegovo ime kao Josip, a ne Josif, kako se zaista zvao.
Međutim, postoje neoborivi izvori koji dokazuju da je Josif bio Srbin pravoslavac. Autentična dokumentacija, koja potvrđuje da je kršten kao Josif - ime koje se u srpskoj pravoslavnoj tradiciji koristi isključivo u tom obliku, kako u crkvenim tekstovima, tako i u svakodnevnoj upotrebi, sačuvana je do današnjih dana.
Dodatna potvrda njegovog identiteta jeste mesto gde je sahranjen - Uspensko pravoslavno groblje u Novom Sadu. Na njegovom nadgrobnom spomeniku ime je napisano na ćirilici, onako kako se zaista i zvao - Josif. Kuća u kojoj je živeo u Novom Sadu, nažalost, više ne postoji, jer se zbog nebrige srušila 2013. godine. Danas se na njenom mestu nalazi zapušten prostor, a ni Hrvatska ni Srbija nisu učinile ništa da se to obeleži ili obnovi, uprkos njegovom doprinosu kulturi.
Pored melodije za hrvatsku himnu, Josif Runjanin je autor i muzičke pratnje za pesmu "Rado ide Srbin u vojnike", kao i kompozicije "Ljubimo te Naša Diko". Nažalost, ostatak njegovog muzičkog opusa nije sačuvan.
OVO O VELJKU BULAJIĆU I BATI ŽIVOJINOVIĆU SIGURNO NISTE ZNALI: Bili su VIŠE OD KOLEGA, 1 ime ih je ZAUVEK POVEZALO
Veliko prijateljstvo između legendarnog glumca i slavnog reditelja s vremenom je postalo još čvršće.
Neustrašivi bard : glas koji je odjekivao scenom i filmom
Kada se pomene ime Ljube Tadića (1929–2005), prva asocijacija gotovo svakog ljubitelja pozorišta i filma jeste – glas. Dubok, autoritativan, prodoran, bio je njegovo najmoćnije oružje. Uz njega, išla je i pojava koja je plenila – visoka figura, snažan izraz i stav glumca koji nikada nije poznavao strah na sceni.
Zašto je Stefan Lazarević jedan od najvažnijih vladara srpske istorije -vladar iz reda Zmaja i tvorac Manasije
Među svim vladarima srednjovekovne Srbije, retko ko se ističe kao despot Stefan Lazarević (1377–1427). Sin kneza Lazara i kneginje Milice, naslednik Kosovske tradicije i poslednji veliki vitez srpske srednjovekovne države, Stefan je ostavio neizbrisiv trag u istoriji i kulturi. Njegova vladavina bila je most između izgubljenog carstva Nemanjića i buduće borbe za opstanak pod Osmanlijama.
Tvrđava Zvečan – čuvar severnog Kosova kroz vekove
Na strmoj vulkanskoj kupi iznad reke Ibar, uzdiže se tvrđava Zvečan – jedan od najstarijih i najznačajnijih srednjovekovnih gradova Srbije. Kao strateško uporište i kraljevski dvor Nemanjića, Zvečan je bio svedok uspona srpske države, ali i burnih borbi koje su oblikovale našu istoriju.
Sakriven među stenama Jerme: manastir Poganovo i njegove čuvene legende
Na levoj obali reke Jerme, nedaleko od sela Poganovo, smešten je manastir posvećen Svetom Jovanu Bogoslovu. Sklopljen sa prirodom, među strmim stenama koje se nadvijaju nad rekom, ovaj manastir deluje kao da je iznikao iz samog kamena. Spoj duhovnosti, umetnosti, legendi i prirodnih lepota čini ga jednim od najlepših kutaka jugoistočne Srbije.
Komentari(0)