Kako su Srbi branili Beč 1683. godine: Hajduci u senci velike bitke koja je promenila istoriju Evrope

Jadranko Žugić

16:00

Kultura 0

Kada se osmanska vojska pod vođstvom velikog vezira Kara Mustafe 1683. godine našla pred zidinama Beča, istorija Evrope našla se na prekretnici. Bitka za Beč često se prikazuje kao sukob između Habsburške monarhije i Osmanlijskog carstva, uz pomoć poljskog kralja Jovana Sobjeskog. Međutim, retko se pominje da su u toj borbi učestvovali i Srbi – kao hajduci, pomoćne čete i vodiči kroz Balkansko zaleđe, koje je bilo ključno za protivudar savezničkih snaga.

opsada Beča
Badisches Landesmuseum

Srpski hajduci pod komandom austrijskih generala

Veliki broj Srba koji su živeli u pograničnim oblastima tadašnje Ugarske – posebno u Banatu, Bačkoj i Sremu – već su se borili protiv Osmanlija kao hajduci, lokalne gerilske jedinice koje su podržavale habsburšku vojsku. Mnogi od njih bili su bivši uskoci i ratnici iz krajiških oblasti, iskusni u ratovanju protiv turske vojske.

Pod vođstvom Pavla Nestorovića, Đorđa Seča i Vikentija Zmajevića, srpski dobrovoljci učestvovali su u prethodnim okršajima, a zatim i u kontraofanzivi nakon bitke za Beč. Njihova uloga bila je izviđačka, podrška pri oslobadanju tvrđava i vođenje savezničkih trupa kroz turske teritorije, koje su Srbi dobro poznavali.

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Možda vas zanima:

Uloga Srba u operacijama posle Beča

Nakon pobede nad Turcima, usledio je Veliki bečki rat (1683–1699), tokom kojeg je Habsburška monarhija počela da oslobađa teritorije južno od Save i Dunava. U tom periodu, Srbi su činili jezgro pomoćnih trupa, a mnogi su pozvani da pređu u Austriju i nasele pogranična područja kao „graničari“.

Upravo u tom kontekstu dolazi i do Velike seobe Srba 1690. godine, kada je patrijarh Arsenije III Čarnojević poveo srpski narod ka severu, tražeći zaštitu pod okriljem Habsburga. Ova migracija bila je direktna posledica srpskog učešća u ratu – narod koji je pomogao Austriji nije mogao ostati na milost i nemilost Osmanlijama kada je front pomeren nazad.

opsada Beča Badisches Landesmuseum
 

Zanimljivosti koje istorija potiskuje

– Pavle Nestorović, jedan od srpskih vojnih lidera, imao je čin general-feldmaršala i bio je visoko cenjen od strane cara Leopolda I.
– Srpski vojnici su nosili specifične narodne nošnje, sablje i šubare, a habsburška vojska ih je često koristila za ratne varke i zasede.
– Srpski hajduci su učestvovali u oslobađanju Novihrada, Višegrada, Segedina i Bečeja, pre nego što su ušli dublje u Panonsku niziju.
– U znak zahvalnosti, car Leopold je potpisao Privilegije za srpski narod, čime je formalno priznao Srbe kao poseban narod u Monarhiji – sa sopstvenim sveštenstvom, autonomijom i pravom na vojnu službu.

Zašto je važno podsetiti se ove uloge

Zato što Srbi nisu bili samo pasivne žrtve velikih sila, već aktivni činilac u odlučujućim događajima evropske istorije. U vreme kada su carevine odlučivale sudbinu Balkana, srpski hajduci, sveštenici i narod na granici birali su stranu – i platili je i borbom i izgnanstvom. Njihova uloga u odbrani Beča i oslobađanju Panonije deo je evropske, a ne samo srpske istorije.

POVEZANE VESTI
Tagovi:
opsada beča rat bitka

Komentari(0)

Loading