DRVO ŽIVOTA JER SMRT ZNAČI NOVO ROĐENJE U poređenju sa klasičnom sahranom, interesovanje za kremaciju poslednje decenije u Beogradu je konstantno

Jelena Vamović

19:00

Zanimljivosti 0

Hrišćanstvo je dugo zabranjivalo spaljivanje (osim kada su u pitanju bile "veštice" i crnci), ističući da je ono protivno telesnom vaskrsenju.

DRVO ŽIVOTA JER SMRT ZNAČI NOVO ROĐENJE U poređenju sa klasičnom sahranom, interesovanje za kremaciju poslednje decenije u Beogradu je konstantno
Printscreen/Youtube

Prvi dokazi vezani za kremiranje potiču od 42.000. godine pre Nove ere, a nađeni su na jezeru Mungo, u Australiji.

Kremiranje u hrišćanstvu

Pravoslavni običaji u Srbiji pokazuju sve veći stepen tolerancije i postepeno se prilagođavaju novoj kulturi sahranjivanja. Ona se često povezuje sa nedostatkom prostora na grobljima u velikim urbanim sredinama i visokim troškovima grobnica.

Možda vas zanima:

U Pravoslavnoj crkvi ističu da nema teoloških prepreka za ovaj vid sahrane, ali da je ona u suprotnosti sa učenjem. Za nju je potrebna dozvola od strane Srpske pravoslavne crkve, a ona obuhvata molbu sveštenika eparhijskom arhijereju. Na osnovu nje vladika odobrava i opelo.

Veliku zaslugu za služenje opela kod kremiranja dugujemo patrijarhu Germanu, koji se još 1973. godine zauzeo za ovo pitanje.

DRVO ŽIVOTA JER SMRT ZNAČI NOVO ROĐENJE U poređenju sa klasičnom sahranom, interesovanje za kremaciju poslednje decenije u Beogradu je konstantno Printscreen/Youtube
 

 

Običaj spaljivanja pokojnika deo je nasleđa kultura širom sveta, ali neke civilizacije su ga u pojedinim razdobljima zabranjivale. Postoje arheološki dokazi da se u neolitu na Srednjem istoku i u Evropi, osim pokopa kao najstarijeg načina sahranjivanja, upražnjavala i kremacija. U Evropi je ovaj običaj postojao još u mezolitu (oko 7.000 godina p.n.e), u Panonskoj niziji i duž srednjeg toka Dunava u bronzano doba, oko 2.000. godine p.n.e.

Na našim prostorima, na više arheoloških nalazišta, nađeni su rimski grobovi sa keramičkim i metalnim urnama, amforama, kao i grobnice od opeke. U "Životopisu znamenitih melanačkih porodica 18. i 19. veka", Ivana Boba Bošnjaka zabeleženo je da je plemić Aleksandar Trifunac ot Batfe, rodom iz Melenaca u srednjem Banatu, prvi Srbin koji je po svojoj oporuci kremiran. Preminuo je 1892. godine i najpre sahranjen u rodnom mestu, a nakon dve godine njegovi zemni ostaci preneti su u nemački grad Gotu, gde su spaljeni u krematorijumu.

DRVO ŽIVOTA JER SMRT ZNAČI NOVO ROĐENJE U poređenju sa klasičnom sahranom, interesovanje za kremaciju poslednje decenije u Beogradu je konstantno Printscreen/Youtube
 

 

Drvo života 

Običaj koji je bio deo pogrebnih obreda više desetina hiljada godina danas se sprovodi u savremenijem obliku. Kao i u svim drugim poljima, javljaju se inovacije koje su, u ovom slučaju, unapredile i olakšale postupak kremacije. Neki su došli i na zanimljive zamisli kojima se na osoben način pokazuje da svaka smrt znači novo rođenje.

Žerar Moline i Martina Azua, brat i sestra iz Barselone, od pre nekoliko godina u svom preduzeću prave biorazgradive urne koje su nazvali "bios". U njima se nalazi seme biljke pomešano s pepelom pokojnika. Kada biljka nikne, posle nekog vremena zajedno s urnom sadi se u zemlju, gde nastavlja da raste i postaje drvo. Urne se u zemlji razgrađuju i od njih ne ostaje ni traga, pritom ne štete prirodi. Koje bi drvo neko želeo da postane, može da izabere pre nego što napusti svet, ali o tome imaju mogućnost da odlučuju i bližnji, ukoliko u oporuci nije navedeno drugačije.

DRVO ŽIVOTA JER SMRT ZNAČI NOVO ROĐENJE U poređenju sa klasičnom sahranom, interesovanje za kremaciju poslednje decenije u Beogradu je konstantno Printscreen/Youtube
 

 

Kako je kod nas

Biorazgradive urne za sad ne postoje u Srbiji, jer kremirani ostaci, po zakonu, mogu da se odlože samo na tačno određenim mestima na groblju. Srodnici preminulog mogu da preuzmu urnu samo uz potvrdu o grobnom mestu u koje će biti položena, a ne mogu pepeo ni da pospu na nekom mestu gde je pokojniku bilo posebno značajno, kao što je, recimo, rodni kraj. Jedino u Vrtu sećanja na Novom groblju u Beogradu dozvoljeno je da se kremirani ostaci pospu po zemlji. Nakon toga, imena i prezimena preminulih, kao i godine smrti, ispisuju se na mermernim pločama. Ovaj park sa ružičnjakom nastao je 1970. godine, po nacrtima arhitekte Milice Momčilović.

Kremaciju kao vid sahranjivanja kod nas je prvi propagirao Jovan Jovanović Zmaj, još 1875. godine. Iako je u svom zaveštanju izrazio da bude kremiran, ona mu nije uslišena zato što u to vreme kod nas nije postojao nijedan krematorijum.

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

A post shared by Samo Novi Sad (@samonovisad)

 

Njegovu zamisao proširio je dr Vojislav Kujundžić - Ognjeni, prvi predsednik društva za kremiranje "Oganj", osnovanog 1904. godine u Beogradu. Kao mlad lekar, proučavao je rad opštinskih ustanova i posetio krematorijume u Drezdenu, Goti, Cirihu i Parizu.

On je svakodnevno slao pisma i polemisao na ovu temu, moleći vlasti i crkvene organizacije da odobre kremaciju. List "Oganj" izašao je prvi put na Ognjenu Mariju, 30. jula 1934. godine. Prve promene se javljaju 1928. godine, kad tadašnji ministar zdravlja, dr Čeda Mijatović, donosi rešenje kojim se u Zakonu za sanitetske struke odobrava spaljivanje leševa, a opštinama se daje preporuka za osnivanje krematorijuma, ali ovo rešenje nije sprovedeno.

Tvorac "Ognja" nije dočekao otvaranje prvog krematorijuma, preminuo je 1946. godine u Beogradu, i sahranjen je, ali su 1964. godine njegovi ostaci kremirani u prvom beogradskom krematorijumu. Urna s njegovim pepelom je pohranjena u rozarijumu broj 1 na Novom groblju. 

Izvor: politikin zabavnik, drnda

 

POVEZANE VESTI
Tagovi:
kremacija drvo života Jovan Jovanović Zmaj urne vrt sećanja Novo groblje beograd prvi beogradski krematorijum dr Vojislav Kujundžić - Ognjeni Oganj ognjena marija

Komentari(0)