Zlatne kupole iznad Banstola: Prva pravoslavna crkva posvećena žrtvama "Oluje" sagrađena u ruskom stilu
Na obroncima Fruške gore, u selu Banstol, podignut je hram koji nije samo verski objekat – već i zavet, spomen i kulturna veza između Srbije i Rusije
Crkva Blage Marije u Banstolu – svetilište sa porukom
Na prvi pogled, ova crkva izgleda kao da je preneta iz ruskih ravnica – prepoznatljiva po pet zlatnih kupola i zelenim mozaicima, podseća na hramove iz Moskve ili Sankt Peterburga. Ali ona se nalazi u Banstolu, selu nedaleko od Sremskih Karlovaca, i nosi snažnu poruku: posvećena je srpskim civilnim žrtvama izbeglim i stradalim u hrvatskoj vojnoj akciji “Oluja” 1995. godine.
Ovo je prva pravoslavna crkva u Srbiji koja je eksplicitno podignuta u čast tih žrtava, i kao takva ima i verski i nacionalni značaj.
Možda vas zanima:
Ovo je kameni beleg donet sa Kajmakčalana na Suvobor: Mala crkva velikog imena čuva srpsku istoriju i sećanje na velike junake (FOTO)
Na obroncima Suvobora, podno Krševite glavice, svečano je osveštan kameni beleg donet sa Kajmakčalana – simbola herojske borbe srpskog naroda u Prvom svetskom ratu. Znak je podignut kod Hrama Hristovog Vaskrsenja u slavu i čast predaka koji su položili živote na Solunskom frontu.
DANAS SLAVIMO SVETOG PROROKA MOJSIJA BOGOVIDCA: Ujutru rano, za zdravlje porodice, obavezno ispoštujte jedan običaj
Mojsije se rodio u Egiptu oko 1300. godine pre Hrista. Upokojio se na granici Obećane zemlje u 120. godini ovozemaljskog života.
Možda vas zanima:
Ovo je kameni beleg donet sa Kajmakčalana na Suvobor: Mala crkva velikog imena čuva srpsku istoriju i sećanje na velike junake (FOTO)
Na obroncima Suvobora, podno Krševite glavice, svečano je osveštan kameni beleg donet sa Kajmakčalana – simbola herojske borbe srpskog naroda u Prvom svetskom ratu. Znak je podignut kod Hrama Hristovog Vaskrsenja u slavu i čast predaka koji su položili živote na Solunskom frontu.
DANAS SLAVIMO SVETOG PROROKA MOJSIJA BOGOVIDCA: Ujutru rano, za zdravlje porodice, obavezno ispoštujte jedan običaj
Mojsije se rodio u Egiptu oko 1300. godine pre Hrista. Upokojio se na granici Obećane zemlje u 120. godini ovozemaljskog života.
Možda vas zanima:
Ovo je kameni beleg donet sa Kajmakčalana na Suvobor: Mala crkva velikog imena čuva srpsku istoriju i sećanje na velike junake (FOTO)
Na obroncima Suvobora, podno Krševite glavice, svečano je osveštan kameni beleg donet sa Kajmakčalana – simbola herojske borbe srpskog naroda u Prvom svetskom ratu. Znak je podignut kod Hrama Hristovog Vaskrsenja u slavu i čast predaka koji su položili živote na Solunskom frontu.
DANAS SLAVIMO SVETOG PROROKA MOJSIJA BOGOVIDCA: Ujutru rano, za zdravlje porodice, obavezno ispoštujte jedan običaj
Mojsije se rodio u Egiptu oko 1300. godine pre Hrista. Upokojio se na granici Obećane zemlje u 120. godini ovozemaljskog života.
Prva crkva u ruskom stilu u Eparhiji sremskoj
Hram pripada Eparhiji sremskoj Srpske pravoslavne crkve, ali je arhitektonski jedinstven – građen u duhu ruske sakralne tradicije, sa specifičnim elementima koji se retko viđaju u našim krajevima. Zlatne kupole, kružne apside, bogati stubovi i ornamentalna završna obrada izdvajaju ga iz svih drugih hramova na Fruškoj gori. Njegov izgled ima duhovno i simboličko značenje – uzdiže se kao most između dva naroda koji dele pravoslavnu veru i istorijske rane.
Zvona koja govore za duše prognanih
Pored crkve nalazi se zvonik sa velikim bronzanim zvonima na kojima su ispisana imena ktitora i posvetne molitve za žive i pokojne. Zvona su izrađena posebno za ovu crkvu i postavljena tako da njihov glas dopire daleko, kao glas sećanja i opomene.
Spomen-krst kao tiha opomena
U porti hrama podignut je i beli kameni spomen-krst, jednostavan i dostojanstven, okružen cvećem u bojama srpske trobojke. On simbolizuje sve stradale, izbegle, nestale i zaboravljene – bez pompe, ali sa dubokim poštovanjem. Vernici ostavljaju cveće i pale sveće kao znak lične i kolektivne tuge koja još nije do kraja isplakana.
Mesto koje raste – hram koji još živi
Iako arhitektonski završen, kompleks crkve još uvek se širi i uređuje. U planu su pomoćne zgrade, portali i prostor za okupljanje, jer ova crkva nije samo mesto molitve, već i centar identiteta i duhovnog okupljanja za sve one koji su kroz “Oluju” izgubili dom, porodicu ili mir.
Zanimljivosti koje je izdvajaju
– Ovo je prva pravoslavna crkva u Srbiji koja ima čisto ruski arhitektonski izraz.
– Kupole su prekrivene zeleno-zlatnim pločicama, što je izuzetna retkost u SPC hramovima.
– Hram je podignut dobrovoljnim prilozima, najviše izbeglih Srba iz Hrvatske, ali i vernika iz dijaspore.
– Svake godine se oko crkve obeležava godišnjica “Oluje” i organizuju molitve za mir i pomirenje.
Crkva Blage Marije u Banstolu nije samo verski objekat – ona je glas naroda koji ne zaboravlja, hram koji veže istoriju, tugu i nadu. I zato zlatne kupole iznad Banstola nisu samo ukras – one su svetionik jedne tišine koja se još uvek čuje.
Staroslovenski bogovi Perun i Svetovid u srpskoj tradiciji
Još pre dolaska hrišćanstva, Sloveni su na ovim prostorima slavili svoje bogove. Na vrhu staroslovenskog panteona stajao je Perun, bog groma, rata i munja, dok je Svetovid bio bog svetlosti, proroštva i obilja. Njihova moć simbolično je vezivana za prirodne sile – oluje, žetvu, bitke i plodnost, a njihovi tragovi mogu se naslutiti i u današnjim običajima srpskog naroda.
Mačkov kamen – Najkrvavija bitka Velikog rata i najpotresnije pismo Nadežde Petrović
Prvi meseci Velikog rata doneli su Srbiji i slavu i strahotu. Bitka na Ceru (15–20. avgust 1914.) bila je prva velika pobeda saveznika u Prvom svetskom ratu – srpska vojska odbacila je neprijatelja preko Drine. Taj trijumf podigao je moral celog naroda, ali je za moćnu Austro-Ugarsku vojsku bio težak poraz i poniženje, te je krenula u još veću agresiju
Kad je Desanka Maksimović čuvala ovce na Bukulji: Pesnikinja koja je volela tišinu šuma
Tiha planina, tiha žena, glasna poezija
Zašto su stari Srbi stavljali nož ispod jastuka? Zaboravljeni običaji vezani za spavanje
Verovanja i rituali pred san bili su nekada neizostavni deo srpske svakodnevice – od zaštite od zlih sila do prizivanja mirnog sna.
Gde je nestao Rastko Petrović? Tragovi tajanstvenog putopisca po Srbiji
Zaboravljeni genije i njegovi izgubljeni koraci
Komentari(0)