Kad su na arheološkom lokalitetu otkrivene zidine crkve, verovalo se da je tu nekada bila crkva Janja, posvećena Rođenju Presvete Bogorodice.
Nije sa sigurnošću poznato ni kada je ovaj manastir u Srbiji podignut, niti ko je bio ktitor; prvi put se u pisanim izvorima pominje u ranoj drugoj polovini 16. veka.
Jedna monahinja je zbog svoje velike pobožnosti i ljubavi prema Bogorodici imala jedini zadatak u manastiru, a to je bilo da svako jutro svežim cvećem ukrasi ikonu presvete Bogorodice. To je bila najuzvišenija počast za jednog monaha.
Istoričari umetnosti ukazuju na to da misterije nema i da su u pitanju personifikacije sunca i meseca.
Manastir Stjenik podno planine Jelice, nedaleko od Čačka, krije neprikosnoveno blago. Osim moštiju Svetog Jovana Stjeničkog, u vlasništvu ovog manastira koji se nalazi u selu Banjica, a koji slavi današnji praznik Ivanjdan, je i jedan izvor koji ima isceliteljske moći.
Čim su došli, Turci postaviše na kulu zvonaru nad kapijom svoj polumesec sa zvezdom, kao znak poturčenja.
Na samom obodu atara sela Velike Pčelice i Ratkovića, na malom platou iznad ušća Sarinačkog potoka uz Dulensku reku nalazi se obnovljeni Svetovaznesenjski manastir – Sarinac.
Hram manastira Mesića posvećen je rođenju Svetog Jovana Krstitelja, vekovima je bio muški, a 1952. godine postaje ženski manastir.
Zadužbina je nepoznate porodice koja je pripadala vlasteli kneza Lazara (1371—1389),5 km južno od magistale Pojate–Kraljevo, čiji su muški pripadnici najverovatnije poginuli u Kosovskom boju 1389.
U ataru sela Boljetin, uz memorijalni centar podignut čuvenom albanskom prvaku s početka 20 veka, Isi Boljetincu, tihuje, šest vekova star, Manastir Sokolica. Odjeci nasilja nad srpskim narodom na Kosmetu i neizvesnosti dopiru i do sokoličkog hrama, ali se iz okolnih albanskih sela, u srpsku svetinju, još gleda sa strahopoštovanjem.
Zbog svoje istorije i bogatog kulturno – istorijskog nasleđa, Pećka Patrijaršija spada u red najznačajnijih spomenika u Srbiji.
Manastir Vraćevšnica nalazi se na 20 kilometra od centra Gornjeg Milanovca.
Knez Lazar je u jednoj povelji iz 1382. godine pominje kao deo vlastelinstva manastira Drenče kod Aleksandrovca.
Osim što pleni svojom lepotom i veličinom kao najveći manastir na Fruškoj gori, za Šišatovac postoje mnoge priče i zanimljivosti.
Hristu i Bogorodici posvećeno je 12 praznika, tu spadaju i Blagovesti, ovaj praznik obeležavaju i Srbi u Dragancu, u zadužbini Hrebeljanovića.
Ušuškan u pitomim brdašcima Mačve, manastir Kaona je mesto gde vladaju mir, spokoj i lepota.
Pošto tokom srednjeg vega nije bilo škola koje bi prenosile znanje o medicini, medicina je više bila zanat koji su učili monasi empirici.