Na jugozapadnim obroncima Fruške gore, na oko dva kilometra severno od sela Divoš, smestio se manastir Kuveždin. Okružen šumom, baštama i potokom koji protiče pored njegovih zidina, na nadmorskoj visini od oko 150 metara, on je kroz vekove bio i duhovno uporište i simbol istrajnosti. Posvećen je Svetom Savi i Svetom Simeonu Mirotočivom, a njegova prošlost krije burna stradanja i neprekidna vaskrsavanja.
Osnivanje i prvi zapisi
Po predanju, manastir je podigao despot Stefan Štiljanović oko 1520. godine. U rukopisnim knjigama beleži se da su njegovim zaslugama nastali Kuveždin i Šišatovac. Prvi pisani pomen potiče iz 1566. godine, gde se manastir navodi kao „Sveti Sava, drugo ime Kuveždin, blizu sela Vanđinca“. Od tada je bio važan centar širenja kulta Svetog Save i Simeona u Sremu.
Teška iskušenja pod Turcima
Možda vas zanima:
OVAJ MANASTIR ČUVA POSLEDNJEG NEMANJIĆA: Svetinji na SRPSKOJ SVETOJ GORI dive se i oni koji nisu hrišćani a evo ko je tu SAHRANJEN
Ako je Fruška gora simbol duhovnosti srpskog naroda, onda jemanastir Jazak jedan od najdragocenijih bisera tog simbola. Najpoznatiji je po čuvanju moštiju Svetog Uroša, sina cara Dušana i poslednjeg vladara iz dinastije Nemanjića, kog je crkva proglasila za mučenika.
Betonski kolos od 26 metara nad Fruškom gorom: Spomenik iz 1951. gleda gde su ginuli partizani
Na najvišoj tački Fruške gore, kao čuvar prošlih vremena i ideala, stoji monumentalni simbol borbe protiv fašizma – delo vajara Sretena Stojanovića koje i dalje diše otporom
Možda vas zanima:
OVAJ MANASTIR ČUVA POSLEDNJEG NEMANJIĆA: Svetinji na SRPSKOJ SVETOJ GORI dive se i oni koji nisu hrišćani a evo ko je tu SAHRANJEN
Ako je Fruška gora simbol duhovnosti srpskog naroda, onda jemanastir Jazak jedan od najdragocenijih bisera tog simbola. Najpoznatiji je po čuvanju moštiju Svetog Uroša, sina cara Dušana i poslednjeg vladara iz dinastije Nemanjića, kog je crkva proglasila za mučenika.
Betonski kolos od 26 metara nad Fruškom gorom: Spomenik iz 1951. gleda gde su ginuli partizani
Na najvišoj tački Fruške gore, kao čuvar prošlih vremena i ideala, stoji monumentalni simbol borbe protiv fašizma – delo vajara Sretena Stojanovića koje i dalje diše otporom
Možda vas zanima:
OVAJ MANASTIR ČUVA POSLEDNJEG NEMANJIĆA: Svetinji na SRPSKOJ SVETOJ GORI dive se i oni koji nisu hrišćani a evo ko je tu SAHRANJEN
Ako je Fruška gora simbol duhovnosti srpskog naroda, onda jemanastir Jazak jedan od najdragocenijih bisera tog simbola. Najpoznatiji je po čuvanju moštiju Svetog Uroša, sina cara Dušana i poslednjeg vladara iz dinastije Nemanjića, kog je crkva proglasila za mučenika.
Betonski kolos od 26 metara nad Fruškom gorom: Spomenik iz 1951. gleda gde su ginuli partizani
Na najvišoj tački Fruške gore, kao čuvar prošlih vremena i ideala, stoji monumentalni simbol borbe protiv fašizma – delo vajara Sretena Stojanovića koje i dalje diše otporom
Kuveždin je kroz vekove bio na udaru. U XVII veku, turski zapovednik Sinan-beg hteo je da ga razruši i iskoristi kamen za gradnju u Mitrovici, ali ga je tadašnji mitropolit Pajsije spasao otkupom. Time je manastir sačuvan, ali je njegova sudbina i dalje bila vezana za iskušenja i obnavljanja.
Shutterstock
Ženski manastir i ruske monahinje
Krajem XVIII veka, monahinje iz manastira Slanci kod Beograda, pred naletom Turaka, sklonile su se u Kuveždin. Tu su obnovile konak 1810. godine i crkvu 1815. godine, čime je manastir postao ženski.
Posle Oktobarske revolucije 1917, u Kuveždin, tražeći spas i utočište, dolazi i više ruskih monahinja, pa je 1923. godine manastir zvanično proglašen ženskim. Njegovo sestrinstvo tada je brojalo nekoliko desetina monahinja koje su čuvale bogosluženje i imanje.
Dolazak ruskih monahinja dao je novu snagu manastiru: Kuveždin je tih godina postao mesto susreta srpskog i ruskog pravoslavlja. Vernici iz okolnih sela svedočili su o njihovoj predanosti, strogoći, ali i toplini koju su unosile u zajednicu.
Stradanja u Drugom svetskom ratu
Najveće tragedije manastir je doživeo tokom Drugog svetskog rata. Posle okupacije, monahinje su proterane, a manastir opljačkan i spaljen 1942. godine.
U proleće 1944. Nemci i ustaše su crkvu i konake bombardovali i minirali. Od nekadašnjeg hrama ostale su samo razrušene, čađave zidne plohe, a konaci pretvoreni u gomilu šuta.
Akademik Dejan Medaković ostavio je potresno svedočanstvo: da su prilikom pustošenja manastira, ustaše zatekli jednu od monahinja kako sama prenosi teške ikone u kapelu na monaškom groblju. Ona je u ovom svom nadahnutom podvigu mučki ubijena, ali je uspela da spasi više od polovine čuvenog ikonostasa slikara Pavla Simića. Te ikone kasnije su prenete u parohijsku crkvu u obližnjem Divošu. Uništeni su i arhiva, riznica i biblioteka, a vredni predmeti nepovratno izgubljeni.
Obnova i život danas
Uprkos pustošenju, monaški poredak je obnovljen odmah nakon rata, iako u teškim uslovima. Novi konaci podignuti su između 1994. i 1997. godine, a od 2006. godine obnova je sprovedena po projektima stručnjaka Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Sremske Mitrovice. Hram je rekonstruisan, ponovo je postavljen veličanstveni ikonostas, a kompleks je dopunjen grobljanskom kapelom posvećenom Vaznesenju i malom kapelom Svetog Jovana Zlatoustog.
Danas je Kuveždin muški manastir, a nastojatelj je otac Varnava Lukić. Svetinja ponovo okuplja vernike i polako vraća nekadašnji sjaj, postajući simbol istrajnosti i obnove na Fruškoj gori.
Duhovni i kulturni značaj
Kroz vekove, Kuveždin je bio i mesto molitve i simbol narodne upornosti. Njegova burna istorija – od osnivanja i ženskog manastira, preko uloge ruskih monahinja, do rušenja i savremene obnove – oslikava i sudbinu srpskog naroda. Kao deo fruškogorskog „srpskog Atosa“, Kuveždin je spomenik vere, stradanja i stalnog vaskrsavanja.
Kralj koji to nikada nije postao - Od heroja sa Mačkovog kamena do zatvorenika u sopstvenoj zemlji
Princ Đorđe Karađorđević (1887–1972) bio je najstariji sin kralja Petra I Karađorđevića i kneginje Zorke Petrović-Njegoš. Rođen je posle sestara Jelene (1884–1962) i Milene (1886–1887, umrla kao beba), a pre braće Aleksandra (1888–1934) i Andrije (1890, preminuo kao beba). Kao prvorođeni sin, od rođenja je bio predodređen da nasledi presto, ali je splet karaktera, tragičnih događaja i dvorskih intriga preokrenuo njegovu sudbinu.
Ruske monahinje u fruškogorskom manastiru i poslednji podvig jedne heroine
Na jugozapadnim obroncima Fruške gore, na oko dva kilometra severno od sela Divoš, smestio se manastir Kuveždin. Okružen šumom, baštama i potokom koji protiče pored njegovih zidina, na nadmorskoj visini od oko 150 metara, on je kroz vekove bio i duhovno uporište i simbol istrajnosti. Posvećen je Svetom Savi i Svetom Simeonu Mirotočivom, a njegova prošlost krije burna stradanja i neprekidna vaskrsavanja.
Kako je carsko proročanstvo stvorilo manastir Prohor Pčinjski - Počivalište moštiju svetitelja i čuda na Kozjaku
Na obroncima planine Kozjak, u dolini reke Pčinje, smestio se jedan od najvećih i najznačajnijih manastira juga Srbije – Prohor Pčinjski. Posvećen je Svetom Prohoru, pustinožitelju iz XI veka, koji je prema predanju predvideo da će mladi vojskovođa Roman Diogen postati vizantijski car. Kada se proročanstvo obistinilo, Diogen je u znak zahvalnosti podigao manastir i darovao ga monahu.
„Nikada neću biti ljubavnik ni heroj“ - Glumački div koji je voleo skromnost više od slave
Rođen 7. aprila 1934. u Kruševcu, u cincarskoj porodici, Taško Načić , rano je pokazao talenat za glumu. Još kao gimnazijalac bežao je sa časova da bi gledao probe i predstave u pozorišnoj sali. U školskim predstavama igrao je upečatljive uloge, a kao Mitke u Koštani ostao je nezaboravan. Bio je jedan od malobrojnih maturanata svoje generacije koji je krenuo putem glume – i taj put ga je odveo do Akademije dramskih umetnosti u Beogradu.
Zašto je Srbija krenula u balkanske ratove – Početak kraja Osmanskog carstva
Početkom XX veka Osmansko carstvo, koje je vekovima gospodarilo Balkanom, bilo je na izmaku snage. Srbi, Bugari, Grci i Crnogorci sve češće su dizali glas za oslobođenje svojih sunarodnika koji su i dalje živeli pod turskom vlašću. Posle aneksione krize 1908. i velikih napetosti u regionu, formiran je Balkanski savez – Srbija, Bugarska, Grčka i Crna Gora. Njihov cilj bio je jasan: isterati Osmanlije sa Balkana.
Komentari(0)