TAJNA POREKLA JELENE ANŽUJSKE KRIJE SE OVDE?! Ideja o Carstvu božijem i Rajskom vrtu oblikovala je ideju o izgradnji manastira Gradac (FOTO/VIDEO)
Na obroncima planine Golije, Jelena – u narodu poznata kao Anžujska, izgradila je svoju zadužbinu, manastir Gradac.
Kraljica Jelena, žena srpskog kralja Uroša I i majka kraljeva Dragutina i Milutina, i sama je upravljala jednim delom države u drugoj polovini XIII veka. Njeno poreklo i dalje je predmet naučnih istraživanja. Rođena je oko 1236. godine, a u Srbiju je stigla petnaestak godina kasnije.
Pojedini stariji istoričari su pretpostavljali da je francuskog porekla, jer su je sicilijanski vladari Karlo I i Karlo II Anžujski u pismima oslovljavali sa “najdraža rođako”. Od novijih istoričara, K. Jiriček je tragao za Jeleninim poreklom među francuskom vlastelom u Grčkoj, a Mak Danijel među francuskim i mađarskim plemstvom u Slavoniji i Sremu.
WIKIMEDIA COMMONS/PD/Jelena Anžujska
Foto: WikimediaCommons/PD
Možda vas zanima:
SRPSKA BASTILJA Omražena kula koju je srušio srpski knez
Omražena u narodu i budila je negativne emocije i sećanja, bila je poznata i kao Srpska Bastilja.
SRPSKI GRAD KOJI JE TITO UVEK ZAOBILAZIO Tokom jednog govora nestalo je struje što za Broza nije bila slučajnost
Josip Broz Tito je, tokom 35-godišnje vladavine Jugoslavijom, na čitavom području SFRJ izbegavao samo jedan grad - i to srpski.
Možda vas zanima:
SRPSKA BASTILJA Omražena kula koju je srušio srpski knez
Omražena u narodu i budila je negativne emocije i sećanja, bila je poznata i kao Srpska Bastilja.
SRPSKI GRAD KOJI JE TITO UVEK ZAOBILAZIO Tokom jednog govora nestalo je struje što za Broza nije bila slučajnost
Josip Broz Tito je, tokom 35-godišnje vladavine Jugoslavijom, na čitavom području SFRJ izbegavao samo jedan grad - i to srpski.
Možda vas zanima:
SRPSKA BASTILJA Omražena kula koju je srušio srpski knez
Omražena u narodu i budila je negativne emocije i sećanja, bila je poznata i kao Srpska Bastilja.
SRPSKI GRAD KOJI JE TITO UVEK ZAOBILAZIO Tokom jednog govora nestalo je struje što za Broza nije bila slučajnost
Josip Broz Tito je, tokom 35-godišnje vladavine Jugoslavijom, na čitavom području SFRJ izbegavao samo jedan grad - i to srpski.
Iako nijedna od teorija nije potvrđena, Jelena je u srpskom narodu do danas ostala poznata kao – Anžujska.
Svoju zadužbinu, manastir Gradac sa crkvom posvećenom Presvetoj Bogorodici, izgradila je u poslednjoj četvrtini XIV veka o čemu se zaključuje na osnovu stilske analize fresaka i arhitekture manastira. Najstrarije pisano svedočanstvo o nastanku Gradca je Žitije kraljice Jelene koje je napisao arhiepiskop Danilo II u periodu između 1317. i 1324. godine.
“I tako poče zidati predivnu crkvu u ime presvete Bogorodice praznik Blagoveštenja, ne mestu zvanom Gradac… Zapovedila je da se sakupe svi narodi njezine države, i kada je to učinila, izabrala je od njih najbolje umetnike, hoteći da podignu predivno zdanje toga hrama, mnogo i nebrojeno zlato neštedice dajući svima radnicima… kao mudri i razumni stroitelj.”
U manastiru Gradac bogoslužbeni život je očuvan. Uzvištenost i dostojanstvenost su osećanja koji su me obuzela u naosu crkve. Pesma pesma monahinja i uzdržana kretnja pojedinih oko oltara bude znatiželju, koje god da ste vere. Prosto, morate da ih posmatrate. Monahinje ovog ženskog manastira, takođe ovde imaju radionice ikonopisa i tkanja, a što je posebno važno za vreme u kom živimo, veb sajt ovog manastira je redovno ažuriran.
Naos crkve u kom se održavalo služenje ima dva dela: zapadni i srednji travej.
Nad naosem se uzdiže kupola osmougaone osnove sa osam velikih prozora. Osmougaona osnova bila je novina u dotadašnjoj crkvenoj arhitekturi, a ovako konstruisana kupola učinila je naos gradačke crkve najbolje osvetljenim prostorom među srpskim srednjovekovnim hramovima.
Oltar je odvojen od naosa sa dva pilastra i dva stupca, između kojih je mermerna oltarska pregrada. Oltarski prostor i oltarska pregrada isklesana od belog mermera, građeni su i oblikovani po uzoru na oltar Bogorodičine crkve u Studenici.
U naosu crkve nalaze se i dva sarkofaga, od kojih se južni nalazi nad grobnicom kraljice Jelene. Ovaj sarkofag je izrađen i ukrašen u skladu sa nemanjićkim ktitorskim grobnicama.
Fasada manastirske crkve posvećene Presvetoj Bogorodici
Po čemu možete da prepoznate gradačku manastirsku crkvu među desetinama manastira? Po kontraforima prislonjenim uz oltarski deo crkve.
Ovaj arhitektonski element bio je uobičajen upravo za francuske crkve romano-gotičkog perioda, ali ne i za crkve u Srbiji pre Gradca!
Na Bogorodičinoj crkvi u Gradcu kontrafori imaju ukrasnu ulogu, kao i nizovi slepih arkada koje se nalaze u gornjim delovima fasade.
Takođe, posebno dobro je oblikovan i oltarski prozor. Dva gotička luka ovog prozora nose linetu u čijoj je sredini uklesana trolisa rozeta. Slično je načinjen prozor na zapadnoj fasadi iznad portala.
Okruženje manastira Gradac
Ideja o Carstvu božijem i Rajskom vrtu oblikovala je ideju o mestima na kojima se grade manastiri kao božji domovi na zemlji. Na obroncima planine Golije, manastirski kompleks smešten je, kao između ostalog i većina drugih manastira, u okruženje koje bi trebalo da oslikava Raj na zemlji.
Svi koji su u potrazi za mirom neće pogrešiti ako borave u njegovoj okolini.
Kako da dođete od Beograda do manastira Gradac pogledajte na sledećoj mapi:
Lepote Srbije su i na Viberu gde vam donosimo razne priče, pridružite se našoj zajednici.
Izvor: National Geographic
BONUS VIDEO:
NAŠI STARI OBIČAJI KOJI PRIVLAČE NOVAC U DOM: Nikad ne pozajmljujte pare OVIM DANOM, a 1 novčanicu uvek morate čuvati
Naši stari u verovali da sledeći običaji pomažu da povećavanje novca u dom, te su se trudili da ih što više poštuju.
NAJPOPULARNIJA IMENA U SRBIJI NISU NI BLIZU TRADICIJI: Roditelji misle da im deca nose starinsko ime, a žive u zabludi
Ovo su neka od trenutno najpopularnijih muških imena u Srbiji, roditelji misle da su deci nadenuli tradicionaln srpsko ime, a evo kakvo im je zapravo poreklo
SPREMITE SE ZA KIŠU METEORA! Na Đurđevdan stiže pljusak zvezda padalica, nebeski spektakl najjači u ovom veku
Kiša meteora stiže 6. maja na Đurđevdan.
KAKO ĆE SE SADA NAĆI SRODNU DUŠU Kralju paprike i poznatom neženji HAKOVAN PROFIL ZA ŽENIDBU
Prijepolje - Najpoznatiji neženja u prijepoljskom kraju, poznat i kao kralj paprike, Njegoš Stojadinović iz Prijepolja, stekao je veliku popularnost kao vredan domaćin koji ne beži od teških poslava, fino zarađuje od svog poštenog rada ali i traži svoju životnu pratilju. O svemu tome svoje prijatelje, ali i javnost izveštavao je preko svog facebook profila, ali sada mu je on hakovan i ovom prijepoljskom domaćinu hakeri su napravili veliki problem. On želi sada da apeluje na sve građane da povedu računa, kako im se ne bi desilo isto.
KAKAV GEST ČAČANINA Veridba na 3.000 metara nadmorske visine, baš na rođendan verenice (FOTO)
Čačak - Veridba je jedan od najlepših momenata za svaku devojku, ali i najstresnijih za budućeg mladoženju. Jer ipak je on taj od koga se očekuje da klekne i pita ono čuveno pitanje, dok drži prsten u ruci za svoju voljenu. I dok se veliki broj momaka još uvek najčešće odlučuje za veridbu na neki uobičajen način, Jovan Nikolić (25) iz Čačka želeo je da taj momenat ostane uspomena za čitav život.
Komentari(0)